Tahkikat Komisyonu

Bu yazımızda son zamanlarda pek çok kişinin dikkatini çeken bir konu olan Tahkikat Komisyonu konusuna değineceğiz. Bu konuya kapsamlı bir bakış sağlamak için, kökeninden mevcut sonuçlarına kadar Tahkikat Komisyonu ile ilgili çeşitli yönleri inceleyeceğiz. Farklı yönlerini analiz edeceğimiz bir yolculukla, okuyucularımızın Tahkikat Komisyonu'in modern toplumdaki alaka ve etkisini geniş ve eksiksiz bir şekilde anlamalarına olanak tanıyan ayrıntılı bir görünüm sunmayı amaçlıyoruz. Verileri, uzman görüşlerini ve referansları sunarak, Tahkikat Komisyonu hakkında düşünmeye ve tartışmaya davet eden zenginleştirici bir vizyon sağlamaya çalışıyoruz.

Tahkikat Komisyonu, Demokrat Parti tarafından 18 Nisan 1960'ta kurulan 15 üyeli Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonuydu. 7 Nisan'da Demokrat Parti Meclis Grubunun bir bildiri yayımlamasından sonra kurulan muhalefet ve basının faaliyetlerinin tahkik edilmesi için kurulmuş bir komisyondur. Komisyon sadece Demokrat Partili milletvekillerinden oluşmaktadır. Bildiride "CHP'nin ülkedeki bütün yıkıcı grupları çevresinde topladığı, halkı, orduyu iktidara karşı ayaklanmaya kışkırttığı" öne sürüldü. Bu bildirinin ardından DP Meclis Grubu TBMM Başkanlığı'na muhalefetin eylemlerinin soruşturulması için bir önerge verdi.

Önerge 27 Nisan 1960 tarihinde Meclis'te büyük çoğunlukla kabul edildi ve ertesi gün "Türkiye Büyük Millet Meclisi Tahkikat Encümenlerinin Vazife ve Salahiyetleri Hakkında Kanun" adıyla T.C. Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konuldu. Kanunun ilk maddesinde TBMM tarafından görevlendirilerek tahkikat encümeni olan milletvekilleri ile onların görevlendireceği naip encümenlere, Ceza Muhakeme Usulu Kanunu, Askeri Ceza Kanunu, Basın Kanunu ve diğer Kanunlarca Cumhuriyet Müddeiumumilerine (Başsavcılarına) tanınan yetkiler ve sorgu hakimlerine, sulh hakimlerine ve askeri adli amirlere verilen yetkilerin bütünü verilmiştir. Tahkikat encümenlerinin emir ve talimatlarına uymayan ya da muhalefet eden kamu görevlileri ile diğer kişilere dönük bir ila üç yıl arasında değişen hapis cezaları da bu Kanunla konulmuştur. Kanunun yayımından sadece bir ay sonra gerçekleşen 27 Mayıs 1960 Darbesi de Türk Siyasi Hayatındaki darbelerin ilki olarak kabul edilir.[kaynak belirtilmeli]

Kaynakça

  1. ^ "Tahkikat Encümenleri" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 28 Nisan 1960. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).