Rajon frëngjisht: Région | |
---|---|
Kategoria | Shtet unitar |
Vendi | Republika Franceze |
Numri | 18 |
Statusi i mundur | Rajone jashtë shtetit (5) Région d'outre-mer |
Statusi shtesë | Kolektivitet territorial Collectivité Territoriale |
Popullsia | 212,645 (Mayotte) – 12,005,077 (Île-de-France) |
Sipërfaqja | 376 km2 (145 sq mi) (Mayotte) – 84,061 km2 (32,456 sq mi) (Nouvelle-Aquitaine) |
Qeveria | Qeveri rajonale, Qeveri nacionale |
Nënndarjet | Departmentet |
Franca ndahet në 18 rajone (frëngjisht: région, ) administrative, nga të cilat trembëdhjetë ndodhen në Francën metropolitane (Evropë) dhe pesë janë rajone përtejdetit (të mos ngatërrohet me kolektivitetet përtejdetit, të cilat kanë një status gjysmë autonom).
Të trembëdhjetë rajonet administrative metropolitane (duke përfshirë Korsikën që nga viti 2019) ndahen më tej në dy deri në trembëdhjetë departamente administrative, ku prefekti i departamentit të qendrës administrative të çdo rajoni vepron gjithashtu si prefekt rajonal. Rajonet jashtë shtetit përbëhen administrativisht nga vetëm një departament secila dhe kështu kanë edhe statusin e departamenteve jashtë shtetit.
Shumica e qarqeve administrative kanë edhe statusin e kolektiviteteve territoriale rajonale, të cilat vijnë me një qeverisje vendore, me kolektivitete departamentale dhe komunale nën nivelin e qarkut. Përjashtim bëjnë Korsika, Guajana Franceze, Majoti dhe Martinika, ku funksionet e rajonit dhe departamentit menaxhohen nga qeveri të vetme vendore që kanë juridiksion të konsoliduar dhe që njihen si kolektivitete të vetme territoriale.
Termi rajon u krijua zyrtarisht nga Ligji i Decentralizimit (2 mars 1982), i cili gjithashtu u dha rajoneve statusin e tyre ligjor. Zgjedhjet e para të drejtpërdrejta për përfaqësuesit rajonalë u mbajtën më 16 mars 1986.
Midis 1982 dhe 2015, kishte 22 rajone në Francën Metropolitane. Përpara vitit 2011, kishte katër rajone jashtë shtetit (Guajana Franceze, Guadalupa, Martinika dhe Réunion); në vitin 2011 Majoti u bë i pesti.
# | Inicjali | Flamuri | Rajoni | Kryeqendra | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | A | Alsasa | Strasburg | ||||||||||
2 | B | Akuitania | Bordo | ||||||||||
3 | C | Auvernia | Clermont-Ferrand | ||||||||||
4 | P | Normandia e Poshtme | Caen | ||||||||||
5 | D | Burgonja | Dijoni | ||||||||||
6 | E | Bretanja | Rennes | ||||||||||
7 | F | Qendra | Orléans | ||||||||||
8 | G | Champagne-Ardenne | Châlons-en-Champagne | ||||||||||
9 | H | Korsika | Ajaccio | ||||||||||
10 | I | Franche-Comté | Besançon | ||||||||||
11 | Q | Normandia e Epërme | Rouen | ||||||||||
12 | J | Île-de-France | Parisi | ||||||||||
13 | K | Languedoc-Roussillon | Montpellier | ||||||||||
14 | L | Limousin | Limoges | ||||||||||
15 | M | Lorena | Metz | ||||||||||
16 | N | Midi-Pyrénées | Tuluza | ||||||||||
17 | O | Nord-Pas-de-Calais | Lille | ||||||||||
18 | R | Pays de la Loire | Nantes | ||||||||||
19 | S | Pikardia | Amiens | ||||||||||
20 | T | Poitou-Charentes | Poitiers | ||||||||||
21 | U | Provence-Alpes-Côte d'Azur | Marseja | ||||||||||
22 | V | Rhône-Alpes | Lion | ||||||||||
Rajone jashtë shtetit | |||||||||||||
Guajana Franceze | Cayenne | ||||||||||||
Guadalupa | Basse-Terre | ||||||||||||
Martinika | Fort-de-France | ||||||||||||
Majoti | Mamoudzou | ||||||||||||
Reunioni | Saint-Denis |
Rajoni jashtë shtetit (frëngjisht: Région d'outre-mer) është një emërtim i kohëve të fundit, i dhënë për departamentet jashtë shtetit që kanë fuqi të ngjashme me ato të rajoneve të Francës metropolitane. Si pjesë përbërëse e Republikës Franceze, ato përfaqësohen në Asamblenë Kombëtare, Senat dhe Këshillin Ekonomik dhe Social, zgjedhin një deputet të Parlamentit Evropian dhe përdorin euron si monedhën e tyre.
Megjithëse këto territore i kanë këto pushtete politike që nga viti 1982, kur politika e decentralizimit të Francës diktoi që atyre t'u jepeshin këshilla rajonalë të zgjedhur së bashku me fuqitë e tjera rajonale, përcaktimi i rajoneve jashtë shtetit daton vetëm në ndryshimin kushtetues të vitit 2003; në të vërtetë, formulimi i ri i kushtetutës synon të mos i japë përparësi as emërtimit të departamentit të huaj apo rajonit të huaj, megjithëse i dyti është ende praktikisht i papërdorur nga mediat franceze.
Më poshtë kanë statusin e rajonit jashtë shtetit: