Memlûklerin Kıbrıs seferleri (1424-1426)
Günümüz dünyasında, Memlûklerin Kıbrıs seferleri (1424-1426) geniş bir yelpazedeki insanlar için büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konu haline geldi. Toplum üzerindeki etkisi, kültürel alandaki etkisi, tarihteki önemi veya kişisel gelişimdeki önemi nedeniyle Memlûklerin Kıbrıs seferleri (1424-1426) dünya çapında milyonlarca bireyin dikkatini çekmeyi başardı. Bu konuyu daha fazla araştırdıkça, bizi Memlûklerin Kıbrıs seferleri (1424-1426) üzerinde düşünmeye, sorgulamaya ve tartışmaya davet eden çeşitli olasılıklar ve perspektiflerden oluşan bir evrene giriyoruz. Bu makale aracılığıyla, Memlûklerin Kıbrıs seferleri (1424-1426)'i günümüzde bu kadar güncel bir konu haline getiren çeşitli yönleri incelemeye çalışacağız ve günlük yaşamın farklı alanlarındaki etkisini araştıracağız.
| Memlûklerin Kıbrıs seferleri | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Limasol Kalesi, Memlük saldırıları sırasında zarar gördü | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Kıbrıs Krallığı |
 Memlûk Sultanlığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Janus |
Barsbay İbn bint el-Aksarayî | ||||||
| Güçler | |||||||
|
Birinci sefer: 370 asker, 6 gemi İkinci sefer: 11 veya 12 gemi Üçüncü sefer: Bilinmiyor, Hirokitya’da 14 gemi |
Birinci sefer: 4 veya 5 gemi İkinci sefer: 40 gemi Üçüncü sefer: 100 gemi | ||||||
Memlûklerin Kıbrıs seferleri, Memlûkler tarafından Kıbrıs Krallığı’na karşı 1424–1426 yılları arasında düzenlenen askerî harekâtlardır. 7 Temmuz 1426’daki Hirokitya Muharebesi’nde Memlûk zaferi ve Kıbrıs Kralı Janus’un esir alınması sonucunda Kıbrıs, Memlûkler’e senede sekiz bin duka[2] vergi ödeyen bir tâbi devlet hâline gelmiştir.
Arka plan
1191’de I. Richard, Üçüncü Haçlı Seferi sırasında Kıbrıs’ı Bizanslılardan ele geçirdi. Ada, 1192’de Tapınak Şövalyeleri’nden satın alan Lüzinyanlı Guy’a satıldı. Kıbrıs, Doğu’daki Haçlılara ikmal merkezi olarak hizmet etti. 1271’de Baybars, 17 gemilik bir filo ile adayı ele geçirmeye çalıştı ancak filo Limasol açıklarında fırtına sonucu battı.[3]
Sonraki yıllarda Kıbrıs, Frank korsanlarının üssü hâline geldi. 1292’de Kıbrıslılar, Akdeniz’de Mısırlı denizcileri kaçırdılar. Mısır Sultanı el-Eşref Halil bin Kalavun, buna karşılık Kıbrıs’a sefer düzenlemek için 100 büyük savaş gemisi inşa ettirdi, ancak 1293’te suikast sonucu öldürüldü. 1365’te I. Peter İskenderiye Haçlı Seferi’ni düzenleyerek şehri 3 gün yağmaladı.[4]
1422’de Kıbrıslılar İskenderiye limanında bir gemiyi,[5] 1424 Mayıs’ında ise Dimyat’tan gelen iki gemiyi ele geçirdiler.[5][6]
Seferler
Birinci sefer (1424)
Eylül 1424’te[7][8] Memlûk filosu 4[7] veya 5[8] gemiden oluşuyordu ve Limasol yakınlarında karaya çıktı. Garnizon, saldırıdan önce halkı tahliye etmişti. 300 asker ve 70 şövalye kalmıştı; bunlara Lefkoşa’dan takviye gelen Filip Prevost komuta ediyordu.[7][8] Memlûkler, Limasol garnizonunu yenip şehri yağmaladı, Prevost’u öldürdü, 3 gemiyi yaktı, 3 gemiyi batırdı ve 23 kişiyi esir aldı.[7][8][5]
İkinci sefer (1425)
Temmuz 1425’te[9] Memlûkler 40 gemilik organize bir sefer düzenledi.[9][10][5] Filo Gazimağusa yakınlarına ulaştı; vali Memlûk sultanına bağlılığını bildirdi.[9][10] Ardından çevre köyler ve yollarına çıkan herşey yağmalandı.[10] Larnaka’da Kral Janus’un kardeşinin komutasındaki 11–12 gemilik Kıbrıs filosu yenildi.[9][10] Memlûkler tekrar Limasol’u bastı, birçok halkı öldürdü ve Ağustos’ta ayrıldılar.[9][11] 1.060 kişi esir alındı; ganimetleri taşımak için 70 deve gerekti.[10]
Üçüncü sefer (1426)
Bu seferde Memlûkler, tüm adayı hâkimiyet altına almayı amaçlayarak 100 gemiden oluşan bir donanma hazırladılar. Filo, 1 Temmuz 1426’da üçüncü kez Limasol’a saldırarak kaleyi yıktı. Memlûkler, yollarına çıkan her yeri altı gün boyunca yağmaladılar ve 7 Temmuz’da Hirokitya ovasında Kıbrıs Kralı Janus’un ordusuyla karşılaştılar. Kıbrıs ordusu bozguna uğradı ve Kral Janus savaşta esir alındı.[12][11][5]
Ardından Lefkoşa’yı ele geçirmek üzere harekete geçtiler. Ancak 14 gemilik bir deniz takviyesinin geldiğini öğrenince Memlük ordusu onları karşılamaya gitti; çıkan çatışmada 1.500 haçlıyı öldürdüler ve sonrasında Lefkoşa’yı ele geçirerek şehrin bir kısmını yağmaladılar.[12]
18 Temmuz 1426’da Memlûkler zaferle ülkelerine döndüler.[12][11][5]
Sonuçlar
Zafer haberi Kahire’ye ulaştığında şehirde büyük kutlamalar yapıldı. Ganimetler ve yaklaşık 1.000 esir, aralarında Kral Janus’un da bulunduğu bir geçit töreninde sergilendi. Osmanlı İmparatorluğu, Hafsid Hanedanı ve Mekke Şerifi elçileri Sultan Barsbay’ı tebrik etti. Kral Janus, Sultan’ın huzurunda küçük düşürülerek 200.000 dinar fidye ve yıllık haraç ödemeyi kabul etti.[13][9]
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ Edbury 2007, s. 76.
- ^ Uzunçarşılı 1995, s. 9.
- ^ Setton & Wolff 1969, s. 615-616.
- ^ Mikaberidze 2011, s. 71-72.
- ^ a b c d e f Natho 2009, s. 208.
- ^ Makrîzî, s. 99.
- ^ a b c d Makrîzî, s. 103.
- ^ a b c d Konnari & Schabel 2015, s. 284.
- ^ a b c d e f Rose 2013, s. 276.
- ^ a b c d e Makrîzî, s. 121.
- ^ a b c Konnari & Schabel 2015, s. 285.
- ^ a b c Makrîzî, s. 138.
- ^ Makrîzî, s. 139-140.
Bibliyografya
- Edbury, Peter W. (2007). Kingdoms of the Crusaders: From Jerusalem to Cyprus.
- Setton, Kenneth M.; Wolff, Robert Lee (1969). The Later Crusades, 1189–1311.
- Mikaberidze, Alexander (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia. I. ISBN 9781598843361.
- Natho, Kadir I. (2009). Circassian History. ISBN 9781441523891.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1995) . II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar. Osmanlı Tarihi. III (6 bas.). Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN 975-16-0013-8.
- Makrîzî, Takıyyüddin. el-Sülûk li-Ma‘rifet Duvel el-Mülûk. VII.
- Konnari, Angel Nicolaou; Schabel, Chris (2015). Cyprus and the Crusades.
- Rose, Susan (2013). Medieval Ships and Warfare.