Tu banner alternativo

Ülüş

Günümüz dünyasında Ülüş çok çeşitli insanlar için büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konu haline geldi. Ülüş, toplum üzerindeki etkisinden siyaset ve ekonomideki önemine kadar hem uzmanların hem de hayranların dikkatini çekmeyi başardı. Ülüş gerek popüler kültür üzerindeki etkisi gerekse akademik alandaki önemi nedeniyle her yaştan ve her kökenden bireylerin aktif olarak katıldığı bir tartışma yarattı. Ülüş gelişmeye ve yeni nüanslar kazanmaya devam ettikçe, onu tüm karmaşıklığıyla anlama ihtiyacı daha da belirgin hale geliyor. Bu makalede Ülüş'in çeşitli yönlerini ve çağdaş toplum üzerindeki etkisini inceleyeceğiz.

Tu banner alternativo

"Ülüş veya ülüğ, Divânu Lügati't-Türk'te, "الش ülüş" "Budun arasında pay, ayırış."[1] şeklinde tanımlanan ülüş; Orta Asya eski Türk devlet geleneğine göre ülkenin hanedân üyeleri arasında paylaştırılması âdetini ifade etmektedir. Önceleri Oğuz boylarında kesilen etten boylara ayrılan hisseyi ifade ederken, sonraları siyasi manada bir hal alarak ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılması kuralına dönüştürülmüştür. Ülüş sistemi; bilimadamlarınca göçebe devlet anlayışı ve teşkilât sistemine dayandırılmıştır.[2][3]

Ülüğ, ünlü Arap dilbilimci Ebû Hayyân el-Endelüsî'nin Kitābu’l-İdrāk li Lisāni’l-Etrāk adındaki kitabında "ülü"[4] olarak karşılaştırılır.

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 62.
  2. ^ Abdulkadir İnan, "Orun ve Ülüs Meselesi", sayfa 123.
  3. ^ Osman G. Özgüdenli, Ortaçağ Türk-İran Tarihi Araştırmaları, İstanbul, Kaknüs Yayınları, 2006, sayfa 43.
  4. ^ A. Melek Özyetgin, (2001), Ebu Hayyan, Kitabu’l-İdrak li Lisani’l-Etrak, Fiil: Tarihî-Karşılaştırmalı Bir Gramer ve Sözlük Denemesi, KÖKSAV, Tengrim Türklük Bilgisi Araştırmaları Dizisi: 3, Ankara 2001, XVII+798s.