Bu yazımızda son yıllarda büyük ilgi ve tartışma konusu olan bir konu olan Y'den bahsedeceğiz. Y akademisyenlerin, profesyonellerin ve meraklıların dikkatini çekti ve toplum, kültür, teknoloji ve ekonomi gibi çok çeşitli yönler üzerindeki etkisi göz önüne alındığında bu şaşırtıcı değil. Sonraki birkaç satırda, Y'in kökeninden mevcut etkisine kadar çeşitli yönlerini inceleyeceğiz, karmaşıklıklarını çözeceğiz ve bu büyüleyici konuya kapsamlı bir bakış sunacağız. Bu makalenin sonunda Y hakkında daha derin bir bilgi birikimine ve takdire sahip olacağınızdan eminiz.
Latin alfabesi Yy harfi |
|
Y | y |
Y | y |
Yy, Türk alfabesinin 28. harfidir. Türkçede /j/ sesini temsil eder.
Romalıların Yunanistan'ı fethiyle Latince diline birçok Yunanca kelime geçmeye başlamıştır. Bu kelimelerin birçoğunda Latincede olmayan /y/ (küçük, güzel) sesi içermektedir. Bundan dolayı Latin Alfabesinin sonuna, Yunancadan 2 harf eklenmiştir; Üpsilon (Y) ve Zeta (Z). Ancak /y/ sesi Latinceye yabancı olduğundan halk arasında bu sesin ismi i greca (Yunan i'si) olmuştur. Telaffuz olarak da Latincede i'den farksız olarak /i/ diye telaffuz edilmiştir. Latincenin ardılı dillerde bu harf /i/ telaffuzunu korumuştur.
Latin harfini kullanan Eski İngilizce ve Eski İskandinav gibi /y/ sesine sahip olan bazı dillerde bu harf Yunanî /y/ değerini kullanarak devşirilmiştir. Ancak İngilizcede /y/ sesi yuvarlaklığını yitirmiş ve /i/ olmuştur. Bunun üzerine Orta Çağ döneminde İngilizcede, i'nin ünlü olarak (/i/) ve ünsüz olarak (/j/, yakın, yay) kullanıldığı durumları ayırmak için Y harfi kullanılmaya başlanmıştır.
Batı Slav dilleri, bu harfi /ɨ/ (Türkçe ı harfinin çıkardığı sese benziyor) sesini temsil etmek için devşirmiştir. Ancak Çekçede /ɨ/ sesi /i/ sesi ile birleşmiş ve i ile y arasındaki fark, sadece bir önceki ünsüzün telaffuzunu etkilemeye düşmüştür (Türkçe şapkalı harfler (kâğıt) veya Rusça Я Ю Ё harflerine benzer bir şekilde).
Günümüzde bu şekilde y harfinin dilden dile değişen bir sürü telaffuzu bulunmaktadır.
ISO temel Latin alfabesi | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | |
Özel işaret almış Y harfi
tarih • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • harf listesi |
Yazı sistemi, alfabe veya harf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |