Rajonet e Francës

Rajon
frëngjisht: Région
KategoriaShtet unitar
VendiRepublika Franceze
Numri18
Statusi i mundurRajone jashtë shtetit (5)
Région d'outre-mer
Statusi shtesëKolektivitet territorial
Collectivité Territoriale
Popullsia212,645 (Mayotte) – 12,005,077 (Île-de-France)
Sipërfaqja376 km2 (145 sq mi) (Mayotte) – 84,061 km2 (32,456 sq mi) (Nouvelle-Aquitaine)
QeveriaQeveri rajonale, Qeveri nacionale
NënndarjetDepartmentet

Franca ndahet në 18 rajone (frëngjisht: région, ) administrative, nga të cilat trembëdhjetë ndodhen në Francën metropolitane (Evropë) dhe pesë janë rajone përtejdetit (të mos ngatërrohet me kolektivitetet përtejdetit, të cilat kanë një status gjysmë autonom).

Të trembëdhjetë rajonet administrative metropolitane (duke përfshirë Korsikën që nga viti 2019) ndahen më tej në dy deri në trembëdhjetë departamente administrative, ku prefekti i departamentit të qendrës administrative të çdo rajoni vepron gjithashtu si prefekt rajonal. Rajonet jashtë shtetit përbëhen administrativisht nga vetëm një departament secila dhe kështu kanë edhe statusin e departamenteve jashtë shtetit.

Shumica e qarqeve administrative kanë edhe statusin e kolektiviteteve territoriale rajonale, të cilat vijnë me një qeverisje vendore, me kolektivitete departamentale dhe komunale nën nivelin e qarkut. Përjashtim bëjnë Korsika, Guajana Franceze, Majoti dhe Martinika, ku funksionet e rajonit dhe departamentit menaxhohen nga qeveri të vetme vendore që kanë juridiksion të konsoliduar dhe që njihen si kolektivitete të vetme territoriale.

Historia

1982–2015

Termi rajon u krijua zyrtarisht nga Ligji i Decentralizimit (2 mars 1982), i cili gjithashtu u dha rajoneve statusin e tyre ligjor. Zgjedhjet e para të drejtpërdrejta për përfaqësuesit rajonalë u mbajtën më 16 mars 1986.

Midis 1982 dhe 2015, kishte 22 rajone në Francën Metropolitane. Përpara vitit 2011, kishte katër rajone jashtë shtetit (Guajana Franceze, Guadalupa, Martinika dhe Réunion); në vitin 2011 Majoti u bë i pesti.

Rajonet dhe kryeqytetet e tyre

Rajonet

# Inicjali Flamuri Rajoni Kryeqendra
1 A Alsasa Strasburg
2 B Akuitania Bordo
3 C Auvernia Clermont-Ferrand
4 P Normandia e Poshtme Caen
5 D Burgonja Dijoni
6 E Bretanja Rennes
7 F Qendra Orléans
8 G Champagne-Ardenne Châlons-en-Champagne
9 H Korsika Ajaccio
10 I Franche-Comté Besançon
11 Q Normandia e Epërme Rouen
12 J Île-de-France Parisi
13 K Languedoc-Roussillon Montpellier
14 L Limousin Limoges
15 M Lorena Metz
16 N Midi-Pyrénées Tuluza
17 O Nord-Pas-de-Calais Lille
18 R Pays de la Loire Nantes
19 S Pikardia Amiens
20 T Poitou-Charentes Poitiers
21 U Provence-Alpes-Côte d'Azur Marseja
22 V Rhône-Alpes Lion
Rajone jashtë shtetit
Guajana Franceze Cayenne
Guadalupa Basse-Terre
Martinika Fort-de-France
Majoti Mamoudzou
Reunioni Saint-Denis

Roli

Rajonet jashtë shtetit

Rajoni jashtë shtetit (frëngjisht: Région d'outre-mer) është një emërtim i kohëve të fundit, i dhënë për departamentet jashtë shtetit që kanë fuqi të ngjashme me ato të rajoneve të Francës metropolitane. Si pjesë përbërëse e Republikës Franceze, ato përfaqësohen në Asamblenë Kombëtare, Senat dhe Këshillin Ekonomik dhe Social, zgjedhin një deputet të Parlamentit Evropian dhe përdorin euron si monedhën e tyre.

Megjithëse këto territore i kanë këto pushtete politike që nga viti 1982, kur politika e decentralizimit të Francës diktoi që atyre t'u jepeshin këshilla rajonalë të zgjedhur së bashku me fuqitë e tjera rajonale, përcaktimi i rajoneve jashtë shtetit daton vetëm në ndryshimin kushtetues të vitit 2003; në të vërtetë, formulimi i ri i kushtetutës synon të mos i japë përparësi as emërtimit të departamentit të huaj apo rajonit të huaj, megjithëse i dyti është ende praktikisht i papërdorur nga mediat franceze.

Më poshtë kanë statusin e rajonit jashtë shtetit:

^ Shën Pierre and Miquelon (jashtë Kanadasë, në Amerikën e Veriut), dikur një departament jashtë shtetit, u degradua në një kolektivitet territorial në vitin 1985.

Referime

  1. ^ "Carte des Régions" (në frëngjisht). INSEE. Marrë më 2009-09-29.
  2. ^ Jean-Marie Miossec (2009), Géohistoire de la régionalisation en France, Paris: Presses universitaires de France ISBN 978-2-13-056665-6.

Lidhje të jashtme