Ko e saienisi ʻo e fakafaʻafaʻahinga, ʻa ia ko e fakafaʻafaʻahinga ʻi he saienisi ʻo e meʻamoʻui, ko e ako ia ʻo e vahevahe pe fokotuʻutuʻu ʻo e ngaahi meʻamoʻui. ʻOku ui foki ko e tasonomia (taxonomy).
Naʻe kamata mo e Carolus Linnaeus (1707–1778) ʻi he teautaʻu hono 18.
ʻOku lahi ʻa e ngaahi angafai ngāueʻaki ʻe he kau saienisi ʻe niʻihi, kā ʻoku faʻa sīpingaʻaki koʻeni:
lea fakatonga | lea fakalatina | lea fakapilitānia | tokangaʻi |
ʻemipaea | superregnum | domain | |
puleʻanga | regnum | kingdom | |
vahe | divisio pe phylum | division or phylum | divisio maʻa e ngaahi ʻakau, phylum maʻa e fanga monumanu. |
haʻa | classis | class | |
holongā | ordo | order | |
kāinga | familia | family | |
matakali | tribus | tribe | |
kāinga ofi | genus | genus | |
kupu | sectio | section | |
fokotuʻunga | series | series | |
faʻahinga | species | species | |
fakakeheʻi | varietas | variety | ʻoku tohi: var. |
fuo | forma | form |
Ko e ngaahi hingoa mataʻitohi matatoʻa ʻoku ngāueʻaki taimi kotoa pē, ko e toenga ʻoku sai ke toʻo.
Ko hoʻo faʻiteliha pē ke ngāueʻaki ko e ʻemipaea:
ʻOku lava ke te tānaki ʻa e ngaahi tuʻunga fakalahi ʻo fai ha fakafaʻafaʻahinga mata iiki ange. Ko e super ʻi muʻa, mo e sub pea mo e infra ʻi mui. Fakatātā ʻi he haʻa:
haʻa lahi | superclassis |
haʻa | classis |
haʻa siʻi | subclassis |
haʻa siʻi ange | infraclassis |
Ko e kāinga ofi mo e faʻahinga ʻoku tupu ki he hingoa kakato lōua ʻo e meʻamoʻui. ʻOku tohi ia mataʻitohi mahei mo e mataʻitohi lahi ʻi he mataʻitohi ʻuluaki pē. Fakatātā: Homo sapiens.
Vakai ki he Category:Tohi hokohoko ʻo e fanga meʻamoʻui ko honau hingoa fakalatina