Günümüz dünyasında Hertevince, her yaştan ve her bağlamdan insanın dikkatini çeken, büyük önem ve ilgi duyulan bir konudur. Etkisi kültürden ekonomiye kadar pek çok alana yansıyor ve etkisinin coğrafi sınırları yok. Zaman geçtikçe Hertevince toplumda daha büyük bir önem kazandı ve tartışmalara, değişimlere ve dönüşümlere yol açtı. Bu yazıda bu olguyu ve günümüz dünyasındaki anlamını derinlemesine inceleyeceğiz, günlük yaşamın farklı yönlerindeki boyutlarını ve sonuçlarını analiz edeceğiz.
Hertevince | |
---|---|
Süryanice: ܣܘܪܬ Süryanice: Sôreth | |
Ana dili olanlar | Türkiye (Siirt) |
Konuşan sayısı | 1.000 (1990) (tarih gerekli) |
Dil ailesi | |
Dil kodları | |
ISO 639-2 | syc |
ISO 639-3 | hrt |
Hertevince (kendilerince ܣܘܪܬ Sôreth), bir Kuzeydoğu Arami dilidir. Katolik Keldanilerce konuşulduğu esas bölge geçmişte Siirt'in Pervari ilçesinde Ekindüzü (eski adı: Hertvinler ya da Artvan) köyü idi. Diğer Doğu Süryani lehçeleri gibi genellikle Süryani alfabesinin Madnḥāyā (ܡܕܢܚܝܐ, 'Doğu') biçimiyle yazılan bu dilde günümüze ulaşan hemen hemen hiç eser yoktur. UNESCO'nun yayımladığı "Tehlike Altındaki Diller Atlası"nda Hertevinceye, "son derece tehlike altında olan diller"den biri olarak yer verilmiştir. 1990'lı yıllarda bin kişi tarafından konuşulan dilin Anadolu Ajansı'nın yayınladığı habere göre 2012 yılında Ekindüzü köyünde sadece dört kişinin anadili gibi bu dili konuşabildiği belirtilmiştir. Haberde, dili konuşan köylü ahalinin bu dili gayrimüslimlerden öğrendiklerini ancak onların Avrupa'ya göç etmeleriyle dilin unutulmaya yüz tuttuğunu ve yeni kuşaklarca öğrenilemediğine de yer verilmiştir.
1970 yılında dil bilimi uzmanı Otto Jastrow tarafından keşfedildi. 1999 yılındaki nüfusları yaklaşık 1.000 kişidir. Konuşanları iki dilli olup ikinci dil daha çok Kürtçedir.
SIL International kuruluşu olan Ethnologue'a göre 3 lehçesi bulunur: Hértevin Proper (Arton), Umraya, Jinet.
Dil ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Siirt ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |