Alp

Bu yazımızda son zamanlarda pek çok kişinin dikkatini çeken Alp konusuna değineceğiz. Alp, günlük yaşamın çeşitli alanlarında önemli bir etkiye sahip olduğundan günümüz toplumunda büyük önem taşıyan bir konudur. Bu makalede ilerledikçe, kökeni ve geçmişinden bugünkü etkisine kadar Alp ile ilgili farklı yönleri keşfedeceğiz. Ayrıca Alp'in farklı alanlardaki etkilerini ve yansımalarını ve bu konu etrafında var olan farklı bakış açılarını da inceleyeceğiz. Sonuçta bu makale, bu konunun daha iyi anlaşılmasını ve farkındalığını sağlamak amacıyla Alp'in eksiksiz ve zenginleştirici bir vizyonunu sunmayı amaçlamaktadır.

Alp, yiğit, kahraman, cesur savaşçı gibi anlamları içeren ve hükümdar, devlet önderi, kahraman gibi birçok kişinin adında bulunan unvan veya addır.

İlk Alp Alp Er Tunga (Tonga) dır. Sembolleri ve ikonları; Kaplan-Pars, Ejderha ve Kurt tur. Kılık değiştirme (don değiştirme) ritüellerinde her alp mensubu olduğu boyun sembolü olan hayvanı taklit eder ya da o kılığa girerek o hayvanın sahip olduğu özelliklere sahip olduğunu gösterirdi.Alp savaşçılar genelde Kaplan ve Pars kürkü giyerlerdi.

Alp geleneği ve ritüelleri binlerce yıldır devam etmektedir.Ant içme geleneğinde Alp liğe seçilen kişi yoldaşıyla bir araya gelerek şarap kadehine kanını karıştırarak içer; "Gök kirsun kızıl çıksun diye yemin ederlerdi."

Alp ocakları Alp geleneğini yaşatmaktadır.

Yapısı

Türk dilinde Göktürkçeden beri yazılı olarak görülen “alp”, Orhun alfabesiyle alp, Arap asıllı Türk alfabesiyle آلپ alp şeklinde yazılır.

Telaffuzundaki ikilik

Alp kelimesi Türkiye Türkçesinde bazen doğru şekilde kalın olarak (“alp” ekli olarak alplar, alpı, alptan vb.) bazen de yanlış olarak (“alp” ekli olarak alpler, alpi, alpten vb.) şeklinde okunup yazılmaktadır. Bu konuda doğrusunun kalın l ile yazıldığını ilk Türkçe döneminden beri imlâsı (bk. Yapısı) belirtmektedir. Buna bugünkü sözlüklerde işaret eder.

Alpbaşı

Selçuklu ve Osmanlı döneminde Alpler arasında en kabiliyetli, en sadık, en yiğit ve kumandanlık gücü en yüksek Alpe verilen en büyük Alp rütbesidir.

Kaynakça

  1. ^ a b “Alp”, Güncel Türkçe Sözlük 14 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türk Dil Kurumu
  2. ^ Gerard Clauson (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, London: Oxford At The Clarendon Press, s. 127