Bugün Guçince toplumda büyük ilgi gören ve tartışılan bir konudur. Zamanın geçmesiyle birlikte Guçince, hem kişisel hem de küresel düzeyde etkileyerek artan bir ilgi kazandı. Guçince ortaya çıkışından bu yana akademisyenlerin, uzmanların ve genel kamuoyunun ilgisini çekerek bunun etkileri, sonuçları ve olası çözümleri hakkında tartışmalara yol açtı. Bu makalede Guçince olgusunu kapsamlı bir şekilde inceleyerek nedenlerini, etkilerini ve olası çözümlerini analiz edeceğiz. Ayrıca Guçince'in günlük hayatımızın farklı yönlerini nasıl etkilediğini ve bu konu etrafında öngörülen gelecek perspektiflerini de inceleyeceğiz.
Guçince | |
---|---|
Gwich’in | |
Ana dili olanlar | ABD (Alaska) ve Kanada (Kuzeybatı Toprakları, Yukon) |
Konuşan sayısı | 770 (Kanada 1998 Sayımı) (tarih gerekli) |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Latin (Kuzey Atabask varyantı) |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | gwi |
ISO 639-3 | gwi |
Guçince ya da Guçin dili (kendilerince Gwich’in; İngilizce Gwich’in, Kutchin), ABD'de Alaska eyaletinde ve Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ile Yukon bölgelerinde Guçinlerin konuştuğu Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.
En yakın akrabası ve güney komşusu Hancadır. Alaska'da kuzey ve kuzeybatısında Eskimo dillerinden İnyupikçe, Atabask dillerinden batısında Koyukonca ve güneybatısında da Aşağı Tananaca ile komşudur. Kanada'da kuzeyde Eskimo dillerinden Batı Kanada İnuitçesi, Atabask dillerinden güneyde Kuzey Tuçoncası ve doğuda Satuca (Kaşogotinece) ile komşudur.
Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 1.000 kişilik nüfustan 150 kadarı, Kanada'daki 1.900 kişilik nüfustan ise 400 tanesi anadillerini konuşabiliyor. Resmî dil olduğu Kuzeybatı Toprakları'nda (2397 etnik nüfustan 310'u konuşabiliyor, 250'si anadili olarak, 40'ı da evinde kullanıyor) tehlike altındaki dillerden biri olup okul eğitimine ciddi ve resmî yaklaşım dilin geleceği için umut vericidir.
Alaska ve Kanada Guçincesi birbirinden iki farklı yazı kullanmalarıyla ayrılır. Alaska'daki Guçinler Council of Athabascan Tribal Governments, Yukon'dakiler Vuntut Gwitchin First Nation, Kuzeybatı Topraklarındakiler ise Gwich’in Tribal Council adı altında idari birlik oluşturur. Aşağıdaki listedeki diyalektler aynı zamanda kabile adlarıdır.
1987-1988 döneminde Alaska okul bölgelerinde Guçin öğrencilerin sayısı :
Okul Bölgesi | Anadilini konuşabilenler | Konuşamayanlar | Toplam öğrenci sayısı |
Fairbanks | 1 | 33 | 34 |
Yukon Flats | 22 | 179 | 201 |
TOPLAM | 23 | 212 | 235 |