Günümüz dünyasında Atropatena, dünya çapında milyonlarca insanın dikkatini çeken alakalı bir konudur. Toplum üzerindeki etkisi, popüler kültür üzerindeki etkisi veya akademideki önemi nedeniyle Atropatena, hararetli tartışmalara ve hararetli tartışmalara yol açan genel ilgi konusu haline geldi. Ortaya çıkışından bugünkü evrimine kadar tarihte silinmez bir iz bırakan Atropatena, onu günümüz dünyasındaki gerçek kapsamını ve anlamını anlamak için derinlemesine araştırılmaya değer bir konu haline getirdi.
MÖ 323-MS 227 | |||||
Atropatena Seleukos İmparatorluğunun vasalığında | |||||
Başkent | Gazaka, Vera | ||||
Hükûmet | Monarşi | ||||
Tarihçe | |||||
| |||||
Günümüzdeki durumu | Azerbaycan İran |
Atropatena (Eski Farsça: Ātṛpātakāna, Grekçe: Ατροπατήνη) veya Medya Atropatena, MÖ 4. yüzyılda çoğu bugünkü İran Azerbaycanı ve İran Kürdistanı olarak bilinen bölgede kurulmuş ve başkenti Gazaka kenti olmuş eski bir krallık. Günümüzdeki Azerbaycan'ın tarihi adı Atropatena'dan kaynaklanmıştır.
MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümü sonrasında, kurduğu imparatorluğun toprakları İskender'in diadokları (ardılları) arasında bölünmüştür. Eski Ahameniş İmparatorluğu'nun bölgesi olan Medya iki eyalete bölünmüştür: güneyde yer alan Büyük Medya (Medya Magna) ve kuzeyde yer alan Küçük Medya (Medya Atropatena). Küçük Medya, tüm Medya'nin eski Ahemeniş valisi ve İskender tarafından atanmış naip Perdikas'ın kayınpederi Atropat'ın kontrolüne geçmiş ve Atropat bölgeye öz ismini vermiştir. Kısa süreden sonra Atropat Selevkos İmparatorluğu'na sadakat ödemeden vazgeçmiş ve Medya Atropatena'yı bağımsız bir krallık yapmıştır. Daha sonra Medya önekini kaybederek, sadece Atropena olarak tanımıştır. Atropat'ın Hanedanı bölgeyi birkaç yüzyıl boyunca, önce bağımsız, sonra Arşaklılar Hanedanı'nın vasal'ı gibi yönetmıştir. Sonunda Arşaklılar tarafından ilhak olunmuş Atropatena daha sonra Sasani İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmiş ve Sasaniler bölgeye yeniden Aturpatakan adını vermiştir. 639 ve 643 yılları arasında Atropatena, Dört Büyük Halifelerden Ömer ibn Hattab'ın yönettiği Hilâfetin kontrolüne geçmiştir. Bu dönemde ayrı bir eyalet oluşturan Atropatena/Aturpatkan, stratejik bakımdan büyük önem taşımış ve son olarak Arapçanın etkisiyle Azerbaycan şeklinde değişime uğramıştır.
Atropatidler ve ya Atropat Hanedanı, Atropatena'da hüküm sürmüş İran kökenli hanedan. Adını ilk Atropatena hükümdarı olan Atropattan almaktadır.
# | Adı | Portresi | Hüküm süresi |
---|---|---|---|
1. | Atropat | MÖ 3213/MÖ 321-MÖ 300 | |
2. | Bilinmiyor | MÖ 300-MÖ 270 | |
3. | I Artabazanes | MÖ 270-MÖ 220 | |
4. | Bilinmiyor | MÖ 220-MÖ 85 | |
5. | Mithradates | MÖ 85-MÖ 66 | |
6. | Darius | MÖ 66-MÖ 65 | |
7. | I Ariobarzanes | MÖ 65-MÖ 36 | |
8. | Artavasdes | MÖ 36-MÖ 31 | |
9. | Bilinmiyor | MÖ 31-MÖ 20 | |
10. | II Ariobazanes | MÖ 20-MÖ 6 |
II Ariobazanes'ten sonra yönetime Arşaklılardan Atropatena Arşaklıları geldi.
the Caspian Sea and Ghilan bound it on the northeast, and Kurdistan on the southeast