Samuel de Champlain
Bu yazımızda Samuel de Champlain'in büyüleyici dünyasını derinlemesine keşfedeceğiz. Kökeninden bugünkü etkisine kadar bu çok alakalı konuyu oluşturan farklı yönleri inceleyeceğiz. Toplumdaki önemini ve yıllar içinde nasıl geliştiğini analiz edeceğiz. Ayrıca Samuel de Champlain ile ilgili farklı bakış açılarını ve görüşleri de inceleyerek eksiksiz ve objektif bir görünüm sunmayı amaçlıyoruz. Hiç şüphe yok ki, Samuel de Champlain dikkatimizi ve üzerinde düşünmeyi hak eden bir konudur, bu nedenle bu makalenin tüm okuyucular için büyük ilgi ve faydalı olacağını umuyoruz.
Samuel Champlain | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 13 Ağustos 1567 Brouage, Fransa |
| Ölüm | 25 Aralık 1635 Quebec |
| Milliyet | Fransız |
| Meslek | Kâşif, Kartograf, asker |
| Evlilik | Hélène Boullé |
| İmza | |
.svg){kind=small} | |
Samuel de Champlain (13 Ağustos 1567-25 Aralık 1635) 17. yy'ın başında Yeni Dünya'da önemli keşifler ve görevlerde bulunmuş Fransız kâşif, kartograf, kolonyal yöneticidir. Kuzey Amerika'da yaptığı keşifler ve Quebec kentini kurmasıyla ünlüdür.
Gençliği
1567 tarihinde Fransa'nın batı sahillerindeki küçük bir liman kasabası olan Brouage'da doğmuştur. Kendisinin olgunluk çağı hakkında çokça belge bulunmasına rağmen gençliği hakkındaki bilgiler kısıtlıdır. Çocukluğunda protestan doğmasına rağmen gençliğinde katolik olduğu bilinmektedir. Sosyal sınıf olarak halk tabakasından bir kimse olduğu düşünülüyor. İlk deniz yolculuklarını amcasıyla birlikte İspanya ve Batı Hint adaları'na yapan Champlain kendisini genç yaşlarından beri denizci-rotacılığa tutkun olarak tanımlamıştır.
Olgunluk Çağı
Denizciliğe olan tutkusu ve edindiği tecrübeyle kral IV. Henry'nin sarayında coğrafyacı olarak resmi olmayan bir yer edindi. 1603 yılında François Gravé Du Pont'un Kanada'ya olan seferine katıldı ve ekip St. Lawrence ve Saguenay ırmaklarının yukarı kısımlarına doğru yelken açtılar ve Gaspe yarımadasını keşfettiler ve en sonunda Montreal'e ulaştılar. Bu keşif seferinde resmi bir görevi olmamasına rağmen çok başarılı öngörüler yapan Champlain rüştünü ispat etmiştir. 1603'teki seferde gösterdiği yararlılık üzerine takip eden yıl, Pierre Du Gua de Monts'un Acadia bölgesine düzenlenecek keşif seferi için coğrafyacı olarak seçildi. Mayıs ayında bugün Nova Scotia adıyla bilinen yerin güneyinde karaya çıktılar ve Champlain keşif ekibi için uygun bir kamp yeri araştırmakla görevlendirildi. Fundy körfezi ve St. John ırmağı keşfedildi ve en sonunda ekip St. Croix ırmağı'ndaki ufak bir adayı üs olarak seçip kale yapmaya başladılar. Champlain bu görevleri yürütürken Du Gua'nın haklarında daha fazla şey bilmek istediği yerlilerle diplomatik ilişkilere de girmiştir.
Acadia'da üç kış geçiren Champlain ve ekibi ilk kış iskorbüte çokça kayıp vermiştir, ama ikinci ve üçüncü kışlarında kayıpları daha az olmuştur. 1605 ve 1606 yıllarındaki seferlerde Champlain Atlantik sahili boyunca Cape Cod'a kadar güneye inmiştir. Bu seferlerin kayıtları, bölgeye daha önce İngilizler gitse de bölge hakkındaki ilk kesin ve ayrıntılı kayıtlar olmuştur. 1608'deyse bölgedeki ticaretin daha kolay yapılabilmesi için kalıcı bir üs kurma fikri belirmiştir ve Champlain Quebec kentini kurmuştur. Önceki keşif seferlerinden farklı olarak Champlain bu kez öncü rol üstlenmişti. Adamlarına ağaçlar kesmelerini ve akabinde bunları istiflemelerini emretmiş ve inşaat faaliyetlerini başlatmıştır. 1609'da inşaat sürerken Champlain, Jean Duval önderliğindeki bir isyan girişimine de maruz kalmıştır; ama son anda komploculardan biri Champlain'e durumu anlatınca durum kontrol altına alınmıştır. İsyan bastırılınca Jean Duval idam edilmiştir ve diğerleri Fransa'ya gönderilmiştir. Quebec kentindeki inşaat depo, kiler, barakalardan oluşan bir komplekstir ve savunma amaçlı hendeklerle korunmuştur, ayrıca yapıların ikinci katında topların konduğu çıkıntılar bulunur.
Kent kurulurken etrafı da temizlenmiş ve çavdar ile buğday ekilmiştir, ama buna rağmen 25 sakinin 16'sı aralarında grubun hekimi de olmak üzere iskorbütten ölmüştür. Nisan 1609'da grup taze erzaklar aldı ve Kanada'nın iç bölgelerine yeni bir keşif seferi düzenleme kararı aldı, bu kez iyi ilişkiler geliştirdiği Yerli topluluklar da vardı. Bu araştırma gezisinde karşılaştıkları göle Champlain'in adı verildi (Champlain gölü). Göl kıyısında düşman Iraquois yerlileriyle karşılaştılar ve Champlain iki yerliyi öldürdü. Bu sayede Huron ve Algonquin yerlilerinin ciddi olarak güvenini kazandı ve Quebec'in kürk ticaretinde yerini sağlamlaştırdı.
1610'da Fransa'ya dönüp Hélène Boullé ile evlendi ve böylece saraya yakın bir konum da elde etti. 1611-1613 arasında kürk ticareti zayıfladı ve Quebec üzerindeki sponsor desteği çekildi, bunun üzerine Champlain, kral XIII. Louis'den bu duruma müdahale etmesini istedi ve kral durumu toparlamak için Yeni Fransa'ya bir vali atadı ve bu vali de Champlain'i kumandan olarak atadı. 1614'te Kürk ticaretini restore etmekle uğraştı ve ertesi yıl bölgede keşif seferleri yapmak, ticareti geliştirmek ve dini misyonlarda bulunmak amacıyla bir tüccar şirketi kurdu. 1615'te Huron gölüne gitti ve orada dost kabile şefleri Champlain'i Iraquois yerlilerinin Ontario gölünün güneyindeki berkitilmiş köylerine saldırmaya ikna etti. Bu karşilaşmada Iraquoisler çetin ceviz çıktılar ve Champlain dizinden okla yaralandı, Huronlar ve Algonquinler de püskürtüldüler, ama Champlain'i güvenli bölgeye taşımayı başarabildiler. Yenilgi sonrası Champlain kışı Huron yerlileriyle geçirdi ve Amerikan Yerlileri ile ilgili en ayrıntılı ve erken kayıtlardan birini oluşturdu bu süreçte.
Son yılları ve Ölümü
Champlain yenilgi sonrası Fransa'ya geri çağrıldı ve mahkemeye çıkarıldı, kral tarafından kişisel keşif seferlerine çıkmaması, dikkatini Quebec'in gelişimine vermesi istendi. Champlain, Quebec'in güçlü bir kolonyal merkez olmasını istiyordu, ancak tüccarların bu noktada bir muhalefeti vardı. Quebec'te tarımsal, endüstriyel ve ticari bir merkez olma hedefi 1627'de Compagnie des Cent-Associés şirketinin kurulmasıyla gerçekleşti. Bu adımı atan kişi XIII. Louis'nin başbakanı Kardinal Richelieu'dür.
Bu noktadan sonra işler Champlain için pek iyi gitmedi zira İngiltere kralı I. Charles, David Kirke'yi Yeni Fransa'yı İngiltere mülkü yapması gönderdi. Kirke, Tadoussac ve Quebec çevrelerini birer birer alarak kaleyi kuşattı. Tedarik gemilerine el konunca Champlain 19 Temmuz 1629'da kaleyi teslim etti ve İngiltere'ye tutsak olarak götürüldü. Tutsaklığı süresince önceki keşif seferlerini yazma fırsatı bulmuştur ve ayrıca İngiltere'de kolonisinin teslim tarihinin İngiliz-Fransız savaşı sonrasında olduğunu savundu ve 1632'de Saint-Germain-en-Laye antlaşmasına göre Quebec Fransa'ya teslim edildi. Sonunda 1633'te Kardinal Richelieu tarafından tekrar teğmen olarak atandı ve kurduğu gelecek vadeden koloniyi yeniden görebildi. Quebec'e dönüşünden kısa süre sonra sağlığı kötüye gitti ve emekli oldu. Bir Nobel akşamı hayata gözlerini yumdu, ama Quebec büyüdü ve gelişti.
Mirası
Ünlü Fransız kâşifin adı pek çok coğrafi oluşuma verilmiştir: Champlain gölü, Champlain denizi, Champlain dağı ve Champlain eyalet parkı.
Kaynakça
- ^ a b c d e Editors, Editors. "Samuel de Champlain". www.biography.com/. A&E Television Networks. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Trudel, Marcel; d'Avignon, Mathieu. "Samuel de Champlain". www.thecanadianencyclopedia.ca/. The Canadian Encyclopedia. 14 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e Ritchie, C.T. "Samuel de Champlain". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Editors, Editors. "12 Famous French Explorers who changed the world". snippetsofparis.com/. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
