Puent

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
O Golden Gate en San Francisco, en Estaus Unius.

Un puent ye una estructura construita ta pasar un obstaclo fisico, un río, una val, una carretera, una vía de tren, etc... tot pasando-ie por dencima. Actualment, son disenyatos y prochectatos por incheniers civils, y muitos puents son autenticas obras d'arte. Sindembargo, mientres l'Imperio Romano qui debantaba os puents que s'amenistaban ta controlar o territorio yeran os soldatos d'as lechions romanas, en considerar-se que yera una obra militar y no pas civil.

Os puents por un regular son feitos de formigón, piedra u acero, encara que tamién bi'n ha atros feitos con atros metals, fusta, cuerdas, canyas de bambú, u atros materials mas mudernos.

En Europa se puet trobar un punto de ruptura en a evolución historica d'os puents en a dita Revolución industrial, en estar dica ixe inte construitos os puents seguntes alto u baixo a mesma tecnica que s'emplegaba en l'Antiga Roma y emplegando-ie como material prencipal a piedra. Sindembargo, dende a Revolución industrial d'o sieglo XIX l'important desembolique d'as comunicacions y d'o transporte de personas u de mercaderías por carreteras u autopistas, a mas d'o invento d'o ferrocarril y d'o transporte por ferrocarril fació que s'emplegasen nuevos materials ta la construcción de puents, como o formigón u l'acero, desembolicando-se nuevas tecnicas constructivas.

Etimolochía

Ye un eixemplo clasico de palabra patrimonial. Provién d'o latín pons, pontis a traviés d'a radiz de l'acusativo ponte-m, con diftongación d'a O curta latina seguindo as leis foneticas aragonesas. En aragonés medieval puent podeba estar de chenero masculín u femenín.

Toponimia

Un feito indicativo d'a grandisma importancia que d'antis mas teneban os puents ta trecruzar obstaclos mos la puet dar a cantidat de toponimos relacionatos con os puents que por eixemplo existen en Aragón:

Referencias

  1. (an) Silbia Garcés Lardiés,Francho Rodés Orquín:Un borguil de parolas.Bocabulario dialeutal escolar, Gubierno d'Aragón, 2006, ISBN 84-689-7358-0, p.43
  2. (es) Francho Nagore Laín: Vocabulario de la Crónica de San Juan de la Peña (versión aragonesa, s. XIV), Universidat de Zaragoza, 2021, ISBN 978-84-1340-315-1, p.377