Yarı başkanlık sistemi
Bu makalede, toplumun çeşitli alanlarına olan etkisi nedeniyle son yıllarda büyük önem kazanan Yarı başkanlık sistemi konusuna değinilecektir. Yarı başkanlık sistemi ortaya çıktığı günden bu yana kamuoyunda büyük ilgi uyandırdı ve yoğun tartışmalara yol açtı. Bu araştırma boyunca, Yarı başkanlık sistemi ile ilgili farklı yönlerin yanı sıra farklı bağlamlardaki etkileri de analiz edilecektir. Şu anda önemli olan bu konuya kapsamlı bir vizyon sağlamak amacıyla Yarı başkanlık sistemi'in mevcut ve gelecekteki perspektifleri de ele alınacaktır.
Parlamenter sistemler: Hükûmet başkanı, yasama organı tarafından seçilir veya aday gösterilir ve yasama organına karşı sorumludur.
Başkanlık sistemi: Hükûmet başkanı olan cumhurbaşkanı icra makamıdır ülke yönetim yetkilerine sahiptir, halk tarafından seçilir ve yasama organından bağımsızdır
Hibrit sistemler:
Diğer sistemler:
Not: bu tablo de facto demokrasi̇ derecesi̇ni̇ deği̇l, de jure hükûmet si̇stemleri̇ni̇ göstermektedi̇r.
| Makale serilerinden |
| Siyaset serisinin bir parçası |
| Siyaset |
|---|
| Siyaset serisinin bir parçası |
| Hükûmet biçimleri |
|---|
|
Hükûmet biçimleri listesi Yönetim biçimlerine göre ülkeler listesi |
Yarı başkanlık sistemi, başkanlık sistemi ile parlamenter sistemin bazı özelliklerinin karışımıdır. Parlamenter sistemden farklı olarak devlet başkanı veya cumhurbaşkanı sembolik makam değildir, ülkeyi yönetim yetkilerine de sahiptir.[1] Yürütme gücü halk tarafından seçilen devlet başkanı ile meclis güvenine dayanan hükûmet başkanı (ülkelere göre başbakan veya şansölye olarak isimlendirilir) arasında paylaşılır. Fiili olarak ise yürütmenin başı devlet başkanıdır.
Özellikleri
Yarı başkanlık sistemi bazı özellikleriyle başkanlık sistemine benzerken, parlamenter sistemle de benzerlikler taşır.
İki başlı yürütme
Yarı başkanlık sisteminde yürütme organı iki başlı olma özelliğine sahiptir. Bir tarafta devlet başkanı, diğer tarafta bakanlar kurulu bulunur. Bu özelliğiyle parlamenter sistem ile benzerlik taşır.
Seçim usulü
Yarı başkanlık sisteminde yürütme organının başlarından birisi olan devlet başkanı halk tarafından seçilir. Bu özelliğiyle başkanlık sistemi ile benzerlik taşır.
Yasamanın güveni
Yarı başkanlık sisteminde yürütme organının bir kanadı olan hükûmet (bakanlar kurulu) yasama organına karşı sorumludur. Dolayısıyla, kabineyi güvensizlik oyuyla yasama organı görevden alabilir.
Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen ülkeler
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Karşılaştırılmalı Hükümet Sistemleri - Yarı-Başkanlık Sistemi" (PDF). tbmm.gov.tr. s. 13, 46, 90. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2022.
- GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukuna Giriş, Bursa, Yetkin Yayınları. ISBN 978-605-5187-65-1
