Recep Peker

Bu makalede, bu konunun eksiksiz ve zenginleştirici bir analizini sunmak amacıyla Recep Peker'i farklı perspektiflerden inceleyeceğiz. Kökenlerini, gelişimini ve günümüzdeki geçerliliğinin yanı sıra çeşitli alanlardaki olası sonuçlarını ve uygulamalarını da inceleyeceğiz. Araştırma ve derinlemesine düşünme yoluyla, okuyucuya Recep Peker hakkında geniş ve ayrıntılı bir vizyon sunmayı amaçlıyor, onları farklı açılardan incelemeye ve anlamaya davet ediyoruz. Kuşkusuz bu, son derece ilginç ve sürekli gelişen, anlayışımızı zenginleştirecek sayısız düşünce ve yorumun ortaya çıkacağı bir konudur.

Recep Peker

1323-P.44

6. Türkiye başbakanı
Görev süresi
7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü
Yerine geldiği Şükrü Saraçoğlu
Yerine gelen Hasan Saka
Türkiye Büyük Millet Meclisi
2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. dönem milletvekili
Seçim bölgesi 1923 – Kütahya
1927 – Kütahya
1931 – Kütahya
1935 – Kütahya
1939 – Kütahya
1943 – Kütahya
1946 – İstanbul
Kişisel bilgiler
Doğum 5 Şubat 1889(1889-02-05)
İstanbul, Osmanlı Devleti
Ölüm 1 Nisan 1950 (61 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Edirnekapı Şehitliği, İstanbul
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Hükûmeti 15. Türkiye Hükûmeti
Ödülleri Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Osmanlı (1907-1920)
 Türkiye (1920-1923)
Hizmet yılları 1907-1923
Rütbesi Binbaşı
Çatışma/savaşları Trablusgarp Savaşı
Balkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı

Mehmet Recep Peker (5 Şubat 1889, İstanbul - 1 Nisan 1950, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi.

1931-1936 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve 7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947 tarihleri arasında da başbakanlık yaptı.

Hayatı

Dağıstan'dan Anadolu'ya göç etmiş bir Lezgi olan Mustafa Bey'in oğludur. Orta öğrenimini Kocamustafapaşa Askeri Rüştiyesi ve İdadisi'nde yaptıktan sonra 1907 yılında Mekteb-i Harbiye'yi bitirdi. 1911 ve 1912 yıllarında Yemen'de ve Trablusgarp Savaşı'nda ve 1912-1913 yıllarında da Balkan Savaşları'nda görev aldı.

I. Dünya Savaşı'nda Makedonya ve Kafkas Cephesi'nde görev aldı. 1919 yılında Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni bitirdi. Şubat 1920 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Anadolu'ya geçti. Binbaşı rütbesi ile 20. Kolordu'da görevlendirildi. 23 Nisan 1920 tarihinde açılan TBMM'nin Genel Sekreterliğine getirildi. 1923 yılında Kütahya Mebusu seçilerek TBMM'ye girdi. Bir süre Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin başyazarlığını yaptı.

1924 ve 1925 yılları arasında Dahiliye Vekili olarak görev yaptı. Ayrıca Mübadele, İmar ve İskân Bakanlığı'na vekalet etti. 3. ve 4. İsmet Paşa hükûmetlerinde 1925-1927 yılları arasında Müdafaa-i Milliye Vekilliği ve 1928-1930 yılları arasında da Nafia Vekilliği yaptı. İtalya'daki Benito Mussolini ve Almanya'daki Adolf Hitler rejimlerine yakın bir siyaseti savundu. 1931 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası Kâtib-i Umumiliği'ne atandı. 1933 yılında yeniden organize edilen İstanbul Üniversitesi'nde Atatürk tarafından İnkılap Tarihi dersleri vermekle görevlendirildi. 1931-1936 yılları arasında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve Başbakan İsmet İnönü ile birlikte Tek Parti Rejiminin güçlü adamı olarak görüldü.

1936 yılında faşizmi incelemek üzere İtalya'ya gönderildi. Dönüşünde yazdığı ve Başvekil İsmet İnönü tarafından da onaylanarak imzalanan ve TBMM üzerinde bir "Faşist Konsey" kurulmasını öngören rapor, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından reddedildi ve sürecin devamında kendi CHP'nin "Katib-i Umumi"lik (Genel Sekreterlik) görevinden alındı.

20 Temmuz 1936 tarihinde İsviçre'nin Montreaux kasabasında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nden sonra, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye'nin dış siyasette faşist ülkeler yerine, Birleşik Krallık ve askeri teknolojide ileri diğer demokratik ülkelerle birlikte hareket etmesi gerektiğine inanması Recep Peker'in görevden alınmasının asıl nedeni olarak gösterilir.

Ağustos 1946 tarihinde çok partili dönemin ilk hükûmetini kurdu. Recep Peker'in, Halkevleri'nin yayın organı Ülkü dergisinde çıkan İnkılâp Tarihi ders notları, 1935 yılında İnkılâp Tarihi Dersleri adı ile kitap olarak yayımlandı. 1 Nisan 1950 tarihinde İstanbul'da öldü. Mezarı Edirnekapı Şehitliği'ndedir.

Sinema sanatçısı Faruk Peker'in dedesidir.

Kaynakça

  1. ^ http://books.google.ru/books?id=vyo7AQAAMAAJ&q=T%C3%BCrkiye+Kurtulu%C5%9F+Sava%C5%9F%C4%B1'nda+%C3%87erkes+g%C3%B6%C3%A7menleri&dq=T%C3%BCrkiye+Kurtulu%C5%9F+Sava%C5%9F%C4%B1'nda+%C3%87erkes+g%C3%B6%C3%A7menleri&hl=ru&sa=X&ei=ZigzU-DnIsWt4AS-nYHYDA&ved=0CC4Q6AEwAA[ölü/kırık bağlantı] Türkiye Kurtuluş Savaşı'nda Çerkes göçmenleri
  2. ^ "www.sinematurk.com". 14 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2008. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Şükrü Saracoğlu 		6. Türkiye başbakanı
7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947 		Sonra gelen:
Hasan Saka
Önce gelen:
Ahmet Fikri Tüzer 		Türkiye İçişleri Bakanı
17 Ağustos 1942 - 20 Mayıs 1943 		Sonra gelen:
Hilmi Uran
Önce gelen:
Hüseyin Vasıf Çınar 		Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil)
7 Nisan 1929 - 10 Nisan 1929 		Sonra gelen:
Cemal Hüsnü Taray
Önce gelen:
Behiç Erkin 		Türkiye Bayındırlık Bakanı
15 Ekim 1928 - 27 Eylül 1930 		Sonra gelen:
Zekai Apaydın
Önce gelen:
Fethi Okyar 		Türkiye Millî Savunma Bakanı
4 Mart 1925 - 1 Kasım 1927 		Sonra gelen:
Abdülhalik Renda
Önce gelen:
Abdülhalik Renda 		Türkiye Maliye Bakanı (vekil)
21 Mayıs 1924 - 22 Kasım 1924 		Sonra gelen:
Abdülhalik Renda
Önce gelen:
Ahmet Ferit Tek 		Türkiye İçişleri Bakanı
21 Mayıs 1924 - 5 Ocak 1925 		Sonra gelen:
Cemil Uybadın
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Saffet Arıkan 		Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
10 Mayıs 1931 - 29 Mayıs 1935 		Sonra gelen:
Şükrü Kaya
Önce gelen:
Yeni makam 		Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
11 Eylül 1923 - 21 Mayıs 1924 		Sonra gelen:
Cemil Uybadın
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot