Bursa Atatürk Stadyumu
Günümüz dünyasında Bursa Atatürk Stadyumu, günlük yaşamın farklı yönlerine olan etkisi nedeniyle büyük önem kazanmış bir konudur. Bursa Atatürk Stadyumu, kökeninden günümüz toplumu üzerindeki etkisine kadar çeşitli disiplinlerdeki uzmanların inceleme ve tartışma konusu olmuştur. Bu makalede, zaman içindeki evriminden popüler kültür üzerindeki etkisine kadar Bursa Atatürk Stadyumu ile ilgili farklı yönleri derinlemesine inceleyeceğiz. Ayrıca Bursa Atatürk Stadyumu'in bugün insanların hayatında oynadığı rolü ve bunun geleceğe yansımasını da analiz edeceğiz.
| Bursa Atatürk Stadyumu | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tam isim | Bursa Atatürk Stadyumu |
| Yer | Bursa, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°11′32″K 29°02′54″D / 40.19222°K 29.04833°D |
| Temel atma | 1945 |
| Açılış | 1950 |
| Yenileme | 1968-2010 |
| Kapanış | 2015 |
| Yıkılış | Kasım-Aralık 2016 |
| Zemin | Çim |
| Mimar | Haşim İşcan |
| Kapasite | 25.661 |
| Boyutlar | 105m x 68m |
Bursa Atatürk Stadyumu, 1950 yılında Bursa'da açılan futbol stadyumu. Bursa Atatürk Stadyumu, Merkez Osmangazi ilçesinin Altıparmak semtinin batısında, Kültürpark'ın doğusunda yer almaktadır.
Tarihi
Bursa'da 1930 yılına kadar maçlar Atıcılar Sahası'nda oynanıyordu. 1929 yılında, İstanbul'dan gelen Galatasaray-B takımının 1-0 yenmesi, yeni bir saha için olanak arayanlara fırsat hazırladı. Başta Faik Tinel olmak üzere o zamanın yöneticileri Bursa Valisi Hulusi Bey'den yeni bir saha istediler. Ortamın elverişli olması bu isteğin sonuçlanmasını sağladı. Bu arada, kolordu komutanı Ali Hikmet Paşa da futbol sahası olması için Beylikbahçe adıyla anılan dutluğu düzelttirdi.
Bu sıralarda bölge müdürü, Nasuhi Baydar'dı. Bu sırada Atatürk, Bursa'ya geldi ve bugün müze olarak kullanılan Çelik Palas'ın yanında bulunan köşkünde Nasuhi Baydar'ı kabul etti. Atatürk, durumu öğrenince Bursa'ya futbol sahası yaptırılması için 1000 Türk lirası bağışta bulundu. Daha sonra Vali Kemal Gedelek, 2000 Türk lirası daha temin etti. Bu paranın yanı sıra Ali Hikmet Paşa'nın gayretleriyle Balıkesir'den getirtilen istihkam bölüğü de sahanın etrafını duvarlarla çevirdi. Ardından, 400 kişilik bir beton tribün yapıldı.
Daha sonra da bu saha bozuldu ve doğu-batı yönlerinde yeni bir saha yapıldı. Bu sahanın güneyine Vali Şefik Soyer zamanında tahta tribün yaptırıldı. Bu tarihlerde bölge müdürü, İhsan Celal Antel idi. Sonunda 1950 yılına gelindi. Haşim İşcan'ın valiliği ve Faik Tinel'in bölge müdürlüğü zamanında bugünkü stadyum ilk haliyle oluşturuldu. Saha ve kapalı tribün böylece hizmete girdi. Bursa Atatürk Stadyumu daha sonraki yıllarda birçok ek inşaatlar gördü. İlkin stadın çevresi taş duvarlarla çevrildi. Ardından kapalı tribünün karşısına bir açık tribün yapıldı. Daha sonra Altıparmak yönündeki kale arkasi tribünü de inşa edildi. En son 1970'te Merinos Fabrikası yönündeki kale arkası tribünü de inşa edilince Bursa Atatürk Stadyumu, bugünkü durumuyla ortaya çıkmış oldu.
Çok maç yapılması nedeniyle zemini devamlı kontrol altında ve ek inşaatları ile Bursa'nin tek ve en büyük stadyumu olma özelliğini hâlen korumaktadır. 2000'li yıllarda Bursa ve Bursa Atatürk Stadyumu'nda millî futbol takımı; Almanya, Hollanda, İrlanda gibi futbol takımlarını yenmeyi başarmıştır.
Türkiye'nin 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'na adaylığını koymasıyla Bursalı yetkililer yeni bir stadyum yapmaya karar verdi. Bu yeni stadın adi Timsah Arena olacaktır ve 41.963 kişinın sığacağı biçimde tasarlanmıştır. 32.000 sayısının son dört rakamı Bursaspor'un kuruluş tarihidir. Ancak bu stadyum Bursa Büyük Şehir Belediyesi tarafından çok büyük görülmektedir.
1926 yılına gelinceye değin Bursa'daki spor müsabakaları, Atıcılar alanında yapılırdı. Atatürk'ün 20 Mayıs - 14 Haziran 1926 tarihleri arasındaki 5. Bursa gezisi sırasında, Vali Kemal Bey ile Kolordu komutanı Ali Hikmet Paşa kentin spor tesislerinden yoksun oluşunu dile getirerek, Cumhurbaşkanı'ndan bu konuda yardımcı olması ricasında bulundular. Bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa uygun bir yerde stadyum inşa edilmesi için buyruk verdi, ayrıca kendisi de stadyum yapımına bir katkı olmak üzere 1000 lire bağış yaptı.
Kent Yöneticileri buyruk üzerine hazineye ait ve Bahçe Beylik adıyla bilinen yerde - bugünkü Atatürk Stadının bulunduğu yere stat yapılması kararlaştırdılar. Kolordu komutanı Ali Hikmet Paşa, Balıkesir'deki istihkam birliğinden iş makineleri getirtti. Gerekli tesfiye işlemini yaptırdı. Kısa süre sonra Kemal Gedeleç yerine Bursa Valiliği görevine atanan Fatih Güvendiren'de 2000 liralık bir finansman daha sağladı. Böylelikle futbol sahası kuzey -güney doğrultusunda projelendirilen ilk stadyum 1930 yılında tamamlanarak hizmete girdi. 1934 Bursa yıllığında yer alan bilgilere göre, bu stadyum yaklaşık 2 hektarlık bir alanı kapsıyordu ve 300 kişilik betonarme tribünü vardı.
Bir süre sonra bu stadyum Bursa için yetersiz kaldı. 1938'de bu stadyumun biraz daha güneyinde (Şu anki stadyumun bulunduğu yerde) bu kez doğu-batı yönlerinde yeni bir stadyum yapımına girişildi. Bu stadyum bir spor kompleksinin içerisinde yer alacaktı. Kompleksin ve stadyumun projesi, Ankara'daki 19 Mayıs stadyumu ile hipodrom'un projelerini çizen ve yapımını gerçekleştiren İtalyan mimar Viyenti Viyola'ya hazırlattırıldı. Komplekste futbol sahası, yüzme havuzu, tenis kortu, atış poligonu, atlı yarışmalar için kapalı manej, çocuk bahçesi ve birde gazino yer alacaktı. Ne var ki seçilen doğu-batı yönündeki futbol alanına uygun olmayışı, gerekse başka sakınca ve ekonomik olanaksızlıklar nedeniyle kompleksin yalnızca futbol alanı tamamlanabildi.
1945 yılında Haşim İşçan'ın Bursa Valiliğine atanmasının ardından, stadyum konusu yeniden gündeme geldi. Eski doğu-batı yönlü stadyum yıktırıldı ve modern sisteme uygun bir plan üzerine günümüzdeki Atatürk Stadyumunun yapımına başlanıldı.
Stadyumun futbol sahası, altı kulvarlı atletizm pisti ve kapalı tribün inşaatı 1950 yılı başlarında tamamlandı. İnşaatın ilk bölümü müteahhit Şerif Çapan, ikinci bölümü ise Emlak Bankası'nın sorumluluğu altında emanet usulüyle Ahmet Ürük tarafından gerçekleştirildi.
İlk karşılaşma, Şubat 1950'de hakem Hasan Kesimel yönetiminde Akınspor ile Acar İdmanyurdu arasında oynandı ve 2-1 Akınspor'un galibiyeti ile sonuçlandı. Stadyumun ilk golünü Akınsporlu Nurettin Sezgiç attı.
Zamanla ek bölümler eklenerek kapalı tribün dışında iki kale arkası ve maraton tribünle geliştirilen stadyum 1978 yılında çimlendirildi. 1994-1995 yılında ise stadyum gece maçlarının oynanması için ışıklandırıldı. İlk gece maçı Bursaspor ile İstanbul ekibi Galatasaray ile arasında oynandı ve sahadan Bursaspor 1-0 galibiyetle ayrıldı.
1997 yılında Uludağ tarafındaki kale arkasının üstü uzayçatı sistemi ile kapatıldı. Böylelikle stadyumun 4 te 3 lük kısmının üstü kapatılmış oldu.
Bursa Atatürk Stadyumu ABD'den yayın yapan spor sitesi Bleacherreport.com sitesinin 18 Aralık 2014 tarihinde yayınladığı Dünyadaki en iyi 100 stadyum listesinde 86. sırada yer almıştır.
Bursa Atatürk Stadyumu 2009-10 sezonunda UEFA kriterlerinin gereği olarak ;
Stadyumun koltuk kapasitesi 25.000'dir. Maç günleri güvenlik açısından basılan bilet sayısı 24800dir. Koltuk kapasitesi Protokol tribününde: 165, Vip tribünlerinde: 681, Kapalı Tribünde 2090, Maraton Tribünü: 5495, Kapalı Kale Arkası: 9277, Açık Kale Arkası: 5049, Stadyumun 15 adet giriş kapısı ve 24 adet barkod sistemli turnikesi bulunmakta, 24 iç, 24 dış ve 3 adette dönen başlı split kamera olmak üzere 51 adet kamera ile donatılmış; foto muhabirlerinin yararlanabileceği 30 metrekarelik basın çalışma odası yapıldı ve 20 adet kablolu 2 megabitlik internet olanağı sağlandı, Basın tribünde 2 Megabitlik, 50 adet kablolu internet olanağı sağlandı ve saha içerisinde çekmek üzere wireless sistem kuruldu, Güvenlik kameraları ve ses sisteminin kontrol edilebildiği güvenlik odası kuruldu. 14 Ekim 2009 tarihindeki Türkiye - Ermenistan maçının bu statta oynanmasına karar verildi.
2016 yılında stadyumun meydan ve miting alanına dönüştürülmesi amacıyla yıkılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b "Ve Bursa Atatürk Stadı yıkılıyor". bursahakimiyet.com.tr. 17 Kasım 2016. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ a b "Tarihi stadyum meydan oluyor!". ahaber.com.tr. 18 Aralık 2016. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ "Timsah Arena geliyor!." ligtv.com.tr. 4 Nisan 2007. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ "Top 100 Stadiums in World Football". Bleacherreport.com. 18 Aralık 2014. 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014.