Mangıtlar
Günümüz dünyasında Mangıtlar toplumdaki konuşma ve tartışmalarda merkezi bir yer tutan bir konudur. Mangıtlar sosyal, ekonomik, politik veya kültürel etki açısından her yaştan ve her kesimden insanın dikkatini çekti. Mangıtlar'in alaka düzeyi ve önemi küresel olarak genişliyor ve etkisi günlük yaşamın farklı alanlarında hissediliyor. Bu makalede, kapsamını ve günümüze ve geleceğe yönelik sonuçlarını derinlemesine anlamak amacıyla Mangıtlar'i çevreleyen farklı yönleri ve perspektifleri inceleyeceğiz.
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ağustos 2012) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Mangıt Hanedanı, 15. yüzyılın başı-1634 arasında Nogay Orda'yı, 1785-1920 yılları arasında Buhara Emirliği'ni yöneten hanedan. Cengiz Han soyundan gelmedikleri için Han unvanı alamamışlar, kendilerine emir, başlarında bulundukları sürede de Buhara Hanlığı'na Buhara Emirliği denmiştir.
Hanedan, adını Canoğulları'na atabeylik ve vezirlik yapan Muhammed Rahim Bey Mangıt'tan alır. Oğlu Masum Şah Murad Bey son Canoğulları Hanı Ebulgazi Han'ı tahttan indirdi ve bu şekilde devletin yönetimini ele geçirdi. Devleti devraldıklarında hakimiyetleri sadece Maveraünnehir ile kısıtlıyken, zaman içinde Merv, Belh ve Hokand kentlerini de sınırlarına kattı.
Daha sonra kudretlerini yitiren Mangıtlar Güney Türkistan'ı (Belh ve Bedahşan) Afganistan'a kaybettiler. Yenilgiyle biten Kırım Savaşı'nın (1853-1856) ardından Orta Asya Türk hanlıklarına yönelen Rusya'nın askerî harekâtı sonuıcunda ise 1868 yılında ise Buhara ve Semerkant'ın Rus işgaline girmesiyle Mangıtlar fiilen bağımsızlıklarını da yitirdiler. 200.000 km²'lik bir toprakta yabancı devletlerle ilişki yürütme hakkında sahip olarak Rusya idaresinde varlıklarını sürdüren Mangıtlar, 1920'de kesin olarak Rusya'ya ilhak edildiler.
Hanedanın son mensupları hanlığın 1920 tarihli ilhakının ardından Afganistan'a iltica ettiler, 1979'da bu ülkenin de Rusya tarafından işgal edilmesi üzerine Almanya üzerinden Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleştiler.
