Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa
W tym artykule zajmiemy się tematem Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który w ostatnim czasie przykuł uwagę wielu osób. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa to temat budzący kontrowersje i debaty, budzący duże zainteresowanie zarówno w środowisku akademickim, jak i w społeczeństwie. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, od jego pochodzenia i ewolucji, po wpływ na różne obszary. Dodatkowo przeanalizujemy możliwe implikacje i konsekwencje, jakie Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa może mieć w przyszłości. Bez wątpienia Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa to temat zasługujący na głęboką refleksję i analizę, dlatego istotne jest pogłębienie naszego zrozumienia go.
 Logo Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych | |
| Obecny wysoki przedstawiciel | |
.jpg) Josep Borrell | |
| Stanowisko | |
| Organizacja | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1999 |
| Pierwszy wysoki przedstawiciel | |
| Długość kadencji |
5 lat |
| Obecny wysoki przedstawiciel | |
| Siedziba | |
| Strona internetowa | |
| Unia Europejska |
 Ten artykuł jest częścią serii o: |
|
Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa – organ Unii Europejskiej odpowiedzialny za prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Wysoki przedstawiciel jest powoływany na pięcioletnią kadencję. Pierwszą przedstawicielką była Brytyjka Catherine Ashton. Od 1 grudnia 2019 r. funkcję sprawuje Hiszpan Josep Borrell.
Historia
Geneza tego organu sięga poprzedzającej szczyt Unii w 1997 konferencji międzyrządowej, która odbywała się rok wcześniej i była poświęcona reformie WPZiB. Wówczas państwa członkowskie UE postanowiły podnieść rolę Sekretariatu Rady Unii Europejskiej, a jednocześnie zapewnić większą skuteczność polityki zagranicznej UE. Sprawiło to, że traktat amsterdamski ustanowił urząd wysokiego przedstawiciela do spraw wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Stanowisko to zostało wówczas połączone z funkcją sekretarza generalnego Rady Unii Europejskiej. Pierwszą osobą wybraną na to stanowisko był Javier Solana, który nieformalnie rozdzielił stanowisko wysokiego przedstawiciela i sekretarza generalnego, przekazując kompetencje tego drugiego swojemu zastępcy.
Traktat lizboński dokonał reformy tego stanowiska, między innymi zmieniając jego nazwę na „wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa”. Obecnie zadaniem tego organu jest dowodzenie unijną dyplomacją. Jest wybierany przez Radę Europejską, z upoważnienia której działa, kwalifikowaną większością głosów, za zgodą przewodniczącego Komisji. Jego wybór musi zostać zatwierdzony przez Parlament Europejski. Jego kadencja może zostać zakończona w ten sam sposób. Zgodnie z art. 5 protokołu dołączonego do TUE, kadencja wysokiego przedstawiciela jest połączona z kadencją Komisji Europejskiej, w efekcie trwa 5 lat. W wykonywaniu jego obowiązków wspiera go Europejska Służba Działań Zewnętrznych, która współpracuje ze służbami dyplomatycznymi państw członkowskich. Składa się ona z urzędników właściwych służb Sekretariatu Generalnego Rady i Komisji oraz osób wyznaczonych przez krajowe służby dyplomatyczne.
Kompetencje
- Jest reprezentantem Unii w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Wyraża jej stanowisko w organizacjach międzynarodowych i na konferencjach międzynarodowych
- Prowadzi WPZiB oraz WPBiO. Poprzez swoje propozycje, przyczynia się do opracowania tych polityk i realizuje je
- Prowadzi dialog polityczny ze stronami trzecimi
- Czuwa nad spójnością działań zewnętrznych Unii
- Uczestniczy w pracach Rady Europejskiej
- Zapewnia wykonanie decyzji przyjętych przez Radę Europejską i Radę Unii Europejskiej
- Jest przewodniczącym Rady Spraw Zagranicznych oraz jednym z wiceprzewodniczących Komisji
- Odpowiada w ramach Komisji za jej obowiązki w dziedzinie stosunków zewnętrznych i koordynację innych aspektów działań zewnętrznych Unii
- Może przedkładać Radzie swoje wnioski oraz zalecenia w sprawach wydania upoważnienia do podjęcia negocjacji odnośnie do umowy międzynarodowej. Może do niej również zwracać się z wszelkimi pytaniami dotyczącymi WPZiB.
- Musi się regularnie konsultować z Parlamentem Europejskim w zakresie głównych spraw związanych z WPZiB oraz WPBiO. Musi również informować go o rozwoju tych polityk. Do jego obowiązków należy należyte uwzględnienie poglądów parlamentu.
- W przypadku przeprowadzania misji utrzymania pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmacniania międzynarodowego bezpieczeństwa, czuwa nad koordynacją cywilnych i wojskowych ich aspektów
- W przypadkach wymagających szybkiej decyzji może w ciągu 48 godzin zwołać, z inicjatywy własnej albo na wniosek państwa członkowskiego, nadzwyczajne posiedzenie Rady. W razie bardzo pilnej potrzeby może to nastąpić szybciej.
- Poszukuje rozwiązania w sytuacji, gdy jeden z członków Rady oświadczy, że ze względów polityki krajowej zamierza sprzeciwić się podjęciu decyzji podejmowanej większością kwalifikowaną.
- Wraz z Radą czuwa nad poszanowaniem zasad lojalności i solidarności działań państw członkowskich UE w dziedzinie stosunków zewnętrznych. Zapewnia z nią jednolitość, spójność i skuteczność działań Unii.
Lista wysokich przedstawicieli
| Lp. | Zdjęcie | Osoba | Kraj | Okres urzędowania | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Jürgen Trumpf |  Niemcy
|
1 maja 1999 | 18 października 1999 | także sekretarz generalny Rady UE | |
| 2. |  |
Javier Solana |  Hiszpania
|
18 października 1999 | 1 grudnia 2009 | |
| 3. |  |
Catherine Ashton |  Wielka Brytania
|
1 grudnia 2009 | 1 listopada 2014 | na zasadach traktatu lizbońskiego |
| 4. |  |
Federica Mogherini |  Włochy
|
1 listopada 2014 | 1 grudnia 2019 | |
| 5. | _Hearing_of_Josep_Borrell,_High_Representative_Vice_President-designate,_A_stronger_Europe_in_the_World_(48859228793)_(cropped).jpg) |
Josep Borrell | Hiszpania
|
1 grudnia 2019 | ||
Przypisy
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 17, ust. 7.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 18, ust. 1.
- ↑ Protokół do TUE, art. 5.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 27, ust. 3.
- ↑ a b Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 27, ust. 2.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 18, ust. 2.
- ↑ a b c Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 18, ust. 4.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 15, ust. 2.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 27, ust. 1.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 18, ust. 3.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 22, ust. 2.
- ↑ Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, art. 218, ust. 3.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 30, ust. 1.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 36.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 43, ust. 2.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 30, ust. 2.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 31, ust. 2.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 24, ust. 3.
- ↑ Traktat lizboński, wersja skonsolidowana, art. 26, ust. 3.
Linki zewnętrzne
- Common Foreign and Security Policy (CFSP) Statements. Portal Europa.eu. . . (ang.).
- Justyna Skrzeczyńska: Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Portal UniaEuropejska.org, 2010-12-17. . .
- Tomasz Betka: WPZiB i EPBiO od Maastricht do Lizbony. UniaEuropejska.org, 2011-03-27. . .
- Mateusz Fiszer: Instytucje WPZiB. Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tishnera. .
| Przewodniczący Rady Europejskiej |
|
|---|---|
| Członkowie Rady Europejskiej (27) |
|
| Przewodniczący Komisji Europejskiej |
|
| Przedstawiciele organów Unii Europejskiej |
|
