Дывертысме́нт (фр.: divertissement, літар. забава, развесяленне) азначае:
- устаўныя, пераважна вакальна-харэаграфічныя нумары, у драматычных, оперных і балетных спектаклях у 17—19 стагоддзях. Выконваліся паміж актамі спектакля, як правіла, не былі звязаны з яго сюжэтам.
- праграма з нумароў розных жанраў (папулярныя арыі, куплеты, танцы, камічныя маналогі і сцэнкі і інш.). З 17 стагоддзя паказвалася ў драматычным тэатры пасля заканчэння асноўнай п’есы.
- устаўная музычна-харэаграфічная кампазіцыя (балетная сюіта) унутры опернага ці балетнага спектакля. Уключаецца звычайна для паказу выканальніцкіх магчымасцей салістаў, раскрыцця асноўных рыс вобразаў, якія ўвасабляюцца. Вядомы з 17 стагоддзя, сустракаюцца і ў 19—20 стагоддзях (рысы дывертысментнасці ёсць у оперы «Кветка шчасця» А.Туранкова, балетах «Падстаўная нявеста» Г.Вагнера, «Выбранніца» Я.Глебава і інш.).
- з 17 стагоддзя інструментальныя і выканальныя музычныя творы развесяляльнага характару. З 18 стагоддзя адна з цыклічных формаў інструментальнай музыкі для камернага ансамбля ці аркестра і для аднаго інструмента (І.Гайдн, В. А. Моцарт і інш.). Спалучае рысы санаты і сюіты, блізкі да серэнады, накцюрна. Узнік у камедыі-балеце, камічных операх 17—18 стагоддзяў (Ж. Б. Люлi, Ж. Ф. Рамо, К. В. Глюк), вядомы і ў больш позніх шматактавых операх і балетах.
- свабодная інтэрмедыя ўнутры фугі (у замежнай музычнай тэорыі).
Літаратура