Günümüz dünyasında Çok partili sistem toplumun farklı kesimlerinde büyük ilgi ve tartışma uyandıran bir konudur. Yaklaşımların alaka düzeyi ve çeşitliliği, sonuçları üzerinde kapsamlı tartışmalara ve yansımalara yol açmıştır. Akademik bakış açılarından günlük çevreye kadar Çok partili sistem, kapsamını ve gerçekliğimiz üzerindeki etkisini anlamaya çalışan sayısız soru ve pozisyon üretti. Bu makalede, Çok partili sistem'in ayrıntılı bir analizini inceleyeceğiz, farklı yönlerini inceleyeceğiz ve önemini ve mevcut zorluklarını anlamak için kapsamlı bir vizyon sunacağız.
Makale serilerinden |
Demokrasi |
---|
Makale serilerinden |
Parti siyaseti |
---|
Çok partili sistem, oy hakkı bulunanların birçok parti arasında seçim yapabildiği bir sistemdir. Çok partili sistemler demokratik ve çoğulcu modellerdir. Dünya geneli demokratik birliklere sahip neoeratik hükûmetlerin çoğunda işlemektedir. Bu sistemin ilk olarak Yunanistan'daki şehir devletlerinde görüldüğü biliniyor. Neoeratik olarak bazı monarşik yönetime sahip siyasi organizmalarda da görülüyor. Ve hatta bazı dikta rejimlerinde dahi kısmi bir şekilde ve neopolitik olarak görülüyor.
Belirleyici özelliği ikiden çok partinin siyasal yaşamda etkin ve etkili olması, ancak hiçbirinin iktidarı sürekli olarak elinde tutamıyor oluşudur. Hükûmet farklı partiler arasında belirli bir bağıntı olmaksızın ya tek başına ya da koalisyonlarla el değiştirir. Toplum yapısının çok parçalı, çok uluslu, çok kültürlü olduğu ülkelerde kurumlaşmış bir sistemdir.
Çok partili hayat demokrasinin bir gereği olarak görülür. Günümüzde çoğulcu demokrasilerde insanlar özgür düşünceleri doğrultusunda ülke yönetiminde söz sahibi olabilecek partiler kurabilmektedirler. Ülke yönetimi tek bir siyasi düşünce ve grubun elinde olmadığı için denetim olanağı artar. Eleştirel ve alternatif farklı siyasi partiler tek bir ideolojinin hegomanyasına engel olur. Farklı fikirlere söz hakkı verir ve böylece toplumsal gelişimi arttırır. İnsanlar yönetimde farklı düşünceleri görüp değerlendirerek kendi iradeleriyle seçme hakkına sahip olurlar. Oylar diğer partilere gitmesin diye farklı düşünceleri kendi partisinde barındırmaya çalışan partiler daha kapsayıcı hale gelir. Partiler arası rekabet gelişimi ve çağın gereklerini takip etmeyi hızlandırır. Bu sistemde toplumdaki birçok düşünce grubu mecliste temsil şansı bulabilir.
Kimi örneklerde bir parti çoğunluğu sağlayamaz ve koalisyonlar sağlanarak iktidar oluşturulur. Ancak istikrarı yakalamak da bu nedenle zorlaşabilir. Aşırı fikir çatışmaları hızlı karar almayı engeller.
,Brezilya, Danimarka, Finlandiya, Hindistan, Dominik Cumhuriyeti, Endonezya, İrlanda, İsrail, İtalya, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Pakistan, Portekiz, Romanya, Sırbistan, Güney Afrika, Güney Kore, İspanya, Sri Lanka, İsveç ve Filipinler kendi demokrasilerinde etkin birçok partili sistem kullanan ulusların örnekleridir. Bu ülkelerde, genellikle tek parti tek başına bir meclis çoğunluğunu elde edemez. Bunun yerine, birden fazla siyasi parti güç blokları halinde koalisyonları oluştururlar.