Kladistik

D Kladistik (griechisch κλάδος klados „Ast“, „Verestelig“) – ungnau vilmol au mit dr fülogenetische Süstematik gliichgsetzt – isch e Methode vo dr biologische Süstematik in dr Ewoluzionsbiologii. Si isch vom dütsche Zoolog Willi Hennig in de 1950er-Joor in iire Grundzüüg umrisse und in sim Leerbuech Phylogenetic Systematics 1966 beschriibe worde.

S Ziil vo dr Kladistik

Mit Hilf vo dr Kladistik will mä e fülogenetischi Süstematik vo de Organisme ufstelle, wo usschliesslig uf dr fülogenetische Verwandtschaft basiert. Gruppe innerhalb vom ene sonige Süstem si mäistens, aber nit immer, monofületisch. Bi dr Kladistik si alli Grubbe au monofületisch, das häisst jedi Grubbe (oder Klade) enthaltet alli Noochfaare von ere Stammart und au d Stammart sälber, aber käni Arte, wo nit Noochfaare vo dere Stammart si. Monofületischi Grubbe definiert mä uf Grund vo gmäinsame Merkmol, so genannte Sünapomorfie.

S Brinzip vom Kladogramm

S Resultaat von ere kladistische Analüüse isch e Verwandtschaftshüpothese, wo as Kladogramm daargstellt wird. Das underschäidet sich vom ene Stammbaum wil s Kladogramm nume terminali Taxa zäigt, das häisst im ene Kladogramm chan e rezänti Art nie von ere andere reznte Art abstamme. Fossili Arte chönne in e Kladogramm integriert wärde, bilden denn aber terminali Taxa, das häisst dass e fossili Art nid die datsächligi Stammart cha si.

S Bild rächts zäigt s Brinzip vom Kladogramm (bäidi Daarstellige bedüte s gliiche):

  • Bin ere Verzwiigig git s immer nume zwäi Est.
  • D Est si immer gliich und säge nüt us wie grooss d Änderige si.
  • Es git kä absoluti Zitaggse.
  • Alli Artspaltigseräigniss wärde so realistisch wie möglig daargstellt.

Litratuur

  • Peter Ax: Das phylogenetische System. Systematisierung der lebenden Natur aufgrund ihrer Phylogenese. Fischer, Stuttgart u. a. 1984, ISBN 3-437-30450-X.
  • Peter Ax: Systematik in der Biologie. Darstellung der stammesgeschichtlichen Ordnung in der lebenden Natur (= UTB 1502). Fischer, Stuttgart 1988, ISBN 3-437-20419-X.
  • Willi Hennig: Grundzüge einer Theorie der phylogenetischen Systematik. Deutscher Zentralverlag, Berlin 1950.
  • Willi Hennig: Phylogenetische Systematik (= Pareys Studientexte. Nr. 34). Paul Parey, Berlin u. a. 1982, ISBN 3-489-60934-4.
  • Willi Hennig: Aufgaben und Probleme stammesgeschichtlicher Forschung (= Pareys Studientexte. Nr. 35). Paul Parey, Berlin u. a. 1984, ISBN 3-489-61534-4.
  • Olivier Rieppel: Einführung in die computergestützte Kladistik. Dr. Friedrich Pfeil, Münche 1998, ISBN 3-931516-57-1.
  • Walter Sudhaus, Klaus Rehfeld: Einführung in die Phylogenetik und Systematik. Gustav Fischer, Stuttgart u. a. 1992, ISBN 3-437-20475-0.
  • Johann-Wolfgang Wägele: Grundlagen der Phylogenetischen Systematik. Dr. Friedrich Pfeil, Münche 2000, ISBN 3-931516-73-3.
  • Bernhard Wiesemüller, Hartmut Rothe, Winfried Henke: Phylogenetische Systematik. Eine Einführung. Springer, Berlin u. a. 2003, ISBN 3-540-43643-X.
  • Rainer Willmann: Die Art in Raum und Zeit. Das Artkonzept in der Biologie und Paläontologie. Paul Parey, Berlin u. a. 2005, ISBN 3-489-62134-4.

Fuessnoote

  1. D Grubbe vo de Fisch oder vo de Amfibie basiert uf fülogenetischer Verwandtschaft, aber drotzdäm si weder d Fisch no d Amfibie monofületischi Grubbe. (D Fisch enthalte as Noochfaare alli Wirbeldier, d Landwirbeldier aber ghööre nid zu de Fisch, und Noochfaare vo de Amfibie wie d Reptilie und d Süüger zelle nid zu de Amfibie.)
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Kladistik“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.