Złota wolność

W dzisiejszym świecie Złota wolność staje się coraz bardziej istotne. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie w środowisku akademickim, Złota wolność stał się tematem zainteresowania osób w każdym wieku i o każdym zawodzie. Od samego początku Złota wolność wywołał burzliwą debatę i był przedmiotem intensywnych studiów i badań. Bez wątpienia Złota wolność to wieloaspektowy temat, który obejmuje szeroki zakres aspektów i który zasługuje na dogłębne zbadanie, aby zrozumieć jego prawdziwy zakres i znaczenie w dzisiejszym świecie.

Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja R.P. 1573. Jan Matejko

Złota wolność – określenie swobód i przywilejów, przysługujących szlachcie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ustrój ten czerpał w głównej mierze z filozofii Arystotelesa, religii katolickiej oraz praktyki Republiki Weneckiej. Nazwa spopularyzowana w 1597 roku.

Historia

Akt Konfederacji Warszawskiej 1573

Wieleć mamy swobód w tej naszej koronie
Cóż gdy się nie staramy i nie dbamy o nie
Przeważa prywatnych pożytków chciwości
Bardziej dbamy o włości, a nie o wolności
Słobody niż swobody głowę nam mozolą
Niż złotą wolność bardziej złoto wolą

Wespazjan Kochowski, „O wolności polskiej” 1674

Początek praw gwarantujących w Polsce i Litwie niespotykaną w ówczesnej Europie wolność szlachecką stanowiły także artykuły henrykowskie spisane na sejmie elekcyjnym 20 maja 1573 roku, a następnie przedstawione do podpisania Henrykowi Walezemu jako warunek objęcia tronu Rzeczypospolitej.

Swobody religijne i wolność wyznania gwarantował mieszkańcom Rzeczypospolitej Akt Konfederacji Warszawskiej z 28 stycznia 1573 roku.

W obronie tych swobód szlachta mogła zwoływać konfederacje lub rokosze (prawo oporu).

Podstawowe prawa i przywileje

Zobacz też

Przypisy