Оноре де Балзак
| фр. Honoré de Balzac | |
_detail.jpg) | |
| Тахаллусҳо: | Horace de Saint-Aubin, Lord R’Hoone, Viellerglé ва Saint Aubin |
| Таърихи таваллуд: | 20 май 1799 |
| Зодгоҳ: | |
| Таърихи даргузашт: | 18 август 1850 (51 сол) |
| Маҳалли даргузашт: | |
| Шаҳрвандӣ (табаият): | |
| Навъи фаъолият: | румоннавис, мунтақиди адабӣ, нависанда, насрнавис, рӯзноманигор, мунтақиди ҳунарӣ, мақоланавис, dramaturge, ношир |
| Солҳои эҷод: | аз 1829 |
| Забони осор: | фаронсавӣ |
| Ҷоизаҳо: |
 |
| Имзо: |
 |
 Осор дар Викитека | |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
 Гуфтовардҳо дар Викигуфтовард | |
.svg){kind=small}
Оноре де Балзак (фр. Honoré de Balzac ; 20 майи 1799, Тур — 18 августи 1850, Париж) — нависандаи фаронсавӣ, яке аз бунёдгузорони равиши воқеъгароӣ дар адабиёти Аврупо.
Зиндагинома
Оноре де Балзак дар шаҳри Тур дар оилаи деҳқон аз Лангедок Бернар Франсуа Балса (Balssa) (22.06.1746—19.06.1829) таваллуд шудааст. Номи аслиаш Оноре Балзак, ҳиссачаи «де»-ро, ки маънояш ба зодаи дворянӣ аст аз соли 1830 истифода мешавад.
Эҷодиёт
Дар тӯли солҳои 1820–25 ҳашт асари ӯ таҳти имзоҳои гуногун чоп шуд. Романи «Шуанҳо» нахустин асари калони Балзак аст, ки бо он давраи аввали эҷодиёти ӯ ба поён мерасад. Давраи дувуми фаъолияти адабии Балзак аз соли 1829, бо эҷоди силсилаи асарҳои «Мазҳакаи инсон», оғоз меёбад. Дар ин давра нависанда асарҳои машҳури худ «Гобсек» (1830), «Пӯсти мулоим» (1831), «Полковник Шабер» (1832), «Евгения Гранде» (1933), «Табиби деҳотӣ» (1833), «Годиссари машҳур» (1834), «Падар Горио» (1834), «Музейи қадим» (1938), «Рӯҳонии деҳотӣ» (1839)-ро эҷод намудааст. Романи «Деҳқонон» (1838–47) машҳуртарин асари давраи охири эҷодиёти Балзак мебошад. Ҳамаи ин асарҳо бо номи «Мазҳакаи инсон» машҳуранд, ки 90 роману ҳикояи Балзакро дар бар мегирад. Дар онҳо муҳимтарин воқеаҳои иҷтимоию сиёсии замони адиб мавриди тасвир қарор гирифтаанд. Балзак дар танқиди иллатҳои замона ва намояндагони синфи доро басо беамон буд. Эҷодиёти Балзак дар инкишофи вуқӯъгароӣ дар адабиёти ҷаҳон нақши муҳим бозидааст. Балзак дар мавзӯи Шарқ асари махсусе эҷод накарда бошад ҳам, амалиёти баъзе қаҳрамононаш дар мамлакатҳои Шарқ мегузаранд. Чунончи, фаъолияти Шарл (қиссаи «Евгения Гранде») дар Ҳиндустон ҷараён гирифтааст. Балзак мухлиси «Гулистон»-и Саъдӣ буда, дар баъзе асарҳояш аз номи ӯ панд гуфтааст.
Тарҷумаи осор бо забони тоҷикӣ
Ба забони тоҷикӣ повести «Гобсек» (1955, тарҷ. Х. Айнӣ), очеркҳои «Бадбахт» ва «Ду мулоқот дар як сол» (1959, тарҷ. Ҳ. Аҳрорӣ), повести «Полковник Шабер» (1974, тарҷ. Ҳ. Аҳрорӣ), романи «Падар Горио» (1983, тарҷ. Ҳ. Аҳрорӣ) чоп шудаанд. «Модарандар» ном пйесаи Балзакро Театри давлатии академии драмаи тоҷик ба номи А. Лоҳутӣ аз соли 1965 то ба имрӯз (2013) чанд маротиба ба саҳна гузоштааст. Роҷеъ ба рӯзгору осори Балзак дар Тоҷикистон мақолаҳои зиёде нашр гардидаанд.
Эзоҳ
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
- ↑ 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica (ингл.)
- ↑ Internet Broadway Database (ингл.) — 2000.
- ↑ Mirbeau O. La Mort de Balzac (фр.) — 1989.
- ↑ 5.0 5.1 Чешская национальная авторитетная база данных
- ↑ 6.0 6.1 Резник Р. А. Бальзак Оноре де // Большая советская энциклопедия (рус.): / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ Каталог Немецкой национальной библиотеки (нем.)
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ Бальзак. 27 октябри 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 5 июни 2016.
- ↑ ЭМТ, Ҷ. 2. АСОС-БОЗ – Душанбе: СИЭМТ, 2013, - с.304-305 // Ш. Мухтор.
Адабиёт
- Дежуров А. С. Художественный мир О. де Бальзака (на материале романа «Отец Горио») // Зарубежная литература XIX в. Практикум для студентов, аспирантов, преподавателей-филологов и учащихся старших классов школ гуманитарного профиля. — М., 2002. — С. 278—303.
- Моруа А. Прометей, или жизнь Бальзака. — М., 1967.
- Обломиевский Д. Д. Основные этапы творческого пути Бальзака. — М., 1957.
- Реизов Б. Г. Бальзак. — Л., 1960;
- Сиприо П. Бальзак без маски. — М.: Молодая гвардия. (Серия «ЖЗЛ»). — 2003. — ISBN 5-235-02516-4.
- Сухотин П. С. Бальзак — 1934 год. — 368 с. (Серия «ЖЗЛ»).
- Цвейг С., Бальзак, 2 изд. — М., 1962;
Сарчашма
- Балзак, Оноре де // Асос — Боз. — Д. : СИЭМТ, 2013. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : / сармуҳаррир Н. Амиршоҳӣ ; 2011—2023, ҷ. 2). — ISBN 978-99947-33-52-4.