पाण्डीचेरीनगरम्
पुदुचेरी पुदुचेरी | |
|---|---|
|
राजधानी | |
 भारती पार्क् इत्यत्र विद्यमानम् आयीमण्डपम् | |
| देशः |
 भारतम् |
| केन्द्रशासितप्रदेशः | पुदुचेरी |
| मण्डलम् | पुदुच्चेरीमण्डलम् |
| स्थापना | १६७३ |
| Elevation | ३ m |
| Population (2011) | |
| • Total | ६५४,३९२ |
| • Density | ९,१६६/km२ |
| भाषाः तमिळ्, तेलुगु, मलयाळम् | |
| Time zone | UTC+५:३० (भारतीयमानकसमयः) |
| पोस्टल् इंडेक्स् संख्या |
605001-605014 |
| Telephone code | 91 (0)413 |
| Vehicle registration | PY-01 |
पाण्डीचेर्याः इतिहासः
पुदिचेर्याः इतिहासः दितीयशतकात् लभ्यते । द्वितीयशतकस्य आदिमभागे रचिते पेरिप्लस् आफ् दि एरिथ्रीन् सी (प्राचीनः ग्रीकग्रन्थः)ग्रन्थे पोदुकु नामिका विपणिः उल्लिख्यते (६० अध्यायाः) । इदम् आधुनिकपुदुचेरीतः २ मैल्दूरे विद्यमानम् अरिकमेडु (अधुना अरियङ्कुप्पमस्य भागः) स्यात् इति ऊह्यते हण्टिङ्ग्फोर्डेन । अस्मिन् अरिकमेडुप्रदेशे १९३७ तमे वर्षे रोमन्-कुम्भनिर्माणकार्यं (पाटरि) दृष्टम् । १९४४ तः १९४९ पर्यन्तं जातैः पुरातत्त्वशोधनैः ज्ञातं यत् 'इदं वाणिज्यक्षेत्रम् आसीत् यत्र रोमन्देशस्य वस्तूनां वाणिज्यं प्रथमशतकस्य उत्तरार्धे प्रचलति स्म इति ।
फ्रेञ्चप्रभावः
अद्यत्वे अपि पुदुचेर्यां फ्रेञ्चप्रभावः दृष्टिगोचरः भवति । पुदुचेर्याः विन्यासः फ्रेञ्चविन्यासवत् विद्यते । नगरं द्विधा विभक्तं - फ्रेञ्च्-भागः (श्वेतनगरम्) भारतभागः (कृष्णनगरम्) च । बहूनां मार्गाणां नामानि फ्रेञ्च्-नामानि एव सन्ति । गृहाणि अपि फ्रेञ्चविन्यासयुक्तानि एव । फ्रेञ्चभागे भवनानि दीर्घप्राङ्गणयुक्तानि शोभायुताभिः भित्तिभिः युक्तानि च । भारतभागे गृहाणि वितर्दिभिः युक्तानि महाद्वारैः युक्तानि भवन्ति । 'भारतीय राष्ट्रीय कला एवं सांस्कृतिक धरोहर न्यास' संस्थया फ्रेञ्च्-शैलीयानि भारतशैलीयानि भवनानि अभिज्ञाय तेषां रक्षणं क्रियते । फ्रान्सीसीभाषायाः उपयोगः अद्यत्वे अपि पुदुचेर्यां दृश्यते ।
१९५४ तमे वर्षे पाण्डीचेरीप्रदेशः यदा भारतं प्रति हस्तान्तरितः तदा तत्रत्याः जनाः भारतीयपौराः भवितुं वा फ्रेञ्चपौरत्वं रक्षितुं वा स्वतन्त्राः आसन् । अतः अद्यत्वे अपि अत्र केचन दृश्यन्ते ये फ्रेञ्च्पौराः । फ्रेञ्चसांस्कृतिकसंस्थाः बहवः सन्ति । फ्रेञ्चयुद्धेषु भागम् ऊढवतां सैनिकानां कृते स्मारकमन्दिरं निर्मितम् अस्ति । फ्रेञ्चमाध्यमविद्यालयः अपि अत्र विद्यते ।
प्रेक्षणीयानि स्थानानि
- प्रोमेनेड्-समुद्रतीरम्
- आरोविल्ले
- अरविन्दाश्रमः
- चुन्नम्बार् नौकागृहम्
- भारती-उद्यानम्
- सङ्ग्रहालयः
- रोमन् रोलाण्ड् ग्रन्थालयः
- बोटानिकल् गार्डन्
- आङ्ग्लो-फ्रेञ्च् वस्त्रनिर्माणागारः
- पाण्डीचेरीसङ्ग्रहालयः
- पारडैस्-समुद्रतीरम्
- श्री तेङ्कलै श्रीनिवास पेरुमाल् देवालयः
- मनकुल विनयगर् देवालयः
- सितानन्धार् देवालयः
- वन्निय पेरुमाल् देवालयः
- ओसुडुकासारः
- आरोविल्ले-समुद्रतीरम्
- फ्रेञ्च्-सांस्कृतिकभवनानि, अरविन्दाश्रममार्गाः
- लैट्-हौस्-समुद्रतीरम्
- नेहरुमार्गः-सदा विक्रयणम्
- सण्डे-विपणिः, मार्गापणाः- भानुवासरमात्रम्
पूजास्थानानि
- मनकुल विनयगार् देवालयः
- श्री तेङ्कलै श्रीनिवास पेरुमाल् देवालयः
- कामाक्षी अम्मन् देवालयः
- नवग्रहदेवालयः (१५ पादोन्नताः नवग्रहाः)
- पञ्चवटी
- श्री प्रीत्यिङ्गर देवी मन्दिरम्
- शनीश्वरदेवालयः, तिरुनल्लार्
- वरदराज पेरुमाल् देवालयः
- वेदपुरीश्वरदेवालयः
- इम्याक्युलाट् कन्सेप्शन् केथेड्रल्
- सेक्रेड् हार्ट् चर्च्
- जुम्मा मस्जिद्
- इरुम्बै माहलेश्वरदेवालयः
- सेङ्गझुनीर् अम्मन् देवालयः
- अवर् लेडी आफ् लोर्ड्स् चर्च्, विल्लिनूर्
- सिङ्गगिरिदेवालयः, अभिषेगपक्कम्
अरविन्दाश्रमः
अगस्त्यमुनेः आश्रमः यत्रासीत् तत्रैव अरविन्दयोगिनः आश्रमः अपि अस्ति इति शिल्पशास्त्रज्ञाः वदन्ति । सेण्ट् गैलस् मार्गे अरविन्दयोगिनः स्मारकम् अस्ति । महर्षिः अरविन्दः कविः संन्यासी च आसीत् । देशविदेशे च नैके भक्ताः अरविन्दमहर्षेः उपदेशेन प्रभाविताः सन्ति । सा.श.१९८० तमे वर्षे अरविन्दमहर्षिः समाधिस्यः अभवत् । पश्चात् मातापि प्रभावशालिनी आसीत् | सा एव आश्रमस्य व्यवस्थां निरवहत् । साऽपि सा.श.१९७३ तमे वर्षे दिवङ्गता ।
अरोविले
एतत् नगरं विश्वस्य १२४ देशानां प्रतिनिधीनां सन्दर्शनस्थानम् अस्ति । अत्र म्यूसियबोटानि कल्गार्डन् अरेकमड् प्राचीननौकास्थानम् इत्यादीनि सन्ति । मैत्रीमन्दिरम् इति आध्यात्मिकं केन्द्रम् अस्ति । विश्वस्य ५५० जनाः विनाभेदभावम् अत्र निवासन्ति । जलक्रीडास्थानं, चुन्नम्बार् , आनन्दरङ्गपिल्ले मन्दिरं (सा.श.१७७३) ,मनुकुल विनायगर् देवालयः, क्रैस्तप्रार्थनमन्दिराणि , इत्यादीनि आकर्षणीयानि सन्ति । वस्तुसङ्ग्रहालये टूप्ले प्रतिमा, ग्राण्ड् पियानो, शिलोत्कीर्णानि, प्राचीनवृक्षमूलं डूप्ले शय्या इत्यादयः अत्र सन्ति । वसति गृहणि अनेकानि सन्ति ।
मार्गः
चेन्नैतः १६२ कि.मी. । तिरुच्चीतः १९८ कि.मी. तञ्जावूरुतः १७० कि.मी. दूरे भवति ।
धूमशकटमार्गः
पाण्डिचेरी-विल्लुपुरमार्गः ३९ कि.मी. दूरम् ।
चित्रशाला
चित्रशाला
-
पुदुचेरीसमुद्रतीरम् -
महात्मनः गाम्धेः प्रतिमा -
भारती पार्क् -
क्रैस्तप्रार्थनामन्दिरम्
