Dalaman
Bu yazımızda son yıllarda hem ilgi hem de tartışma yaratan bir konu olan Dalaman'i inceleyeceğiz. Dalaman çeşitli disiplinlerde çalışma ve araştırmalara konu olmuştur ve toplum ve kültür üzerindeki etkisi yadsınamaz. Tarih boyunca Dalaman insanlığın gelişiminde çok önemli bir rol oynamıştır ve etkisi günümüzde de geçerliliğini sürdürmektedir. Bu anlamda Dalaman olgusunu, onun sonuçlarını ve çağdaş dünyamızdaki olası yansımalarını eleştirel ve objektif bir şekilde analiz etmek önemlidir.
| Dalaman | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Muğla |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mesut Yakuta |
| • Belediye başkanı | Sezer Durmuş (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 617 km² |
| Rakım | 10 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 41,351 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 43.036 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 48770 |
| İl alan kodu | 0252 |
| İl plaka kodu | 48 |
Resmî site www.dalaman.gov.tr | |
Dalaman, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir.
Dalaman Havalimanı bu ilçe sınırları içerisindedir. Ortaca'nın da ilçe haline getirilmesinden sonra bağlı beldesi kalmamıştır. 26 mahallesi bulunmaktadır. Akdeniz Bölgesi’nde, Muğla iline bağlı bir ilçe olan Dalaman, aynı ilin Köyceğiz, Ortaca ve Fethiye ilçeleri ile Denizli ili Çameli ilçesi arasında yer almaktadır. Doğu, kuzey ve batı kesimleri dağlık, güneyi ovalıktır. İlçe topraklarını Gölgeli Dağlar (2.295 m.), Boncuk Dağı (2.265 m.) engebelendirmektedir. Fethiye Körfezi’ne paralel uzanan bu dağların etekleri yapraklı, yüksek kesimleri de iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlarla kaplıdır. Dalaman Ovası, Muğla ilinin en verimli ovasıdır, Türkiye'nin ve dünyanın en verimli ovaları içerisindedir. İlçe topraklarını Dalaman Çayı sulamakta olup, Akdeniz ve Ege Bölgeleri geçiş noktasında bulunmaktadır. Dirmil yakınlarındaki Kocaş Dağından doğan, Dalaman Çayı Marmaris ve Fethiye arasında yer alır. Toplam uzunluğu 229 km'dir. Batı Toroslar’ın Göktepe ve Yaylacık Dağlarından inen kolların birleşmesiyle büyüyen çay, dar ve derin bir vadi içinde akarak, Ortaca’nın 8 km. güneyinden denize dökülür. Deniz seviyesinden yüksekliği 15 m'dir. Yüz ölçümü 61.694 hektardır. Dalaman nüfusu 2019 yılına göre 42.024 kişidir. Ayrıca Türkiye'nin 6. büyük barajı olan Akköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali de Dalaman ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.
Belediye Başkanları
Bu liste, belediye teşkilatının kuruluşu olan 1967'den günümüze kadar olan zamandaki Dalaman belediye başkanlarını ve görev aralıklarını göstermektedir.
| Belde Belediye Başkanları (1967-1983) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| № | Belde Belediye Başkanları | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
| 1 | Hakkı Ege | 1967 | 1973 | Bağımsız | |
| 2 | Ömer Musa Siva (Karaçalı) | 1973 | 1977 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 1977 | 1980 | ||||
| 3 | Hasan Nasır Koyuncu (Bezkese) | 1979 | 1980 | Adalet Partisi | |
| 4 | Binali Rüzgar | 1980 | 1982 | Askerî | |
| 5 | Savran Poyraz | 1982 | 1984 | ||
| İlçe Belediye Başkanları (1983 - Günümüz) | |||||
| № | İlçe Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
| 1 | Tuncer Sivri | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | |
| 2 | Ömer Musa Siva | 1989 | 1991 | Sosyal Demokrat Halkçı Parti | |
| 3 | Erdoğan Karakuş | 1991 | 1992 | ||
| 4 | İsmet Çetin | 1992 | 1992 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 5 | Süleyman Camuzcuoğlu | 1992 | 1994 | Doğru Yol Partisi | |
| 6 | Şevket Durmuş | 1994 | 2004 | Anavatan Partisi | |
| 7 | Beyhan Korkut | 2004 | 2009 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 8 | Sedat Yılmaz | 2009 | 2014 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 9 | Muhammet Şaşmaz | 2014 | 2019 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 10 | Muhammet Karakuş | 2019 | 2024 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 11 | Sezer Durmuş | 2024 | Görevde | Cumhuriyet Halk Partisi | |
Tarihçe
İlçenin tarihiyle ilgili herhangi bir bilgi yeterli arkeoloji kazısı ve yüzey araştırması yapılmadığından dolayı bulunmamaktadır. Ancak Antik Karya bölgesi içerisinde olduğundan ilçe tarihinin çok eskilere dayandığı sanılmaktadır.
Daha önce Köyceğiz İlçesine bağlı olan Atakent ve Dalaman beldelerinin birleşmesiyle tek bir belediye olan Dalaman, 1983’te ilçe konumuna getirilmiştir.
Euhippe antik kentinin Karia bölgesinin kuzeyinde, Dalaman’ın yanı başında Alaçatlı Köyü’nün (Alaca-atlı) bulunduğu yerde olduğu sanılmaktadır.
Dalaman Tren İstasyonu da Dalaman ilçesinde bulunmaktadır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1985 | 24.634 | 13.179 | 11.455 |
| 1990 | 26.408 | 15.025 | 11.383 |
| 2000 | 28.148 | 17.607 | 10.541 |
| 2007 | 31.318 | 20.945 | 10.373 |
| 2008 | 32.367 | 22.046 | 10.321 |
| 2009 | 33.451 | 22.956 | 10.495 |
| 2010 | 33.980 | 23.761 | 10.219 |
| 2011 | 34.815 | 24.594 | 10.221 |
| 2012 | 34.839 | 24.807 | 10.032 |
| 2013 | 35.362 | 35.362 | veri yok |
| 2014 | 35.958 | 35.958 | veri yok |
| 2015 | 37.406 | 37.406 | veri yok |
| 2016 | 37.364 | 37.364 | veri yok |
| 2017 | 39.089 | 39.089 | veri yok |
| 2018 | 41.351 | 41.351 | veri yok |
| 2019 | 42.024 | 42.024 | veri yok |
| 2020 | 43.036 | 43.036 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
İklim
İlçenin iklimi tipik Akdeniz iklimi olup, Subtropikal iklimi olarak tanımlanabilir. Bu iklim karakteristliğine uygun olarak, yöre kışları ılık ve yağışlı, yazları ise kurak ve sıcaktır. Yıllık ortalama yağış miktarı 1044,5 mm'dir. Dalaman'da 19 Temmuz 1973'te ölçülen 48,5 °C'lik sıcaklık Türkiye'de Kahramanmaraş (48,8 °C) ve Şırnak Cizre (48,6 °C) den sonra ölçülen 3. en yüksek sıcaklıktır.
Ekonomi
İlçenin ekonomisi turizm, nakliyecilik, tarım ve kâğıt sanayiine dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, ayçiçeği, fiğ, yonca, pamuk ve mısırdır. Bunların yanı sıra narenciye üretilmekte olup, nar, incir ve avokado da üretilen ürünler arasındadır. Hayvancılıkta damızlık inek yetiştirilir. Buna bağlı süt üretimi yapılmaktadır. İlçede bulunan kuruluşların başında 1982’de işletmeye açılan Dalaman Havaalanı, TİGEM ve Seka Kağıt Fabrikası (şimdi Mopak Şirketi) ve Devlet Üretme Çiftliği gelmektedir. Dalaman da Özellikle Kağıt Fabrikası mamullerini ve yörenin tarımsal ürünlerini yurdun dört bir yanına taşıyan canlı bir ulaştırma sektörü vardır.
Dalaman, Muğla’nın turistik yörelerine havaalanı vasıtası ile turist girişlerini, dolayısı ile ilçenin ekonomisini etkilemektedir. Dalaman Havalimanı 'nın artan yolcu trafiğini karşılamak amacı ile yeni tesisler yapılmıştır. Göcek koyları olarak bilinen Dalaman ilçe sınırları içerisinde kalan koylar yat turizmi için çok elverişlidir.
Kurşunlu, Akbükü, Göbün, Boynuzbükü, ve Sarsala koyları bunların başlıcalarıdır. Ayrıca Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri proje ihalesi tamamlanmış olup, yerin bir bölümü SİT, bir bölümü Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde kalmaktadır.
Ulaşım
Havayolu ulaşımı Dalaman Uluslararası Havalimanı ile sağlanmaktadır.
Dalaman ilçesi, Muğla ilinde bulunan iki uluslararası havaalanından birine ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca İzmir'den Muğla ve Fethiye yönüne uzanan ana karayolu üzerindedir.
Kaynakça
- ^ "Dalaman Yüzölçümü". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "Dalaman Rakım". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "Dalaman Nüfusu". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Dalaman Nüfusu - Muğla". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Muğla Dalaman Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Dalaman Belediyesi 27 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dalaman Kaymakamlığı
