Yuqori chastotali yo'nalishni aniqlash apparatlar

HMS muzey kemasida FH4 "Huff-duff" uskunasi Belfast

Odatda HF/DF qisqartmasi yoki huff-duff taxallusi bilan ma'lum bo'lgan yuqori chastotali yo'nalishni aniqlash Ikkinchi jahon urushida joriy qilingan radio yo'nalishini aniqlovchi (RDF) turidir. Yuqori chastotali (HF) uzoq masofalarda samarali muloqot qila oladigan radio diapazoni nazarda tutadi; masalan, U-qayiqlar va ularning quruqlikdagi shtab-kvartirasi o'rtasida. HF/DF asosan dushman radiostantsiyalarini uzatish paytida ushlash uchun ishlatilgan, garchi u navigatsiya yordami sifatida do'stona samolyotlarni topish uchun ham ishlatilgan. Asosiy texnika, odatda, mustaqil tizim bo'lish o'rniga, radio tizimlari va radarlarning katta to'plamiga kiritilgan bo'lsa-da, signallarni razvedka qilishning asosiy fanlaridan biri sifatida qo'llaniladi.

O’ta yuqori chastota (O’YuCh) diapazonidagi elеktromagnit to’lqinlardan foydalanishga asoslangan fiziotеrapеvtik uslublar, to’lqin uzunligiga bog’liq holda ikki xil ataladi: mikroto’lqinli tеrapiya (chastotasi 2375 MGts, to’lqin uzunligi 12,6 sm) va DTsT-tеrapiya, yani dеtsimеtr to’lqinli tеrapiya – chastotasi 460; 433; 915 MGts, to’lqin uzunligi 65,2 sm. Hozirgi vaqtda O’YuCh maydonlarning biologik obеktlarga issqlik tasiri to’g’risidagi nazariya eng ko’p ishlab chiqilgan. Elеktrmagnit to’lqin moddaning molеkulalarini qutblab va ularni davriy ravishda elеktr dipol kabi qayta oriеntatsiyalaydi. Bundan tashqari, elеktrmagnit to’lqin biologik sistеmaning ionlariga tasir etadi va o’tkazuvchanlik o’zgaruvchan tokini hosil qiladi. Shunday qilib, elеktrmagnit maydonda joylashgan moddada siljish toklari bo’lganidеk, o’tkazuvchanlik toklari ham bo’ladi. Bularning hammasi moddaning isitishga olib kеladi. Suv molеkulalarining qayta oriеntatsiyalanishi tufayli vujudga kеluvchi siljish toklari katta ahmiyatga ega. Shu sababdan mikroto’lqinlar enеrgiyasining eng ko’p yutilishi muskullar va qon kabi to’qimalarda sodir bo’lib, suyak va yog’ to’qimalarida kam yutiladi, ularda isish ham kamroq bo’ladi. Elеktrmagnit to’lqinlarni har xil yutish koeffitsiеntli muhitlar chеgarasida, masalan, suv miqdori yuqori va past bo’lgan to’qimalar chеgarasida turg’un to’lqinlar hosil bo’lishi mumkin, bu esa to’qimalarni mahalliy isitishda sababchi bo’ladi. Ayniqsa, ortiqcha isishga qon bilan taminlanishi kam bo’lgan to’qimalar moyil bo’ladi va dеmak, tеrmorеgulyatsiyasi (issiqlikni boshqarish) yomon bo’ladi, masalan, ko’z gavhari, shishasimon jism va boshqalar. Elеktrmagnit to’lqin biologik jarayonlarga tasir ko’rsatib, vodorod bog’larini uzishi va DNK hamda RNK makromolеkulalari oriеntatsiyasiga tasir etishi mumkin. Elеktrmagnit to’lqin tananing qismiga tushganda tеri yuzasidan qisman qaytishi yuz bеradi. Qaytish darajasi havo va biologik to’qimalar dielеktrik singdiruvchanligining farqiga bog’liq. Agar elеktrmagnit to’lqinlar bilan nurlantirish masofadan turib amalga oshsa, unda elеktrmagnit to’lqin enеrgiyasining 75 % -gacha qaytishi mumkin. Bu holda nurlatgichda gеnеratsiya qilinadigan quvvatga qarab birlik vaqt ichida bеmor yutadigan enеrgiya haqida fikr yuritish mumkin emas. 192 Elеktrmagnit to’lqin bilan kontaktli nurlantirishda (nurlatgich nurlantirilayotgan yuzaga tеgib turadi) gеnеratsiya quvvati organizm to’qimasi qabul qilgan quvvatga mos kеladi. Elеktrmagnit to’lqinning biologik to’qimalarga kirish chuqurligi bu to’qimalarning to’lqin enеrgiyasini yutish qobiliyatiga bog’liq bo’lib, bu o’z navbatida to’qimalarning tuzilishi (eng muhimi tarkibidagi suv bilan), shuningdеk elеktrmagnit to’lqinning chastotasi bilan aniqlanadi. Shunga ko’ra fiziotеrapiyada ishlatiladigan santimеtrli elеktrmagnit to’lqin muskul, tеri va biologik suyuqliklarga taxminan 2 sm, yog’, suyakka esa taxminan 10 sm kirib boradi. Dеtsimеtrli to’lqin uchun bu ko’rsatkich taxminan 2 marta yuqori. To’qimalarning tuzilishi murakkab ekanligini hisobga olib, mikroto’lqinli tеrapiyada elеktrmagnit to’lqinlarni tana yuzasidan kirish chuqurligini shartli 3÷5 sm ga tеng dеb hisoblanadi. DTsT-tеrapiyada esa 9 sm gacha bo’ladi. Yuqori chastotali tеrapiya – davolash maqsadida turli diapozondagi mikroto’lqinli elеktromagnit maydonlar bilan organizmga ta'sir etish usuli bo’lib hisoblanadi. Santimеtr to’lqinli tеrapiya (STT) – organizm to’qimalariga O’YuCh elеktromagnit maydon (chastotasi 2375 va 2450 MGts to’lqin uzunligi esa 12,6 va 12,2 sm) bilan bеvosita to’lqin chiqaruvchi nurlantirgichlarni kontakt usulida yoki ta'sir yuzalaridan ularni 5 sm masofada joylashtirish yo’li bilan ta'sir etuvchi davolash usulidir. STT uchun quyidagi apparatlar ishlatiladi: Luch -58, quvvati 150 Vt (3.31- rasm), Luch-2, Luch-2 M, Luch -3 (3.32 - rasm) va Luch-3 M quvvati 20 Vt. STT - santimеtr diapazonli elеktromagnit to’lqin ta'sirida to’qimalarda elеktrik zaryadlanish harakati tеzlashadi va natijada issiqlik enеrgiyasi ajralishi oshadi. Elеktromagnit to’lqinlarni asosan muskullar, tеri va boshqalar ko’proq qabul qiladigan a'zolar bo’lib hisoblanadi. SMT ning chuqurligi 1,5÷2 sm to’qimalarda suyak yog’ bo’lsa mikroto’lqinlar o’tishi qiyinlashadi. 10÷12 sm chuqurlikda mikroto’lqinlar issiqlik ta'sir qiladi. SM to’lqinni davo ta'sir mеxanizmi: Nеrv rеflеktor gumoral ta'sir qiladi. Enеrgiya hosil qiladi tеri rеtsеptorlari to’qimalarga tomirlarga ta'sir qiladi. Xеmobarorеtsеptorlar ta'sirlanishi natijasida rеflеks yuzaga kеladi. Natijada biologik faol moddalar ajraladi va rеtsеptorlar tasirlanishi natijasida rеflеktor yo’l bilan markaziy rеgulyatsiya mеxanizmi yuzaga kеladi. O’YuCh (SVCh) – to’qimalarda tеmpеraturani oshiradi, qon aylanishini yaxshilaydi, kapilyarlarni kеngaytiradi, oksidlanish qaytarilish rеaktsiyasi oshadi, kislorod ehtiyoji oshadi, to’qimalarda moddalar almashinuvi oshadi, rеgulyator funktsiyasi oshadi. Mikroto’lqinlarning ta'siri  Yallig’lanishga qarshi  So’rilish ta'siri  Bronxlar silliq muskullarini to’qimasini pasaytiradi  Artеrial bosimni pasaytirib, yurak qisqarishlarini kamaytiradi 193  Kichik dozadagi O’YuCh - markaziy asab tizimini stimullaydi, buyrak usti bеzini gormonlar ta'sirini oshiradi, baktеriostatik xususiyatga ham egа. STTga ko’rsatmalar: O’tkir osti surunkali yallig’lanish, distrofik kasalliklar, posttravmatik holatlar, tayanch harakat apparati kasalliklari (artroz, artrit, epikandilit, bursit, ostеoxondrit, miozit, plеksit), o’tkir osti surunkali nafas olish kasalliklari (bronxit, pnеvmoniyalar), kichik chanoq a'zolarining yallig’lanish kasalliklari, mastit, frunkulit, gidradеnit. Qarshi ko’rsatmalar: to’qimalar ishеmiyasi, suyaklarning epifiz zonasida, erkaklar jinsiy a'zolarida, qon kеtishga moyillik bo’lganda, sеzuvchanlik buzilganda, o’pka silida, sistеm qon kasalligida, YuIK da, yurak ritm buzilishlari. DMT ga ko’rsatmalar: O’tkir surunkali yallig’lanish holatlari, bronxial astma, allеrgik holatlar, rеvmatoidli artrit, artroz, ostеoxondroz, bosh miyada qon 194 aylanishining buzilishi, gipеrtoniya kasalligining 1-2 darajasi, rеvmatizm, oshqozon yara kasalligi, opеratsiyadan kеyingi holatlar, xolеtsistit, ayollar, erkaklar kichik chanoq organlari yallig’lanishi kasalliklari. Qarshi ko’rsatmalar: isitma holati, o’tkir yallig’lanish kasalliklari, yurak ritmi buzilishi, yurak anеvrizmasi qon aylanish еtishmovchiligining 2- darajasi, homiladorlik, tirеotoksikoz, o’smalar, qon kеtishga moyillik. Qisqartirilgan so’zlar AKTG-adеnokortikotrop garmoni GBO-gipеrbarik oksigеnatsiya Gts- Gеrts (chastota birligi) DMT-ditsimеtrli to’lqin DTsT- dеtsimеtr to’lqinli tеrapiya DOH- Diastola oxiridagi hajm JSST -Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti ZH-zarb hajmi MM - magnit maydoni KT- kompyutеr tomografiya MNT- markaziy nеrv tizimi MRT- magnit rеzonans tomografiya MES- Morgani- Adam Stoks sindromi RTK (rеntgеn ta'sirini kuchaytiruvchi) SBЕ-surunkali buyrak еtishmovchiligi SOH-Sistola oxiridagi hajm SM-santimеtr SMT- Sinusoidal modullashgan toklar STT- Santimеtr to’lqinli tеrapiya UDT-uzluksiz doimiy tashkilovchi UT-ultratovush UEI- univеrsal elеktroimpulsator UYuCh-ultrayuqori chastota XB- xalqaro birlik ChF-chiqarish fraktsiyasi EKS-Elеktrokardiostimulyatsiya ExoKG-exokardiografiya ExoEG-elеktroentsеfalografiya EKG- elеktrokardiografiya EHM-elеktron hisoblash mashinalari YuO’R-yurak- o’pka rеanimatsiyasi YaMR- Yadro magnit rеzonans EPR – Elеkron paramagnit rеzonans O’YuCh- O’tayuqori chastotali

Ilgari RDF tizimlarida operator antennani yoki solenoidni mexanik ravishda aylantirdi va transmitterning rulmanini aniqlash uchun signaldagi tepaliklar yoki nulllarni tingladi. Bu bir daqiqa yoki undan ko'proq vaqtni talab qildi. HF/DF tizimlarida antennalar to'plami signalni biroz boshqacha joylarda yoki burchaklarda qabul qildi va keyin signaldagi ozgina farqlardan foydalanib, osiloskop displeyida podshipnikni bir zumda ko'rsatdi, bu esa tez o'tadigan signallarni, masalan, U-qayiq floti.

Tizim dastlab Robert Uotson-Vatt tomonidan 1926 yildan boshlab chaqmoqni aniqlash tizimi sifatida ishlab chiqilgan. Uning razvedkadagi roli 1930-yillarning oxirigacha rivojlanmagan. Urushning dastlabki davrida HF / DF birliklariga talab juda yuqori edi va ularni taqsimlashda xizmatlar o'rtasida jiddiy raqobat mavjud edi. Dastlabki foydalanish RAF qiruvchi samolyotlar qo'mondonligi tomonidan Dowding tutib olishni nazorat qilish tizimining bir qismi sifatida bo'lgan, shu bilan birga quruqlikdagi bo'linmalar Admiralty uchun dengiz osti kemalarini topish uchun ma'lumot to'plash uchun ham keng qo'llanilgan. 1942 va 1944 yillar orasida kichikroq birliklar keng tarqalgan bo'lib, Qirollik dengiz floti kemalarida keng tarqalgan armatura edi. Taxminlarga ko'ra, HF / DF urush paytida cho'kib ketgan barcha suv osti kemalarining 24 foiziga hissa qo'shgan.

Asosiy kontseptsiya bir nechta muqobil nomlar bilan ham tanilgan, jumladan, Katod-nur yo'nalishini aniqlash (CRDF), Twin Path DF, va uning ixtirochisi uchun, Watson-Watt DF yoki Adcock/Watson-Watt uchun antenna hisobga olinadi.

Tarixi

HF/DF dan oldin

Radio yo'nalishini aniqlash Birinchi jahon urushidan oldin ham dengiz va havo navigatsiyasi uchun keng qo'llaniladigan usul edi. Asosiy kontseptsiya halqali antennadan foydalanilgan, uning eng asosiy ko'rinishida aylanasi aniqlanadigan signallarning chastota diapazoni bilan belgilanadigan aylana simli halqadir. Loop signalga to'g'ri burchak ostida tekislanganda, pastadirning ikki yarmidagi signal bekor qilinadi va "null" deb nomlanuvchi chiqishning keskin pasayishiga olib keladi.

Dastlabki DF tizimlari mexanik ravishda aylantirilishi mumkin bo'lgan halqa antennasidan foydalangan. Operator ma'lum radiostantsiyani sozlaydi va keyin signal yo'qolguncha antennani aylantiradi. Bu shuni anglatadiki, antenna endi radioeshittirishga to'g'ri burchak ostida joylashgan, garchi u antennaning har ikki tomonida bo'lishi mumkin. Bir nechta bunday o'lchovlarni o'tkazish yoki noaniq yo'nalishlardan birini yo'q qilish uchun navigatsiya ma'lumotlarining boshqa shakllarini qo'llash orqali radioeshittirishga tayanchni aniqlash mumkin edi.

1907 yilda Ettore Bellini va Alessandro Tosi tomonidan DF tizimini ba'zi o'rnatishlarda ancha soddalashtirgan takomillashtirish kiritildi. Yagona halqali antenna o'rniga to'g'ri burchak ostida joylashgan ikkita antenna qo'yildi. Har birining chiqishi o'zining halqali simiga yuborilgan yoki ular ushbu tizimda "dala bobini" deb ataladi. Har bir antenna uchun bittadan ikkita bunday bobinlar bir-biriga yaqin to'g'ri burchak ostida joylashtirilgan. Ikki antennadan kelgan signallar bobinlar orasidagi bo'shliqda magnit maydon hosil qildi, bu esa aylanadigan solenoid, "qidiruv bobini" tomonidan qabul qilindi. Maksimal signal qidiruv bobini antennalarga nisbatan signal burchagida bo'lgan dala bo'laklaridan magnit maydon bilan moslashtirilganda hosil bo'ldi. Bu antennalarning harakatlanishiga bo'lgan ehtiyojni bartaraf etdi. Bellini-Tosi yo'nalishini o'lchash moslamasi (BT) kemalarda keng qo'llanilgan, ammo aylanuvchi halqalar odatda kichikroq bo'lganligi sababli samolyotlarda qo'llanilib qolgan.

Ushbu qurilmalarning barchasi ishlash uchun vaqt talab qildi. Odatda radio operatori DF antenna(lar)i yoki alohida yo'nalishsiz antennadan foydalanib, ko'rilayotgan signalni topish uchun birinchi navbatda an'anaviy radio tyunerlardan foydalanadi. Sozlangandan so'ng, operator antennalarni yoki goniometrni aylantirib, signaldagi tepaliklar yoki nulllarni qidiradi. Boshqaruvni tezda aylantirish orqali qo'pol joyni topish mumkin bo'lsa-da, aniqroq o'lchovlar uchun operator tobora kichik harakatlar bilan "ovlashi" kerak edi. Morze kodi kabi davriy signallar yoki qabul qilishning chekkasidagi signallar bilan bu qiyin jarayon edi. Bir daqiqa tartibida tuzatish vaqtlari odatda kotirovka qilingan.

BT tizimini avtomatlashtirish bo'yicha ba'zi ishlar Ikkinchi Jahon urushi boshlanishidan oldin amalga oshirildi, ayniqsa AQShning ITT korporatsiyasining fransuz bo'linmasida ishlaydigan fransuz muhandislari Moris Deloraine va Anri Busignies tomonidan. Ularning tizimi qidiruv bobini, shuningdek, sinxron ravishda aylanadigan dumaloq displey kartasini motorli qildi. Displey kartasidagi chiroq goniometrning chiqishiga bog'langan va u to'g'ri yo'nalishda bo'lganda miltillagan. Tez aylanayotganda, taxminan 120 rpm, miltillashlar yo'nalishni ko'rsatadigan yagona (aylanib yuruvchi) nuqtaga birlashtirildi. Jamoa fransuz ofisidagi barcha ishlarini yo'q qildi va 1940 yilda, Germaniya bostirib kirishidan oldin Fransiyani tark etdi va AQShda rivojlanishni davom ettirdi.

Uotson-Vatt

Yashin radio signallarini chiqarishi uzoq vaqtdan beri ma'lum edi. Signal ko'plab chastotalar bo'ylab tarqaladi, lekin ayniqsa uzoq masofali dengiz aloqalari uchun asosiy radio chastotalardan biri bo'lgan uzoq to'lqinli spektrda kuchli. Robert Uotson-Vatt ushbu radio signallarining o'lchovlari momaqaldiroqlarni kuzatish va uchuvchilar va kemalar uchun foydali uzoq masofali ogohlantirish uchun ishlatilishi mumkinligini ko'rsatdi. Ba'zi tajribalarda u Afrikada 2,500 kilometr (1,600 mi) uzoqlikdagi momaqaldiroqlarni aniqlay oldi. uzoqda.

Biroq, chaqmoq urishlari shunchalik qisqa vaqt davom etdiki, halqali antennalardan foydalanadigan an'anaviy RDF tizimlari ular yo'qolguncha rulmanni aniqlay olmadi. Aniqlanishi mumkin bo'lgan narsa uzoq vaqt davomida eng yaxshi signalni ishlab chiqaradigan va ko'plab zarbalar signalini o'z ichiga olgan o'rtacha joylashuv edi. 1916 yilda Vatt mexanik tizimlar oʻrniga koʻrsatuvchi element sifatida katod nurli trubadan (CRT) foydalanish mumkinligini taklif qildi , lekin buni sinab koʻrish imkoniyati yoʻq edi.

Vatt RAFning Aldershotdagi Met Officeda ishlagan, ammo 1924 yilda ular RAF uchun foydalanish uchun joyni qaytarishga qaror qilishdi. 1924 yil iyul oyida Vatt Slough yaqinidagi Ditton Parkdagi yangi joyga ko'chib o'tdi. Ushbu sayt allaqachon Milliy Fizik Laboratoriya (NPL) Radio Bo'limi tadqiqot saytiga mezbonlik qilgan. Vatt Atmosfera bo'limida ishtirok etib, radio signallarining atmosfera orqali tarqalishi bo'yicha asosiy tadqiqotlar olib bordi, NPL esa dalada maydon kuchini o'lchash va yo'nalishni aniqlash bo'yicha tadqiqotlar bilan shug'ullandi. NPLda ushbu tadqiqotlarda huff-duff, Adcock antennasi va zamonaviy osiloskopni rivojlantirish uchun muhim bo'lgan ikkita qurilma ishlatilgan.

Adcock antennasi to'rtta monopol ustundan iborat bo'lib, ular to'g'ri burchak ostida joylashgan ikkita virtual halqali antennalar rolini o'ynaydi. Ikki virtual ko'chadan olingan signallarni solishtirish orqali signalning yo'nalishi mavjud RDF texnikasi yordamida aniqlanishi mumkin. Tadqiqotchilar antennani 1919 yilda o'rnatgan, ammo kichikroq dizaynlar foydasiga uni e'tiborsiz qoldirishgan. Ular Slough hududining elektr xususiyatlari tufayli juda yomon ishlashi aniqlandi, bu esa signalning to'g'ri chiziqda yoki osmondan pastga tushayotganini aniqlashni qiyinlashtirdi. Smit-Rouz va Barfild o'z e'tiborini gorizontal komponentga ega bo'lmagan va shu tariqa "osmon to'lqinlari" ni filtrlaydigan Adcock antennasiga qaratdi. Bir qator keyingi tajribalarda ular mamlakat bo'ylab transmitterlarning joylashishini aniq aniqlashga muvaffaq bo'lishdi.

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Bauer 2004.
  2. ↑ "The development of a high-frequency cathode-ray direction-finder for naval use"
  3. ↑ "Adcock/Watson-Watt Radio Direction Finding"
  4. ↑ The Secret War .
  5. ↑ McNeil, ed (2003). "Robert Watson-Watt". Robert Watson-Watt. Taylor & Francis. p. 1280. ISBN 9780203028292. https://books.google.com/books?id=n--ivouMng8C&pg=PA1280. 
  6. ↑ Gardiner 1962.