1919

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Anyos: 1916 1917 1918 - 1919 - 1920 1921 1922

Decenios: Anyos 1900 - Anyos 1910 - Anyos 1920

Sieglos: Sieglo XIX - Sieglo XX - Sieglo XXI

Escaicimientos

Aragón

• 20 de chinero - Apareixe o periodico quincenal aragonesista El Ebro.

Atros países

• Fundación d'A Reyal Academia d'a Luenga Basca (Euskaltzaindia en basco), fundata por Alifonso XIII pa normalizar o uso de l'idioma basco.
• 1 de marzo - Corea proclama a suya independencia de Chapón.
• 4 de marzo - establita en Moscú (Unión Sovietica) a Tercera Internacional u Komintern.
• 28 de chunio - signatura d'o Tractau de Versailles, que remata a Primera Guerra Mundial.
• 31 de chulio - Alemanya adopta a Constitución de Weimar, convertindo-se asinas en a dita Republica de Weimar.
• 1 d'octubre - Iraq, independient de l'Imperio Otomán, encara que resta baixo o control d'o Reino Uniu como un mandato d'a Sociedat de Nacions.

Naixencias

Aragón

Atros países

Chinero

• 1 de chinero - naixencia en Nueva York (Nueva York) d'o escritor y novelista estausunidense J. D. Salinger (†2010).
• 14 de chinero - naixencia en Roma d'o politico italiano Giulio Andreotti.

Febrero

• 5 de febrero - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor estausunidense Red Buttons (†2006).
• 18 de febrero - naixencia en Hazle Township (Pennsilvania) de l'actor estausunidense Jack Palance (†2006).

Marzo

• 2 de marzo - naixencia en Tulsa (Oklahoma) de l'actriz estausunidense Jennifer Jones (†2009).
• 17 de marzo - naixencia en Montgomery (Alabama) d'o cantaire y musico (piano) estausunidense Nat King Cole (†1965).

Abril

• 2 d'abril - naixencia en Armstrong, (Provincia de Santa Fé) d'o atleta archentino Delfo Cabrera, campión olimpico en os Chuegos Olimpicos de Londres 1948 (†1981).

Mayo

• 1 de mayo - naixencia en Loch Garman (Condau de Wexford, Irlanda) de l'actor irlandés Dan O'Herlihy (†2005).
• 7 de mayo - naixencia en Los Toldos (provincia de Buenos Aires) de l'actriz y politico archentina Eva Perón (†1952).
• 10 de mayo - naixencia en Shannon (Texas, Estaus Unius) de l'actor y especialista de cine estausunidense Chuck Roberson (†1988).

Chulio

• 14 de chulio - naixencia en Parma de l'actor italiano Lino Ventura.
• 15 de chulio - naixencia en Dublín (Irlanda) d'a escritora britanica Iris Murdoch.
• 16 de chulio - naixencia en Wonju (Gangwon) d'o politico surcoreano Choi Kyu-ha.
• 20 de chulio - naixencia en Tukuau (Nueva Zelanda) d'o alpinista neozelandés Edmund Hillary, o primer hombre en puyar a la tuca d'o mont Everest (†2008).

Setiembre

• 26 de setiembre - naixencia en Santander (Cantabria) d'a poetesa y escritora espanyola Matilde Camus (†2012).

Octubre

• 3 d'octubre - naixencia en Murfreesboro (Tennessee) d'o economista estausunidense James M. Buchanan, Premio Nobel d'Economía en 1986.
• 5 d'octubre - naixencia en Workshop (Nottinghamshire, Anglaterra) de l'actor britanico Donald Pleasence (†1995).
• 7 d'octubre - naixencia en París d'o historiador y medievalista francés Georges Duby (†1996).
• 8 d'octubre - naixencia en Fukuyama (prefectura d'Hiroshima) d'o politico chaponés Kiichi Miyazawa, primer ministro de Chapón en 1991-1993 (†2007).
• 14 d'octubre - naixencia en Toledo (hué Castiella-La Mancha) de l'actriz espanyola Mary Carrillo (†2009).
• 17 d'octubre - naixencia en Henan d'o politico chinés Zhao Ziyang (†2005).
• 18 d'octubre - naixencia en Mont Reyal (Québec) d'o politico canadiense Pierre Elliott Trudeau, primer ministro de Canadá (†2000).
• 20 d'octubre - naixencia en Dueñas (provincia de Palencia, Castiella y Leyón) d'o futbolista espanyol Mariano Martín (†1998).
• 22 d'octubre - naixencia en Kermanshah (Persia, hue Irán) d'a escritora, poetesa y dramaturga britanica Doris Lessing, Premio Nobel de Literatura en 2007.
• 26 d'octubre - naixencia en Teherán de Mohammad Reza Pahlavi, shah de Persia (†1980).
• 29 d'octubre - naixencia en París de l'actor francés Pierre Doris (†2009).

Noviembre

• 4 de noviembre - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor estausunidense Martin Balsam (†1996).

Aviento

• 30 d'aviento - naixencia en Rives (Òlt y Garona, Occitania) d'o prehistoriador francés François Bordes, que tamién escribió novelas de ciencia ficción con o pseudonimo de Francis Carsac.

Defuncions

Aragón

Atros países

Chinero

• 15 de chinero - muere asasinata en Berlín (Republica de Weimar) a politica revolucionaria alemana Rosa Luksemburg.

Chunio

• 30 de chunio - muere en Witham (Essex, Anglaterra) o fisico britanico John William Strutt, Premio Nobel de Fisica en 1904 (n.1842).

Chulio

• 15 de chulio - muere en Berlín o quimico alemán Hermann Emil Fischer, Premio Nobel de Quimica en 1902.

Agosto

• 9 d'agosto - muere en Jena o biologo, medico, naturalista, ilustrador y filosofo alemán Ernst Haeckel (n.1834).
• 27 d'agosto - muere en Pretoria (Transvaal) o militar y politico sudafricano Louis Botha.

Octubre

• 2 d'octubre - muere en Buenos Aires o politico archentino Victorino de la Plaza, president en 1914-1916 (n.1840).
• 13 d'octubre - muere en Klotzsche (Republica de Weimar) o escritor, dramaturgo y poeta danés Karl Adolph Gjellerup, Premio Nobel de Literatura en 1917 (n.1857).

Aviento

• 3 d'aviento - muere en Canha de Mar (Alpes Maritimos, Provenza-Alpes-Costa Azul, Occitania) o pintor francés Pierre-Auguste Renoir (n.1841).

Se veiga tamién

• Muertes en 1919.
• Naixitos en 1919.

Referencias