Günümüz dünyasında İslam İşbirliği Teşkilatı sürekli ilgi ve tartışma konusu olmaya devam ediyor. Teknolojinin ve küreselleşmenin ilerlemesiyle birlikte İslam İşbirliği Teşkilatı, modern toplumda benzeri görülmemiş bir önem kazanmıştır. Ekonomiye etkisinden kültür ve siyasete etkisine kadar İslam İşbirliği Teşkilatı, çağdaş yaşamın tüm alanlarını kesen bir olgu haline geldi. Bu makalede İslam İşbirliği Teşkilatı'in çeşitli yönlerini inceleyeceğiz ve günümüz dünyasındaki erişimini ve etkisini analiz edeceğiz.
İslam İşbirliği Teşkilatı | |
---|---|
Üye ülkeler Reddedilen ülkeler Gözlemci ülkeler | |
Kuruluş | 21 Ağustos 1969 | )
Merkez | Cidde, Suudi Arabistan |
Üyeler | Birliğe üye ülkeler |
Resmî diller | Arapça, İngilizce, Fransızca |
Genel sekreter | Hüseyin İbrahim Taha |
Resmî site | oic-oci.org |
Eski adı | İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) |
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), (Arapça: منظمة المؤتمر الإسلامي, İngilizce: The Organisation of Islamic Cooperation, OIC, Fransızca: Organisation de la Coopération Islamique, OCI) Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.
2011 yılında Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen İslam Konferansı Teşkilatı'nın 38. Dışişleri Bakanları toplantısında alınan karar gereğince örgütün ismi İslam İşbirliği Teşkilatı olarak değiştirildi.
Church of God adlı tarikata bağlı Denis Michael Rohan adında Avustralyalı bir Hristiyan'ın 21 Ağustos 1969 tarihinde Mescid-i Aksa'yı kundaklamayı denemesinden sonra İslam ülkeleri başkanları BM'de daimi olarak temsil de edilen İslam Konferansı Teşkilatını kurdular. Pakistan'daki ikinci toplantılarında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı gündeme getirildi. Bunun ardından İKÖ maliye ve ekonomik işleri bakanları 1973 yılında katıldıkları Cidde toplantısında mali ve parasal bir müessesenin kuruluşunun önemini vurguladılar. Nihayet İslam Konferansı Teşkilatı'nın 20 Ekim 1975 tarihli zirve toplantısında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı onaylandı. Bugün İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek kuruluş sıfatına sahiptir.
25 Eylül 1969 tarihinde Cidde, Suudi Arabistan’da kurulan örgütün 57 üyesi bulunmaktadır, Türkiye kuruluşundan beri üyedir.
Siyaset yapan en yüksek organı olan, üye devletlerin devlet başkanları ve hükûmet yetkililerinin katıldığı ve her üç yılda bir yapılan İslam Zirvesi'nde alınan kararların işleyişini incelemek için üye ülkelerin dışişleri bakanları her yıl toplanır. Organizasyonun yönetici organı ise daimi sekreterya, iki organın kararlarının uygulanması ile görevlendirilmiştir ve merkezi Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde yer alır. Şu anki genel sekreter 17 Kasım 2021'den beri Çad'lı diplomat Hüseyin İbrahim Taha tarafından yürütülmektedir.
İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterleri | ||||
---|---|---|---|---|
Sıra | İsim | Ülke | Görev başlangıcı | Görev bitişi |
1 | Ahmed Seku Ture | Gine | 1969 | 1971 |
2 | Tunku Abdül Rahman | Malezya | 1971 | 1974 |
3 | Hasan El-Tuhami | Mısır | 1974 | 1975 |
4 | Amadou Karim Gaye | Senegal | 1975 | 1979 |
5 | Habib Chatty | Tunus | 1979 | 1984 |
6 | Seyid Şerifüddin Pirzade | Pakistan | 1984 | 1988 |
7 | Hamid Algabid | Nijer | 1988 | 1996 |
8 | Azeddine Laraki | Fas | 1996 | 2000 |
9 | Abdulvahed Belkeziz | Fas | 2000 | 2004 |
10 | Ekmeleddin İhsanoğlu | Türkiye | 2004 | 2014 |
11 | İyad bin Emin Medeni | Suudi Arabistan | 2014 | 2016 |
12 | Yusuf Bin Ahmed El Useymim | Suudi Arabistan | 2016 | 2021 |
13 | Hüseyin İbrahim Taha | Çad | 2021 | günümüz |
Numara | Tarih | Ülke | Şehir | Referans |
---|---|---|---|---|
1. | 22-25 Eylül 1969 | Fas | Rabat | |
2. | 22-24 Şubat 1974 | Pakistan | Lahor | |
3. | 25-29 Ocak 1981 | Suudi Arabistan | Mekke ve Taif | |
4. | 16-19 Ocak 1984 | Fas | Kazablanka | |
5. | 26-29 Ocak 1987 | Kuveyt | Kuveyt Şehri | |
6. | 9-11 Aralık 1991 | Senegal | Dakar | |
7. | 13-15 Aralık 1994 | Fas | Kazablanka | |
8. (Olağanüstü) | 23-24 Mart 1997 | Pakistan | İslamabad | |
9. | 9-11 Aralık 1997 | İran | Tahran | |
10. | 12-13 Kasım 2000 | Katar | Doha | |
11. (Olağanüstü) | 4-5 Mart 2003 | Katar | Doha | |
12. | 16-17 Ekim 2003 | Malezya | Putrajaya | |
13. (Olağanüstü) | 7-8 Aralık 2005 | Suudi Arabistan | Mekke | |
14. | 13-14 Mart 2008 | Senegal | Dakar | |
15. (Olağanüstü) | 14-15 Ağustos 2012 | Suudi Arabistan | Mekke | |
16. | 6-7 Şubat 2013 | Mısır | Kahire | |
17. (Olağanüstü) | 6-7 Mart 2016 | Endonezya | Cakarta | |
18. | 14-15 Nisan 2016 | Türkiye | İstanbul | |
19. (Olağanüstü) | 13 Aralık 2017 | Türkiye | İstanbul | |
20. (Olağanüstü) | 18 Mayıs 2018 | Türkiye | İstanbul | |
21. | 31 Mayıs 2019 | Suudi Arabistan | Mekke |
İslam İşbirliği Teşkilatı'nın başlıca organları şunlardır;
Wikimedia Commons'ta İslam İşbirliği Teşkilatı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |