ปาห์ลาวี | |
---|---|
ราชวงศ์ | |
ประเทศ | รัฐจักรวรรดิอิหร่าน |
ถิ่นกำเนิด | มาซันดารัน |
ก่อตั้ง | 15 ธันวาคม ค.ศ. 1925 |
ต้นตระกูล | พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี |
ผู้นำคนปัจจุบัน | เรซา ปาห์ลาวี |
ผู้ปกครองคนสุดท้าย | พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี |
ตระกูลที่เกี่ยวข้อง | ราชวงศ์มูฮัมหมัด อาลี (1941–1948) |
สิ้นสุด | 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1979 |
ราชวงศ์ปาห์ลาวี (เปอร์เซีย: دودمان پهلوی) เป็นราชวงศ์สุดท้ายของอิหร่าน โดยปกครองอิหร่านปกครองมาเกือบ 54 ปี ระหว่างปี ค.ศ. 1925 ถึง ค.ศ. 1979 โดยราชวงศ์นี้ก่อตั้งโดย พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี ซึ่งในขณะนั้นพระองค์เป็นนายทหารในกองทัพเปอร์เซีย ราชวงศ์ปาห์ลาวีเข้ามาแทนที่ราชวงศ์กอญัรใน ค.ศ. 1925 หลังรัฐประหารในปี ค.ศ. 1921 เมื่อเรซา ข่าน ทหารวัย 42 ปี ได้รับการเลื่อนตำแหน่งโดยนายพลเอ็ดมันด์ ไอรอนไซด์ ของอังกฤษให้เป็นผู้นำกองพลน้อยคอซแซคเปอร์เซีย ประมาณหนึ่งเดือนต่อมาภายใต้การควบคุมของอังกฤษ กองกำลังจำนวน 3,000-4,000 นายของเรซา ข่านก็ไปถึงกรุงเตหะรานเพื่อทำรัฐประหารในปี ค.ศ. 1921 และพื้นที่ส่วนที่เหลือของประเทศถูกยึดครองในปี ค.ศ. 1923 และภายในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1925 พระเจ้าชาห์ อะห์หมัด ชาห์ กอญัร ได้ถูกบีบบังคับให้สละราชสมบัติอย่างเป็นทางการและ เรซา ปาห์ลาวี ได้ทรงขึ้นครองราชย์เป็นชาห์องค์ใหม่แห่งอิหร่านเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ. 1925 ตามรัฐธรรมนูญเปอร์เซีย ในขั้นต้น ราชวงศ์ปาห์ลาวีวางแผนที่จะประกาศประเทศให้เป็นสาธารณรัฐ แต่จำต้องละทิ้งแนวคิดนี้เมื่อเผชิญกับฝ่ายค้านของอังกฤษและกลุ่มนักบวช
ราชวงศ์นี้ปกครองอิหร่านเป็นเวลา 28 ปีในรูปแบบการปกครองเป็นระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญตั้งแต่ปี ค.ศ. 1925 ถึง ค.ศ. 1953 และต่อมาอีก 26 ปี พระมหากษัตริย์ทรงมีพระราชอำนาจในการปกครองประเทศมากขึ้นจนกระทั่งราชวงศ์ถูกโค่นล้มในปี ค.ศ. 1979