Nahçıvan Hanlığı
Günümüz dünyasında Nahçıvan Hanlığı büyük ilgi gören ve alakalı bir konu haline geldi. Pek çok kişinin dikkatini çeken ve farklı alanlarda tartışmalara yol açan bir konu. Bu makalede, Nahçıvan Hanlığı'i ve onun günümüz toplumundaki etkilerini kapsamlı bir şekilde inceleyeceğiz. Bu konuda eksiksiz ve çok yönlü bir vizyon sunmak amacıyla Nahçıvan Hanlığı ile ilgili tarihi, sosyal, kültürel ve bilimsel yönleri analiz edeceğiz. Ayrıca, Nahçıvan Hanlığı'in günümüz dünyasında sunduğu olası çıkarımlar ve zorlukların yanı sıra çalışmasından doğabilecek fırsatları ve çözümleri de inceleyeceğiz. Bu makale aracılığıyla, Nahçıvan Hanlığı hakkındaki bilgi ve anlayışın zenginleşmesine katkıda bulunmak ve bu konu üzerinde düşünmeye ve diyaloğa davet eden bilgilendirici ve yansıtıcı bir bakış açısı sağlamak amaçlanmaktadır.
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ocak 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Nahçıvan Hanlığı خانات نخجوان | |
|---|---|
 Bayrak | |
 Nahçıvan Hanlığı | |
| Tür | Hanlık |
| Başkent | Nahçıvan |
| Resmî dil(ler) | Azerbaycan Türkçesi Farsça |
| Resmî din | İslam |
| Hükûmet | Mutlak Monarşi |
| Para birimi | Abbası Panahabad Şahi Sahibgiran |
| Azerbaycan tarihi |
|---|
 |
Nahçıvan Hanlığı, (Azerice: Naxçıvan Xanlığı) 1747-1828 yılları arası bugünkü Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve eskiden Daralagez veya Daralagöz olarak bilinen Ermenistan'ın Vayots Dzor ilinin oluşturduğu topraklarda, Syunik ile Aras Nehri arasındaki vadide var olmuş feodal devlettir. Bulunduğu dönemdeki Revan Hanlığı, Karabağ Hanlığı ve Maku Hanlığı ile sınırları vardır. Hanlık, bölgede yaşayan Azerbaycanlı olan Kangarlı Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Hanlığın nüfusu çoğunlukla Müslüman'dır. Bu Müslüman nüfus içinde Azeriler de bulunmaktadır.
Ekonomi
Hanlık ekonomisi tarım, hayvancılık ve kısmen ticarete dayanıyordu. Aras Nehri'nin suladığı verimli topraklarda buğday, arpa, pamuk ve üzüm yetiştirilirdi. Nahçıvan, İpek Yolu'nun yan kollarından birinin üzerinde bulunması sebebiyle İran, Osmanlı ve Kafkasya arasında önemli bir ticaret merkezi konumundaydı. Bölgeden halı, ipek kumaş, deri ve bakır eşyalar ihraç ediliyordu.
Askeri Güç
Nahçıvan Hanlığı'nın askeri gücü büyük oranda gönüllü süvariler ve yerel beylerin sağladığı kuvvetlerden oluşuyordu. Kaleler ve doğal dağlık engeller savunmada önemli rol oynuyordu. Hanlık, özellikle 18. yüzyıl sonu ile 19. yüzyıl başında Rus-İran savaşlarında stratejik konumu nedeniyle sık sık el değiştirdi.
Kültür ve Toplum
Bölgedeki nüfusun büyük çoğunluğu Azerbaycan Türklerinden oluşmakla birlikte, Ermeniler ve Kürtler gibi farklı etnik gruplar da bulunmaktaydı. İslam dini toplumsal yaşamın merkezindeydi; camiler, medreseler ve kervansaraylar şehir dokusunun önemli unsurlarıydı. Nahçıvan şehri, dönemin önemli ilim ve sanat merkezlerinden biri olarak kabul edilirdi
Tarihi
Hanlık, Güney Azerbaycan'daki Afşar Hanedanı hükümdarı Nadir Şah'ın ölümünden sonra kendini Nahçıvan'ın hükümdarı ilan eden Haydar Kuli Han tarafından 1747 yılında kurulmuştur. Karabağ Hanlığı hükümdarı Penah Han zamanında Nahçıvan, Karabağ Hanlığı'na bağlıdır. 1804-1813 Rus-İran Savaşı sırasında, 1808 yılında Ivan Gudovich önderliğindeki Rusya İmparatorluğu ordusu Nahçıvan'ı işgal etmiştir. Fakat Gülistan Antlaşması'ndan sonra Nahçıvan, İran'ın eline geçmiştir. 1826-1828 Rus-İran Savaşı ve Türkmençay Antlaşması'ndan sonra Nahçıvan Hanlığı, 1828 tarihinde Rus İmparatorluğu egemenliği altına girmiştir. Ruslar hanlık topraklarını Erivan Hanlığı'nınkiyle birleştirerek Erivan merkezli Ermeni Oblastı'nı kurmuşlardır.
Kaynakça
1. Türkler Ansiklopedisi – Cilt 7 (Azerbaycan hanlıkları üzerine genel bilgiler içerir, Nahçıvan Hanlığı bağlamı da bulunur) 🔗 https://ia903207.us.archive.org/23/items/TurklerAnsiklopedisi/Turkler-Cilt07.pdf 2. İslam Ansiklopedisi – Cilt 14 (Nahçıvan maddesi yer alır, tarihi ve idari yapısı hakkında bilgi içerir) 🔗 https://archive.org/download/diyanet-islam-ansiklopedisi-44cilt/Islam%20Ansiklopedisi%20Cilt%2014%20-%20Komisyon.pdf 3. Azerbaycan Tarihi Üzerine Genel Bir İnceleme (Azerbaycan hanlıklarının tarihsel süreci, Nahçıvan Hanlığı'na dair bölümler içerir) 🔗 https://archive.org/details/azerbaycantarihigenelibakis 4. Kafkasya'da Türk Hanlıkları (18-19. yüzyılda Nahçıvan ve diğer hanlıkların siyasi tarihi) 🔗 https://archive.org/details/kafkasyadaturkhanliklari
Yöneticileri
- Haydar Kuli Han (1747 - 1787)
- Kalb Ali Han (1787 - 1823)
- Ehsan Han (1823 - 1828)
- Kangarlı Karim Han (1828 - 1834)
Ayrıca bakınız
|  | |||||||
 | Azerbaycan tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |