Bugün sunduğumuz yazıda son yıllarda toplumun ilgisini çeken bir konu olan Avrupa Birliği-Kazakistan ilişkileri dünyasına değinmek istiyoruz. Avrupa Birliği-Kazakistan ilişkileri, farklı alanlardaki etkileri de dahil olmak üzere, tarihten günümüze kadar çeşitli yönleri kapsayan bir kavramdır. Bu makale boyunca Avrupa Birliği-Kazakistan ilişkileri etrafında var olan farklı bakış açılarının yanı sıra zaman içindeki gelişimini de inceleyeceğiz. Kökenlerini araştıracağız, günümüz toplumundaki önemini araştıracağız ve farklı bağlamlardaki etkisini analiz edeceğiz. Hiç şüphe yok ki, Avrupa Birliği-Kazakistan ilişkileri ayrıntılı olarak ele alınmayı hak eden büyüleyici bir konudur ve bu makalenin bu konudaki anlayışın zenginleşmesine katkıda bulunacağını umuyoruz.
Avrupa Birliği |
Kazakistan |
|---|---|
Avrupa Birliği-Kazakistan ilişkileri - Kazakistan Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği arasındaki mevcut ikili ilişkiler.
İkili taraflı ortaklık ve işbirliği için yapılan anlaşma 1994 yılında imzalanmıştır.[1] Kazakistan ile Avrupa Birliği üyesi olan ülkelerle imzalanan bu anlaşma Mart 2016'da parlamento tarafından onaylanmıştır.[2] Kazakistan, Avrupa Birliği'nin Orta Asya bölgesinde uyguladığı yeni işbirliği stratejisinin bir parçasıdır.[3]
İstişareler, her yıl Kazakistan ile Avrupa Birliği arasındaki iki taraflı ortaklık ve işbirliği anlaşmasının uygulanmasını organize etmek için yapılmaktadır.[4] Kazakistan temsilcileri birçok konuda istişarelerde bulunmaktadır. Bu istişarelerin temel amaçları siyasi, ekonomik, yargı reformların yapılması, hukukun üstünlüğünün sağlanması, ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi ve bölgede sürdürülebilirlik ile istikrarın sağlanmasıdır.[5]
4 Ekim 2016'da gerçekleştirilen istişarede ikili ortaklık ve işbirliğinin gelişimi onaylamıştır.[6]
2002'den itibaren Avrupa Birliği, Kazakistan'ın ana ticaret ortaklarından biri haline gelmiştir. Kısa sürede ihracatın %40'ı Avrupa Birliğine bağlı hale gelmiştir. 2007 yılında Kazakistan'ın petrol ve gazının %80'i Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmektedir. Kazakistan ile Avrupa Birliği arasındaki yıllık ticaret cirosu 13,35 milyar avroyken, hizmetler ise 1,52 milyar avrodur. Avrupa Birliği'nin Kazakistan'a mal ihracatı 6,04 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. 2006 yılında Kazakistan'a yapılan 7,3 milyar dolarlık yatırımın yarısı Avrupa Birliği ülkelerinden gelmiştir.
Avrupa Birliği Kazakistan'nın en büyük ticaret ortaklarından biridir[7] 2013 yılında ikili ticaret cirosu 53.4 milyar dolar iken, 2014'ün ilk çeyreğindeki ticaret cirosu 28,4 milyar dolar olmuştur. Kazakistan'a gelen yatırımların 100 milyar avrosu Avrupa Birliği ülkelerine aittir.
Kazakistan Avrupa Birliği'ne ağırlıklı olarak enerji ihraç ederken, Avrupa Birliği daha çok makine, ulaşım ekipmanı ve kimyasal ürünler ihraç etmektedir.[8]
Kazakistan ile imzalanan ortaklık ve işbirliği anlaşması 1999 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu belge, Avrupa Birliği ile Kazakistan arasındaki ikili ilişkilerin yasal temelini oluşturmaktadır. Kasım 2006'da Avrupa Birliği ve Kazakistan, enerji işbirliği konusunda bir Mutabakat Zaptı imzaladı. Bu belge işbirliğinin genişletilmesi için temel oluşturmuştur.[9]