Zgromadzenie Narodowe (Polska)

W dzisiejszym świecie Zgromadzenie Narodowe (Polska) to temat, który przyciągnął uwagę wielu osób. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie we współczesnym społeczeństwie, wpływ na codzienne życie ludzi, czy wpływ na polu zawodowym, Zgromadzenie Narodowe (Polska) stał się kluczowym aspektem zasługującym na analizę i dyskusję. Aby w pełni zrozumieć ten temat, ważne jest zbadanie jego wielu aspektów i rozważenie różnych perspektyw, które istnieją w tej kwestii. W tym artykule szczegółowo zbadamy Zgromadzenie Narodowe (Polska), badając jego znaczenie, implikacje i wpływ na różne aspekty życia codziennego.

Prezydent Andrzej Duda składający przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym, 6 sierpnia 2015
Rozpoczęcie posiedzenia Zgromadzenia Narodowego 4 czerwca 2014
Prezydent Bronisław Komorowski wygłaszający orędzie przed Zgromadzeniem Narodowym, 6 sierpnia 2010

Zgromadzenie Narodowe (ZN) – organ konstytucyjny składający się z posłów i senatorów obradujących wspólnie. Zgromadzenie Narodowe wywodzi się z III Republiki Francuskiej i zostało potem przejęte, jako instytucja, przez wiele krajów demokratycznych, w tym i Polskę

Zgromadzeniem Narodowym nie są wspólne posiedzenia Sejmu i Senatu zwoływane w innych przypadkach, np. z okazji wizyt szefów państw czy uczczenia ważnych wydarzeń.

II Rzeczpospolita

W okresie międzywojennym Zgromadzenie Narodowe zostało ustanowione w konstytucji marcowej z 1921 r. Dokonywało ono bezwzględną większością głosów wyboru prezydenta Rzeczypospolitej (art. 39 ust. 1 Konstytucji) i przyjmowało od niego przysięgę (art. 54 Konstytucji). Zgromadzenie Narodowe procedowało wówczas na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 1922 r. – Regulamin Zgromadzenia Narodowego dla wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej. Ponadto, art. 125 ust. 4 Konstytucji przewidywał, że co 25 lat Konstytucja ma być poddana rewizji przez Zgromadzenie Narodowe zwykłą większością głosów. Posiedzeniom Zgromadzenia przewodniczył z urzędu Marszałek Sejmu, a w jego zastępstwie – Marszałek Senatu (art. 2 Regulaminu ZN).

Instytucja Zgromadzenia Narodowego została zniesiona przez konstytucję kwietniową z 1935 r., osłabiającą pozycję legislatury na rzecz organów władzy wykonawczej. Parlament utracił kompetencję wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, którego miało wybierać Zgromadzenia Elektorów, a w razie wysunięcia przez prezydenta innej kandydatury – wybór miał być dokonany w głosowaniu powszechnym (art. 17 Konstytucji). Konstytucja przewidywała jednak możliwość wspólnego zebrania się Sejmu i Senatu, jako połączonych Izb Ustawodawczych. Takie posiedzenie zwoływał Marszałek Senatu, gdy Prezydent Rzeczypospolitej nie mógł trwale sprawować urzędu (art. 22 ust.1 Konstytucji). Połączone Izby Ustawodawcze mogły wówczas uznać urząd prezydenta za opróżniony, co wymagało podjęcia uchwały większością 3/5 ustawowej liczby posłów i senatorów (tj. co najmniej 183 głosami – art. 22 ust. 2 Konstytucji).

Posiedzenia Zgromadzenia Narodowego w okresie II Rzeczypospolitej

Data W celu Miejsce Przewodniczący
9 grudnia 1922 dokonania wyboru prezydenta RP Sala Sejmu Ustawodawczego Maciej Rataj
11 grudnia 1922 odebrania przysięgi od prezydenta RP Gabriela Narutowicza Sala Sejmu Ustawodawczego Maciej Rataj
20 grudnia 1922, godz. 12.15 dokonania wyboru prezydenta RP Sala Sejmu Ustawodawczego Maciej Rataj
20 grudnia 1922, godz. 19.15 odebrania przysięgi od prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego Sala Sejmu Ustawodawczego Maciej Rataj
31 maja 1926 dokonania wyboru prezydenta RP (wybrano Józefa Piłsudskiego, który jednak wyboru nie przyjął) Sala Sejmu Ustawodawczego Maciej Rataj
1 czerwca 1926 dokonania wyboru prezydenta RP Sala Sejmu Ustawodawczego Maciej Rataj
4 czerwca 1926 odebrania przysięgi od prezydenta RP Ignacego Mościckiego Sala Asamblowa Zamku Królewskiego w Warszawie Maciej Rataj
8 maja 1933 dokonania wyboru prezydenta RP Sala Posiedzeń Sejmu Kazimierz Świtalski Władysław Raczkiewicz
9 maja 1933 odebrania przysięgi od prezydenta RP Ignacego Mościckiego Sala Asamblowa Zamku Królewskiego w Warszawie Kazimierz Świtalski

III Rzeczpospolita

W następstwie porozumień Okrągłego Stołu, Zgromadzenie Narodowe zostało przywrócone do polskiego systemu organów władzy, na mocy noweli kwietniowej. W dniu 19 lipca 1989 dokonało wyboru jedynego prezydenta PRL.

Zgromadzenie Narodowe zwołuje Marszałek Sejmu w drodze postanowienia. Obradom przewodniczy Marszałek Sejmu, a w jego zastępstwie Marszałek Senatu. Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego powołuje sekretarzy ZN spośród sekretarzy Sejmu i sekretarzy Senatu. Parlamentarzyści podczas posiedzenia Zgromadzenia Narodowego są sobie równi (brak rozróżnienia na posłów i senatorów).

Zgromadzenie jest zwoływane jedynie do wypełnienia którejś z kompetencji określonych w Konstytucji (art. 114 ust. 1 Konstytucji):

  • przyjęcia przysięgi prezydenckiej (art. 130 Konstytucji),
  • uznania trwałej niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia (większością 2/3 ustawowej liczby członków ZN, tj. minimum 374 głosów – art. 131 ust. 2 pkt 4 Konstytucji),
  • postawienia prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (na wniosek 140 członków Zgromadzenia, do podjęcia uchwały większością 2/3 ustawowej liczby członków ZN, tj. minimum 374 głosów – art. 145 ust. 2 Konstytucji),
  • wysłuchania orędzia prezydenta RP skierowanego do Zgromadzenia Narodowego, bez możliwości debaty (art. 140 Konstytucji).
  • uchwalenia regulaminu Zgromadzenia Narodowego (art. 114 ust. 2 Konstytucji – zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy członków, o ile ZN własną uchwałą nie zmieni trybu).

Zgromadzenie Narodowe nie ma określonego harmonogramu posiedzeń i działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu (art. 114 ust. 2 Konstytucji). Obecnie, Zgromadzenie posiada regulaminy na dwa rodzaje swoich posiedzeń:

  • z dnia 6 grudnia 2000 r. – Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
  • z dnia 29 maja 2014 r. – Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Oba te regulaminy stanowią, że w sprawach w nich nieuregulowanych stosuje się odpowiednio przepisy Regulaminu Sejmu. Obsługę techniczną i kancelaryjną Zgromadzenia Narodowego zapewnia Kancelaria Sejmu.

Pomimo umiejscowienia wspomnianego art. 114 w IV rozdziale Konstytucji, Zgromadzenie nie jest zaliczane do organów władzy ustawodawczej (por. art. 10 ust. 2 Konstytucji). Wszystkie obecne kompetencje, poza uchwalaniem regulaminu Zgromadzenia Narodowego, dotyczą urzędu Prezydenta RP. W latach 1992–1997 Zgromadzenie Narodowe było również ustrojodawcą, gdyż miało dodatkowo kompetencję uchwalenia Konstytucji – na mocy art. 1 ust. 1 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W latach 1990-1995 Zgromadzenie Narodowe rozstrzygało, na podstawie sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej i opinii Sądu Najwyższego, co do ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej (art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, uchylony przez art. 1 ust. 9 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej).

Posiedzenia Zgromadzenia Narodowego od 1989

Data W celu Miejsce Przewodniczący/

Przewodnicząca

19 lipca 1989 uchwalenia Regulaminu Zgromadzenia Narodowego, dokonania wyboru prezydenta PRL i odebrania przysięgi od prezydenta PRL Wojciecha Jaruzelskiego Sala posiedzeń Sejmu Mikołaj Kozakiewicz
21 i 22 grudnia 1990 uchwalenia Regulaminu Zgromadzenia Narodowego, stwierdzenia ważności wyboru prezydenta RP i odebrania przysięgi od prezydenta RP Lecha Wałęsy Sala posiedzeń Sejmu Mikołaj Kozakiewicz
21, 22 i 23 września 1994 uchwalenia Regulaminu Zgromadzenia Narodowego oraz przeprowadzenia pierwszego czytania siedmiu projektów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Sala posiedzeń Sejmu Józef Oleksy

Adam Strózik

22 i 23 grudnia 1995 uchwalenia Regulaminu Zgromadzenia Narodowego oraz odebrania przysięgi od prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Sala posiedzeń Sejmu Józef Zych
19 stycznia i 21 czerwca 1996 zmiany Regulaminu Zgromadzenia Narodowego oraz rozpatrzenia wniosku Komisji Konstytucyjnej o przeprowadzenie referendum w sprawie niektórych zasad, na których opierać ma się konstytucja Sala posiedzeń Sejmu Józef Zych

Adam Struzik

24, 25, 26, 27, 28 lutego oraz 21 i 22 marca 1997 przeprowadzenia drugiego czytania projektu Konstytucji RP Sala posiedzeń Sejmu Józef Zych

Adam Struzik

2 kwietnia 1997 przeprowadzenia trzeciego czytania projektu Konstytucji RP (uchwalenie konstytucji) Sala posiedzeń Sejmu Józef Zych

Adam Struzik

6 grudnia 2000 uchwalenia Regulaminu Zgromadzenia Narodowego Sala posiedzeń Sejmu Maciej Płażyński

Alicja Grześkowiak

23 grudnia 2000 odebrania przysięgi od prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Sala posiedzeń Sejmu Maciej Płażyński
23 grudnia 2005 odebrania przysięgi od prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Sala posiedzeń Sejmu Marek Jurek
6 sierpnia 2010 odebrania przysięgi od prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Sala posiedzeń Sejmu Grzegorz Schetyna
29 maja 2014 uchwalenia regulaminu Zgromadzenia Narodowego Sala posiedzeń Sejmu Ewa Kopacz
4 czerwca 2014 wysłuchania orędzia prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Sala posiedzeń Sejmu Ewa Kopacz
6 sierpnia 2015 odebrania przysięgi od prezydenta RP Andrzeja Dudy Sala posiedzeń Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska
15 kwietnia 2016 wysłuchania orędzia prezydenta RP Andrzeja Dudy (w Poznaniu – pierwsze w historii posiedzenie Zgromadzenia Narodowego poza Warszawą) Sala Ziemi (MTP) Marek Kuchciński
5 grudnia 2017 wysłuchania orędzia prezydenta RP Andrzeja Dudy Sala posiedzeń Sejmu Marek Kuchciński
13 lipca 2018 uczczenia 550-lecia parlamentaryzmu Rzeczypospolitej i wysłuchania orędzia prezydenta RP Andrzeja Dudy Dziedziniec Zamku Królewskiego w Warszawie Marek Kuchciński
6 sierpnia 2020 odebrania przysięgi od prezydenta RP Andrzeja Dudy Sala posiedzeń Sejmu Elżbieta Witek

Zobacz też

Przypisy

  1. Leszek Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu., wyd. 7, Warszawa: Liber, 2003, s. 206-207, ISBN 83-7206-095-9 (pol.).
  2. Marian Kallas, Historia ustroju Polski X-XX w., wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 510-511, ISBN 83-01-12480-6.
  3. „Prezydent Republiki jest wybierany bezwzględną większością głosów przez Senat i Izbę Deputowanych, połączone w Zgromadzenie Narodowe (...)” – art. 2 Ustawy z dn. 25 lutego 1875 r. o organizacji władz publicznych (fr. Loi du 25 février 1875 relative à l'organisation des pouvoirs publics) za: M. Szczaniecki, M. Wąsowicz, Wybór źródeł do historii państwa i prawa w dobie nowożytnej. Liber, Warszawa 2001, s. 165. ISBN 83-7206-080-0
  4. Sama nazwa tej instytucji (fr. Assemblée nationale), nawiązywała do Zgromadzenia Narodowego z okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej (powstałego 17 czerwca 1789 r.).
  5. Juliusz Bardach, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego., wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2001, s. 480-484, ISBN 83-88296-02-7.
  6. L. Garlicki, op. cit., s. 207.
  7. Odmiennie niż na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., zarówno stwierdzanie trwałej niezdolności Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu, jak i postawienie go w stan oskarżenia w postępowaniu przed Trybunałem Stanu, nie było kompetencją Zgromadzenia Narodowego – lecz Sejmu (art. 42 ust. 1 oraz art. 55 ust. 2 Konstytucji z 1921 r.)
  8. Dz.U. z 1922 r. nr 66, poz. 596
  9. W innych okresach, Sejm i Senat mogły nowelizować konstytucję działając oddzielnie (większością 2/3 głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby członków każdej izby – art. 125 ust. 1 Konstytucji), zaś Sejm wyłoniony w drugich z kolei wyborach przeprowadzonych po wejściu w życie Konstytucji – mógł ją samodzielnie poddać rewizji (większością 3/5 głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów – art. 125 ust. 3 Konstytucji). Por. A. Ajnenkiel, Spór o model polskiego parlamentaryzmu do roku 1926, Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 246-248.
  10. a b Osoba lub osoby prowadzące posiedzenie.
  11. Katalog główny BS - Wyszukiwanie , bs.sejm.gov.pl .
  12. Dawna sala jadalna Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego.
  13. A. Ajnenkiel, A. Gwiżdż, M. Pietrzak, A. Zakrzewski (red.) Sejmy Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1990, ISBN 83-205-4266-9, s.115 i 167.
  14. Katalog główny BS - Wyszukiwanie , bs.sejm.gov.pl .
  15. Protokół przekazania władzy przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego Prezydentowi Rzeczypospolitej Gabrjelowi Narutowiczowi. (Dz.U. z 1922 r. nr 109, poz. 1007)
  16. a b Dwa odrębne posiedzenia tego samego dnia.
  17. Katalog główny BS - Pełny widok rekordu , bs.sejm.gov.pl .
  18. Katalog główny BS - Pełny widok rekordu , bs.sejm.gov.pl .
  19. Protokół przekazania władzy przez Marszałka Sejmu Macieja Rataja Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Stanisławowi Wojciechowskiemu. (Dz.U. z 1922 r. nr 114, poz. 1029)
  20. Daria Nałęcz, Tomasz Nałęcz: Józef Piłsudski, premier Rzeczypospolitej 2 X 1926–27 VI 1928, 25 VIII–4 XII 1930. W: Andrzej Chojnowski, Piotr Wróbel: Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo, 1992, s. 248-249. ISBN 83-04-03854-4.
  21. Katalog główny BS - Wyszukiwanie , bs.sejm.gov.pl .
  22. Katalog główny BS - Wyszukiwanie , bs.sejm.gov.pl .
  23. Katalog główny BS - Wyszukiwanie , bs.sejm.gov.pl .
  24. Protokół przekazania władzy przez Marszałka Sejmu Macieja Rataja Prezydentowi Rzeczypospolitej Ignacemu Mościckiemu. (Dz.U. z 1926 r. nr 56, poz. 327)
  25. A. Ajnenkiel (red.), A. Drzycimski, J. Paradowska, Prezydenci Polski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1991, ISBN 83-7059-000-4, s. 54-55.
  26. Protokół z posiedzenia Zgromadzenia Narodowego dla wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej w Warszawie z dnia 8 maja 1933 r. (M.P. z 1933 r. nr 105, poz. 127)
  27. Ignacy Mościcki był jedynym kandydatem.
  28. Adam Moniuszko, 80 lat temu. Inauguracja Sali Posiedzeń Sejmu, „Kronika Sejmowa” (10/11 (646/647)), Warszawa: Kancelaria Sejmu, Wydawnictwo Sejmowe, 31 marca 2008, s. 58-59, ISSN 0867-5414 .
  29. a b c druga kadencja
  30. Protokół Zgromadzenia Narodowego z dnia 9 maja 1933 r. (M.P. z 1933 r. nr 106, poz. 130)
  31. Na podstawie art. 32a Konstytucji PRL.
  32. Uprzednio na podstawie art. 32c ust. 1 Konstytucji PRL oraz art. 30 ust. 1 Małej Konstytucji z 1992 r.
  33. Uprzednio na podstawie art. 32e ust. 1 pkt 3 Konstytucji PRL (większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków ZN) oraz art. 49 ust. 1 pkt 3 Małej Konstytucji (większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków ZN).
  34. Zgromadzeniu Narodowemu nie przysługuje natomiast kompetencja do stwierdzania przejściowej niemożności Prezydenta Rzeczypospolitej do sprawowania urzędu (por. art. 131 ust. 1 Konstytucji).
  35. Uprzednio na podstawie art. 32d ust. 3 Konstytucji PRL oraz art. 50 ust. 2 Małej Konstytucji.
  36. M.P. z 2000 r. nr 40 poz. 774
  37. M.P. z 2014 r. poz. 397
  38. Ryszard Balicki i inni, Konstytucja i prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 1, Warszawa: Wolters Kluwers Polska, 2021, s. 351, ISBN 978-83-8246-543-3.
  39. L. Garlicki, op. cit., s. 208.
  40. Dz. U. z 1992 r. nr 67 poz. 336
  41. Dz.U. 1990 nr 67 poz. 398
  42. Dz.U. 1995 nr 95 poz. 472
  43. Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 19 lipca 1989 r. w sprawie wyboru Prezydenta Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. (M.P. z 1989 r. nr 23, poz. 176)
  44. Wojciech Jaruzelski był jedynym kandydatem.
  45. Stenogramy z posiedzeń Sejmu X kadencji , orka2.sejm.gov.pl .
  46. Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 22 grudnia 1990 r. w sprawie stwierdzenia ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. z 1990 r. nr 49, poz. 372)
  47. Stenogramy z posiedzeń Sejmu X kadencji , orka2.sejm.gov.pl .
  48. Były to projekty wniesione przez: 1) Komisję Konstytucyjną Senatu I kadencji; 2) Klub Parlamentarny PSL i koła parlamentarne: UP, Mniejszości Niemieckiej, Partii Emerytów i Rencistów "Nadzieja" oraz posłów niezrzeszonych; 3) Klub Parlamentarny KPN; 4) posłów i senatorów Klubu Parlamentarnego UD; 5) posłów i senatorów Klubu Parlamentarnego SLD; 6) Prezydenta RP; 7) grupę obywateli (tzw. projekt obywatelski NSZZ "Solidarność").
  49. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - II kadencja , orka2.sejm.gov.pl .
  50. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - II kadencja , orka2.sejm.gov.pl .
  51. Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 23 grudnia 1995 r. - Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej. , isap.sejm.gov.pl .
  52. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  53. Stenogramy z posiedzeń Sejmu II kadencji , orka2.sejm.gov.pl .
  54. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  55. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  56. Stenogramy z posiedzeń Sejmu II kadencji , orka2.sejm.gov.pl .
  57. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  58. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  59. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  60. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  61. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  62. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  63. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  64. Stenogramy z posiedzeń Sejmu II kadencji , orka2.sejm.gov.pl .
  65. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  66. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - III kadencja , orka2.sejm.gov.pl .
  67. Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 6 grudnia 2000 r. Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. , isap.sejm.gov.pl .
  68. Protokół posiedzenia Zgromadzenia Narodowego, zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. , isap.sejm.gov.pl .
  69. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - archiwum - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  70. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - V kadencja , orka2.sejm.gov.pl .
  71. Protokół posiedzenia Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej , isap.sejm.gov.pl .
  72. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - VI kadencja , orka2.sejm.gov.pl .
  73. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  74. Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 29 maja 2014 r. Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej , isap.sejm.gov.pl .
  75. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  76. Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej: Komunikat z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego. Informacje Marszałka Sejmu, 24.07.2015. . (pol.).
  77. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  78. Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. z 2016 r. poz. 245)
  79. Poznań: uroczyste Zgromadzenie Narodowe z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski i początków Państwa Polskiego. sejm.gov.pl, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. .
  80. Śladami targowej architektury , www.mtp.pl (pol.).
  81. Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 2017 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. z 2017 r. poz. 991)
  82. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  83. Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 2018 r. w sprawie zwołania Zgromadzenia Narodowego w celu wysłuchania orędzia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej , isap.sejm.gov.pl .
  84. Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej , www.sejm.gov.pl .
  85. Protokół Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej , isap.sejm.gov.pl .
  86. Rodzina, bezpieczeństwo, praca, inwestycje i godność – filary programu II kadencji Prezydenta RP. Zaprzysiężenie Andrzeja Dudy przed Zgromadzeniem Narodowym. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej . sejm.gov.pl, 6 sierpnia 2020. .

Linki zewnętrzne