1648

1648
D Drubbe vom Parlamänt under em Oliver Cromwell gwünne dr änglisch Bürgerchrieg.	Dr Johann II. Kasimir wird Köönig vo Pole und Groossfürst vo Litaue.
Mit dr Beschwöörig vom Friide vo Münster im Roothuus vo Münster ändet dr Achtzigjöörig Chrieg.

1648 in andere Kaländer
Ab urbe condita	2401
Armenische Kaländer	1096–1097
Ethiopische Kaländer	1640–1641
Buddhistische Kaländer	2192
Chinesische Kaländer
– Ära	4344–4345 oder 4284–4285
– 60-Joor-Ziklus	Füür-Sau (丁亥, 24)– Erd-Ratte (戊子, 25)
Hebräische Kaländer	5408–5409
Islamische Kaländer	1057–1058
Thai-Solar-Kaländer	2191

Was bassiert isch

Politik

Dr Chrieg in Öiropa

• 30. Januar: Friide vo Münster – Die Gsandte vo Spanie und vo de Niiderland underschriibe dr Friidensverdraag und machen em Achtzigjöörige Chrieg en Änd.
• 17. Mai: D Schlacht bi Zusmarshuuse z Bayre isch s letschte gröössere Gfächt im Drissigjöörige Chrieg uf dütschem Boode, wo usländischi Drubbe mitkämpft häi. D Franzose und d Schweede schlöön die Kaiserlige.
• 14. Juni: D Schlacht bi Wevelinghoven zwüsche kaiserlige Drubbe und Äihäite vo Hesse-Kassel isch die letschti Schlacht im Drissigjöörige Chrieg.
• 4. Oktober: Gfächt bi Dachau. Die Kaiserliche schlöön d Franzoose und Schweede.
• 24. Oktober: Dr Westfäälisch Friide (inkl. Causa palatina) und d Souveränität vo dr Schwiz

Ängland/Schottland/Irland

• 17.–19. August: D Drubbe vom Oliver Cromwell vernichde d Drubbe vo de Schotte und Royaliste in dr Schlacht vo Preston.
• S Parlamänt isch dr Siiger im Änglische Bürgerchrieg. Z Irland goot dr Kampf witer.

Frankriich

• 6. August: D Fronde foot en Ufstand aa zum regierigskritischi Richder z befreije, wo verhafdet worde si.

• 20. August: Schlacht bi Lens zwüsche Spanie und Frankriich

Öiropa

• 28. Februar: Z Dänemark bestigt dr Friedrich III. dr Droon
• 16. April: Die Brandeburgischi Staatspost wird gründet.

• 1. Mai: D Osmane fange mit dr Belaagerig vo dr venezianische Kolonii Candia uf Kreta aa, wo bis 1669 duurt und die lengsti Belaagerig in dr Gschicht isch.
• 12. August: Dr Sultan İbrahim wird abgsetzt und ghänggt. Dr Mehmet IV. bestigt dr osmanischi Droon.
• D Chmelnyzkyj-Ufstand foot aa. Dr Kosak Bogdan Chmelnizki isch dr Aafüerer vo dr Buurerevoluzioon gege d Aristokratii und zettlet Pogrom aa, wo 100'000 Juude in ene ermordet wärde.

Amerika

• Wäärend de Biberchrieg foot dr Vernichdigsfäldzug vo de Irokeese gege d Wyandot aa.

Entdeckigsräise

• Dr Russe Semjon Iwanowitsch Deschnjow faart as erste über d Beringstrooss und bewiist, ass Asie und Amerika separati Kontinänt si.

Historischi Charte

• 
  S Häilige Römische Riich noch em Westfäälische Friide
• 
  Öiropa am Ändi vo 1648

Kultur

• 5. Januar: Uruffüerig vom musikalische Drama Giasone vom Francesco Cavalli z Venedig
• 8. Dezämber: Armamentarium comicum amris et honoris vom Komponist Bartholomäus Aich wird urufgfüert.
• Prager Kunstraub 1648

• Z Indie wird dr Taj Mahal fertig.
• Rembrandt van Rijn: Christus in Emmaus und Ein Christus nach dem Leben
• Gründig vo dr Künstlerveräinigung Académie royale de peinture et de sculpture z Bariis

• 
  Christus in Emmaus
• 
  Ein Christus nach dem Leben

Religioon

• 26. Novämber: Dr Babst Innozenz X. brotestiert ooni Erfolg gege d Bestimmige im Westfäälische Friide, wo d Religioon aagöön.
• S buddhistische Chloster Tongkhor Gompa wird gründet.

Natur und Umwält

• 14. Februar: D Naturkatastroofe vo Holstäi mit eme Ärdbeebe und ere Fluet.

Uf d Wält choo

• 02. Februar: Samuel Strimesius, dütsche Füsiker und reformierte Theoloog († 1730)

• 26. April: Peter II., Regänt und Köönig vo Portugal us em Huus Braganza († 1706)

• 02. Juli: Arp Schnitger, äine vo de berüemtiste Orglebauer vo sinere Zit († 1719)

• 09. August: Johann Michael Bach, dütsche Komponist († 1694)

• 06. Septämber: Johann Schelle, dütsche Komponist († 1701)
• 14. Septämber: Kaspar Neumann, († 1715)
• 27. Septämber: Michelangelo Tamburini, General vo dr Societas Jesu († 1730)

• 12. Novämber: Juana Inés de la Cruz, mexikanischi Dichdere († 1695)

• 20. Dezämber: Tommaso Ceva, en italiänische Mathematiker und Dichder († 1736)

• Gaspard Abeille, franzöösische Gäistlige, Schriftsteller und Dramatiker († 1718)
• Joseph Adelmann, dütsche Jesuit und Hochschuelleerer († 1693)
• Hannibal vo Degenfeld, schwäbische Armeefüerer

Gstorbe

• 09. Januar: David Gregor Corner, dütsche Abt, Chillelieddichder und Theoloog (* 1585)

• 28. Februar: Christian IV., Köönig vo Dänemark und Norwääge vo 1588 bis 1648 (* 1577)

• 10. April: Hans Jakob vo Koseritz, Mitgliid vo dr „Fruchtbringenden Gesellschaft“ (* 1610)
• 13. April: Martin Faber, Archidekt, Kunstmooler, Kartograaf und Rootsheer vo dr Stadt Emde in Ostfriesland (* 1587)
• 27. April: Johann Behm, dütsche lutherische Theoloog (* 1578)
• 000April: Alessandro Abondio, italiänische Medalliöör und Waggsbossierer

• 17. Mai: Peter Melander von Holzappel, Fäldheer und Oberbefäälshaaber vo de kaiserlig-ligistische Drubbe (* 1585)
• 20. Mai: Władysław IV. Wasa, polnische Köönig/kwasi Zar vo Russland (* 1595)
• 26. Mai: Vincent Voiture, franzöösische Dichder und Schriftsteller (* 1598)

• 27. Juni: Arngrímur Jónsson, isländische Gleerte

• 01. Septämber: Marin Mersenne, franzöösische Mathematiker und Theoloog (* 1588)
• 20. Septämber: Ivan Lukačić, kroatische Komponist (* 1587)

• 17. Novämber: Thomas Ford, änglische Komponist, Lautenist, Gambist und Dichder (* 1580)

• 02. Dezämber: Heinrich Julius von Zerssen, dütsche Hofbeamter (* 1583)
• 25. Dezämber: Claudia de’ Medici, Erzherzogin vo Östriich und Landesfürstin vo Tirol (* 1604)

• Michael East, änglische Organist und Komponist (* um 1580)

Weblingg