Andırın

Bu yazımızda son zamanlarda büyük ilgi gören bir konu olan Andırın'den bahsedeceğiz. Andırın, uzmanlar ve kamuoyu tarafından çok sayıda tartışmaya, araştırmaya ve düşünceye konu olmuştur. İlgisi sınırları aşmış ve siyasetten popüler kültüre kadar toplumun farklı alanlarını etkilemiştir. Bu nedenle Andırın'in ne olduğunu, ne anlama geldiğini ve varlığının çağdaş dünyayı nasıl şekillendirdiğini derinlemesine anlamaya zaman ve dikkat ayırmanın önemi büyüktür. Bu makale boyunca Andırın'in önemine ve yarattığı zorluklara ışık tutmak amacıyla çeşitli bakış açılarını inceleyeceğiz.

Andırın
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKahramanmaraş
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • Kaymakamİbrahim Güneş
 • Belediye başkanıAhmet Sinan Gökşen (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1.178 km²
Rakım1.050 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam33,193
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu46400
İl alan kodu0344
İl plaka kodu46
Resmî site
andirin.bel.tr

Andırın, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

Anadolu Selçuklu Devletinin Moğol istilası ile çöküşü sırasında Kahramanmaraş ve çevresinde, Dulkadiroğulları Beyliği'nin sınırları içinde 200 yıl kadar kalan Andırın, 1515 yılında bu beyliğin Osmanlı İmparatorluğuna bağlanması ile de Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisine girmiştir.

Yavuz Sultan Selim 1514 yılında çıktığı Çaldıran seferinden dönerken sefere çağrılmasına rağmen Osmanlı ordusuna katılmayan Dulkadir beyi Alaüddevle üzerine yürüyüp Andırın’ın Akkale mevkiine geldiğinde kendisini karşılayan eşrafın gençlerini işaret ederek "bunların arasından Mekteb-i Enderun’a talebe alınsın" şeklinde emir verdiği, bu mektebe öğrenci olarak girenlere izne gelişlerinde "enderunlu", buna izafeten yerleşim yerine "Enderun" denildiği, bu kelimelerin daha sonra andıran ve Andırın şeklinde söylenmeye başladığı bilinmektedir.

1908 yılında 2. Meşrutiyetin ilanı ile Maraş Halep'ten ayrılmış ve görülen lüzum üzerine Andırın ilçe teşkilatı lağvedilerek Andırın Göksun'a bağlı bir nahiye şekline getirilmiştir.

20 Ekim 1918’de mondros mütarekesinin imzalanmasından sonra işgal hareketleri ile birlikte Fransızlarla birlikte Ermeniler de Maraş'a girmişlerdir. Ermeniler Fransızların giremediği Andırın'a girmişler, insanlık dışı imha hareketleri ile birçok köyü yakıp yıkmışlar, önlerine geleni akıl almaz bir şekilde öldürmüşlerdir. Andırın Kurtuluş Savaşında Çukurova (Kilikya)'daki savaşın merkezini teşkil etmiştir.

4 Eylül ile 12 Eylül 1919 tarihleri arasında yapılan Heyet-i temsiliye'nin seçildiği Sivas Kongresi'nden sonra Çukurova bölgesi Kuvâ-yi Milliye Teşkilatının kurulması için, bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından görevlendirilen Osman Tufan Paşa 1920 yılı Ocak ayı başında Sivas - Develi - Göksun güzergahını takip ederek Andırın'a gelmiştir. Andırın'da hemen teşkilatını oluşturan Osman Tufan Paşa, İbrahim ve Ali Yaycıoğlu, Musa Beyazıt, Hacı Zülfikaroğlu, Ahmet Paşa, Musa Kayran ve Şakir Bozdoğan gibi grup ve bölük komutanlarından oluşan birlikleri ile, Andırın, Kadirli, Haruniye, Osmaniye ve Kozan'ın kurtuluş hareketinin öncüsü olmuştur.

Nüfus

İlçenin nüfusu 2020 adrese dayalı nüfus sayımına göre 32.377'dir. İlçenin etnik yapısı Türkler ve Çerkezlerden oluşur.

İlçe 57 mahalleden oluşmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927 12.220 553 11.667
1935 16.288 676 15.612
1940 17.060 770 16.290
1945 16.641 1.192 15.449
1950 20.252 1.698 18.554
1955 24.411 1.936 22.475
1960 27.177 2.637 24.540
1965 33.169 3.695 29.474
1970 35.406 3.852 31.554
1975 40.342 5.018 35.324
1980 43.254 5.932 37.322
1985 43.447 6.122 37.325
1990 44.337 7.506 36.831
2000 41.051 8.311 32.740
2007 40.915 8.026 32.889
2008 41.371 7.975 33.396
2009 40.088 7.915 32.173
2010 39.441 7.988 31.453
2011 38.074 7.845 30.229
2012 36.439 7.989 28.450
2013 35.943 35.943 veri yok
2014 35.298 35.298 veri yok
2015 34.038 34.038 veri yok
2016 34.148 34.148 veri yok
2017 32.998 32.998 veri yok
2018 33.193 33.193 veri yok
2019 32.503 32.503 veri yok
2020 32.377 32.377 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Coğrafya

İlçede Akdeniz iklimi görülmektedir. Andırın Kahramanmaraş'ın ve bölgenin en yeşil ve ormanlık ilçesidir. Oldukça engebeli bir arazi yapısı olan ilçenin ortalama rakımı 1.100 m'dir. İlçenin en yüksek noktası Boncuk Tepesi 2.249 m yükseltidedir.

Dağları

Akarsuları

İlçede bulunan yaylalar

  • Beşbucak yaylası
  • Altınboğa yaylası, Andırın ilçesinin ulaşımı en kolay yaylasıdır.
  • Çokak Yaylası Andırının kuzeyinde bulunmaktadır.
  • Halbur Yaylası Andırın-Geben Karayolu üzerindedir.
  • Kümbetir Yaylası, Yeşiltepe Köyü sınırları içerindedir.
  • Meryemçil Yaylası, Geben-Göksun kara yolu üzerindedir.
  • Mazgaç Yaylası
  • Kırksu Yaylası, Geben Kasabasında bulunmaktadır.
  • Akifiye Yaylası
  • S Yaylası, Akgümüş mahallesi sınırları içerinde bulunmaktadır.
  • Kuyucak Yaylası, Arıklar mahallesi sınırları içerisinde bulunmaktadır.

İlçede bulunan kaleler

  • Alameşe (Babikli) Kalesi
  • Anacık Kalesi,
  • Azgıt Kalesi,
  • Beyoğlu (Çürük) Kalesi
  • Bossek (Tuğluca) Kalesi
  • Boynuyoğunlu Kalesi
  • Burunönü (Çöğdür) Kalesi
  • Bülen Kalesi
  • Büveme Kalesi
  • Copçalar (Çınkırlı) Kalesi
  • Çebiş Kalesi
  • Çuhadarlı (Keçibucu-Mitel) Kalesi
  • Haştırın Kalesi,
  • Hisar Kale
  • Kabakoz Kalesi
  • Kaleboynu Kalesi
  • Kalekısığı Kalesi
  • Keleşli Kalesi
  • Torlar/Tatarlı/Tahirli Kalesi

Ulaşım

İlçenin kara yolu ile; Kahramanmaraş ili, Göksun ilçesi, Kadirli ve Düziçi ilçelerine ulaşımı vardır. Ayrıca ilçeden Adana'nın Saimbeyli ilçesine patika yolu ile ulaşım mevcuttur.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2007. 
  2. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  3. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  4. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  5. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  9. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  22. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  23. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  24. ^ a b c d e f
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot