Ar c’hroaziadegoù balt, pe c’hoazh kroaziadegoù an Hanternoz, zo un heuliad gwezhiadoù milourel lusket adalek an XIIvet kantved gant kristenion ar c'hornôg a-enep da bobloù pagan biz Europa o vevañ war ribloù ar mor Baltek : ar Valted (an Henbrusianed, Lituaniz,…).
Roet e voe da bal dezhe andreiñ dre gaer pe dre heg ar baganed valt d’ar feiz kristen ha galvet e voe ez-ofisiel ar groazidi da sailhañ war ar broioù balt gant ar pab Selestin III e 1193. Hogen, kroget o doa marc’heion c’herman zo da dagañ ar meuriadoù balt kent e c’halvidigezh d’ar brezel santel.
Padet o doa daou gantved betek deroù ar XVvet kantved (emgann Grunwald). Evel kalz a groaziadegoù e tistrojont diwar o fal orin hag e teujont da vout un digarez evit an urzhioù relijiel milourel hag ar varc’heion alaman da drevadenniñ ar broioù balt (Livonia, Prusia,…).
A-hed an XIIIvet kantved e stourmas didruez ar varc’heion deutonek a-enep d’an henbrusianed a veve dindan o gwask. Poblañs ar re-mañ diwezhañ az eas a 150 000 da 80 000 den etre 1250 ha 1350.
Mar kemmas Lituaniz relijion (e 1385 ez-ofisiel a-gevret gant o levier Jogaila deuet da vout roue Polonia ivez) ne voe ket abalamour d’ar c’hroaziadegoù, hogen evit abegoù politikel ha dre hanterouriezh o amezeion bolonat (berzet e oa al lituaneg, betek n’eus ket keit-se zo, en ilizoù dre ma oa ur « yezh pagan »). Chomel a reas ul lodenn vat anezhe (ha kalz a Henbrusianed) pagan e-pad pell: ar Samogitianed, da skouer, a chomas feal d’o feiz betek kreiz ar XVvet kantved a-c’hwael (roudoù a baganelezh zo chomet e Lituania hag e Prusia e-pad pell).
Abalamour d’ar c’hroaziadegoù-se ha da zoareoù an Alamaned war-lerc’h o deus bet ar Valted droug ouzh ar re-mañ diwezhañ e-pad pell.