Sa die internatzionale de s'òmine (o festa de s'òmine) est un'eventu internatzionale tzelebradu totu is annos su 19 de onniasantu in paisos medas.
Istòria
S'eventu dd'at pensadu sa prima borta su professore Thomas Oaster su 8 freàrgiu 1991 e dd'ant tzelebradu s'annu a pustis, su 7 freàrgiu. Jerome Teelucksinghe at torradu a bogare s'idea in su 1999 in Trinidade e Tobago, seberende sa data de su 19 de onniasantu ca su babbu faghiat is annos e pro ammentare sa pròpiu die de su 1989 in ue sa natzionale trinidadiana non si fiat cualificada pro sa Copa de su Mundu de su 1990 ma is tifosos aiant ofertu una mustra de lealidade isportiva, premiada a pustis cun su prèmiu FIFA pro su giogu giustu. Ant sighidu medas àteras tzelebratziones in livellu internatzionale in Austràlia, me is Caràibes, in Amèrica de su Nord, in Àsia, in Europa e in Àfrica.
Non bolet confùndida cun sa Men's World Day, chi teniat àteras punnas.
Punnas
Is punnas de sa die, definidas pilastros, sunt:
Promòvere modellos positivos pro su ruolu maschile ispirende·si no a persones famadas isceti ma fintzas a traballadores chi giughent una vida onesta e curreta;
Ammentare su contributu positivu dadu dae su cumponente maschile a sa sotziedade, a sa comunidade, a sa famìlia, a su matrimòniu, a s'infàntzia e a s'ambiente;
Promòvere pro s'òmine deretos riprodutivos, comente sa possibilidade de sèberu si devènnere babbu o no (narada fintzas rinùntzia legale a sa paternidade), pagu connotos fintzas me is sotziedades otzidentales;
Promòvere s'agualidade de gènere megiorende is relatziones intre sessos;
Megiorare sa salude e su benèssere de is òmines dae totu is puntos de annotu;
Ammentare chi esistet sa discriminatzione contra a is òmines in àreas chi pertocant servìtzios sotziales, capatzidades, aspetativas sotziales e aplicatzione de sa lege;
Creare unu mègius mundu in ue is persones potzant crèschere seguros lompende a su potentziale prenu issoro;
Limitare sa tragèdia de su suitzìdiu de is òmines, chi est lòmpida a unu livellu de allarme.
Sa die est duncas un'ocasione pro evidentziare sa discriminatzione contra a s'òmine e su pitzocheddu e pro ammentare is resèssidas issoro e su contributu chi donant a sa comunidade e a sa famìlia.
Die internatzionale de s'òmine in su mundu
Àfrica
Ghana
In su Ghana s'est tzelebrada pro sa prima borta in onniasantu 2009. S'eventu est istadu pensadu e organizadu dae sa Ghana Fatherhood Initiative Foundation e at pigadu parte su presidente de su comitadu consultivu suo.
Amèrica
Trinidade e Tobago
Trinidad e Tobago est su primu istadu de su mundu chi at tzelebradu s'eventu, incumentzende dae su 19 onniasantu 1999, cun sa coordinatzione de Jerome Teelucksingh de s'Universidade de is Ìndias Otzidentales. Teelucksingh at decraradu de s'èssere acatadu chi non ddoe fiat die de s'òmine; ddoe fiat sa festa de su babbu, ma nudda pro is pitzocos, is giòvanos e is òmines chi non sunt babbos. Custa idea, comunicada a s'Unesco, at tentu una risposta, iscrita a manu dae sa diretora Ingeborg Breines e imbiada comente lìtera fax.
Àsia
Ìndia
In Ìndia s'est tzelebrada pro sa prima borta su 19 onniasantu 2007.
In su 2014 in Calcutta ddoe sunt istadas chèscias contra a is abusos de is antzianos e pro amparare is deretos de is òmines. Ativistas pro is deretos de is òmines ant postu pregontas a subra de sa farta de leges de gènere neutrale, a subra de sa violèntzia domèstica fintzas contra s'òmine e a subra de sa custòdia de is fìgios intre babbos separados. In su 2018 sa pedida de leges neutrales in contu de su gènere s'est fata prus forte.
Europa
Itàlia
In Itàlia si tzèlebrat dae su 2013 e intre is motivos ispetzìficos natzionales ddoe sunt, segundu unos cantos organizadores, sa netzessidade de megiorare s'aspetativa de vida de s'òmine (prus curtza, mancari de pagu, de sa de sa fèmina), de sighire mègius is istudiantes mascros (chi tenent unu tassu prus mannu de abbandonu iscolàsticu), de reduire sa violèntzia contra s'òmine, de garantire a is babbos sa possibilidade de fàghere su mègius pro is fìgios, e a is fìgios de tènnere unu babbu.
↑ Jason Thompson, Interview with Dr. Jerome Teelucksingh, in international-mens-day.com, 2008. URL consultadu su 9 marzo 2019 (archiviadu dae s'url originale su 10 santandria 2010).
↑International Men's Day on Nov 19 to highlight plight of men, (2007) Outlook India Copia archiviata, in outlookindia.com. URL consultadu su 20 novembre 2011.
Jerome Teelucksingh, Achieving peace, equality and a healthy environment, Bloomington, AuthorHouse, 2011, OCLC768170963.
Marysia Zalewski; Paula Drumond; Elisabeth Prügl; Maria Stern, Sexual violence against men in global politics, Abingdon, Oxon ; New York, Routledge, 2018, OCLC1020300174.
Custu est unu de sos artìculos de su mese, est a nàrrere unu de sos mègius artìculos creados e postos in sa pàgina printzipale dae sa comunidade, chi l'at isseberadu pro su mese de santandria/onniasantu de su 2023