Gezi yazısı

Günümüz dünyasında Gezi yazısı toplumda sürekli ilgi ve alaka duyulan bir konudur. Günlük yaşam, küresel ekonomi veya çevre üzerindeki etkisi nedeniyle Gezi yazısı birçok çalışma ve tartışma alanında ön plana çıkmıştır. Gezi yazısı'e olan ilgi artmaya devam ettikçe, bunun modern yaşamın çeşitli yönleri üzerindeki etkilerini ve sonuçlarını anlamak önemlidir. Bu makalede Gezi yazısı'in farklı yönlerini ve etkisinin dünyamızı nasıl şekillendirdiğini inceleyeceğiz.

Gezi yazısı ya da diğer adıyla seyahatname bir yazarın gezdiği, gördüğü yerleri edebi bir üslûpla anlattığı yazı türü. Genellikle yazılan bu tür yazılarda betimleme tekniği kullanılır. Yazarın kendi düşüncesi çok önemli olan bir faktördür Türk edebiyatındaki ilk örneği Seydi Âli Reis'in Mir'atü'l-memalik adlı eseridir. Bu türün Türk Edebiyatı'ndaki en bilinen örneği ise Evliya Çelebi'nin Seyahatnâme adlı eseridir.

Gezi yazısı yazarken ilgiyi uyanık tutmak, okuyucuda okuduğu yerleri görme isteği uyandırmak çok önemlidir. Gezi yazarlığı ayrı bir ustalığı gerektirir. Yazar gezdiği yerlerin ilginç özelliklerini hemen fark edecek kıvrak bir zekâya ve kültür birikimine sahip olmalıdır.

Gezi yazılarında çoğu kez kronolojik zamanlı plan uygulanır. Gezi için yapılan hazırlıklar; yolculuk, yolculuk sırasında görülen ilgi çekici olaylar; varış, varıştaki ilk izlenimler.

  • Gezi yazılarında da kendinden önceki söylenmişlerden, yazılmışlardan ayrı olmak önemlidir. Aynı yerler daha önce de başkaları tarafından görülmüş, yazılmış olabilir. İkinci gidişte görülenlerle, ilk gidişte görülenler arasındaki farklara bile değinmek gerekir. Bu da gezi yazılarının zamanla tarihsel belge olduğunu ortaya koymaktadır.
  • Yazar anlattıklarının doğruluğunu; konuşma, bilgi toplama ve fotoğraflarla desteklemeli, anlattıklarını bir mantık çerçevesine oturtabilmelidir. Anlattıkları, önceki anlattıklarıyla çelişmemelidir.
  • Betimleyici anlatımdan yararlanılır.
  • Gezi yazılarında gezginin dikkatini çeken ve farklı konular güncel olaylarla da bütünleştirilerek edebî bir üslûpla anlatılır.
  • Gezi yazısı görülen yerlerin güzellikleri hakkında duygu ve düşünce içerebilir.
  • Anlatılanlar hayal ürünü değil gerçektir.
  • Gezi yazıları kuvvetli bir gözlem gücüne dayanır.
  • Gezi yazıları özneldir.

Tanınmış seyahatnameler

Türk

Arap/Fars

Batı

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Öğretici Metinler 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 26 Mayıs 2016