Apioideae su pódswójźba znutśika swójźby wokołkowych rostlinow (Apiaceae abo Umbelliferae). Z wěcej 400 rodami a 3500 družynami su na formach nejwěcej bogata pódswójźba.
Wopis
Systematika
Kladogram wót Apiaceae z Apioideae a drugimi pódswójźbami wokołkowych rostlinow (Apiaceae):
Mackinlayoideae
Azorelloideae
Apioideae s.l.
W pódswójźbje Apioideae jo wěcej 400 rodow a něźi 3500 družynow. Moderne pśepytowanja z gentechniskimi metodami pokazuju, až starodawna na morfologiji płodow bazěrujuca klasifikacija znutśika pódswójźby w šyrokich źělach njetrjefaca byś musy a jo k wjele njemonofyletiskim (pśir. kladistika) kupkam wjadła. Rozdźělenje pódswójźby do tribusow a rodow je togodla w běgu a aktualnje pśedmjat intensiwnego botaniskego slěźenja. Z Anthony R. Magee u. a. 2010 słušaju teke rody něgajšnych Saniculoideae ako dwa tribusa Steganotaenieae a Saniculeae sem.
Pódswójźba Apioideae se tuchylu do 21 tribusow rozrědujo a někotare rody hyšći njejsu do žednego tribusa zarědowane (pó Steven R. Downie u. a. 2001, F.-J. Sun u. a. 2004, A. R. Magee u. a. 2009), pśidatne informacije su „Germplasm Resources Information Network“ , „The Plant List - A working list of all plant species“a „The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity“ wuwzate) (wuběrk na rody):
AnisotomeHook.f.: Domownja něźi 16 družynow je pśedewšym Nowoseelandska.
GingidiaJ.W.Dawson (Syn.: GingidiumJ.R.Forst. & G.Forst.): Něźi sedym družynow se namaka z pěś družynami w Nowoseelandskej a dwěma družynoma w Awstraliji.
LignocarpaJ.W.Dawson: Něźi dwě družynje stej w Nowoseelandskej domacnej.
ScandiaJ.W.Dawson: Domownja něźi dweju družynowu je Nowoseelandska.
Echinophora L.: Něźi źaseś družynow jo wót region Srjejźnego mórja pśez Balkansku połkupu a Ukrainu ale teke pśez pódwjacornu Aziju až do regiona Kawkaza rozšyrjone. Jadna družyna toś togo roda jo Echinophora spinosa.
Tribus Saniculeae Burnett: Z wósym rodami a něźi 333 družynami:
Sterndolde (Astrantia L.): Z źaseś družynami a pśewažnym rozšyrjenim w Europje.
Mannstreu (Eryngium L.): Z něźi 230 až 250 družynami we wšych měrnych a śopłych regionach, pśedewšym w Centralnej Americe a pódpołdnjowej Americe.
Hacquetia Neck. ex DC.: Z jadnučkeju družynu:
Schaftdolde (Hacquetia epipactis DC.): Wustupujo pśedewšym w Srjejźnej Europje.
Sanikel (Sanicula L.): Z něźi 37 až 40 družynami a głownym rozšyrjenim w pódpołnocnej Americe a pódzajtšnej Aziji; jadna družyna wustupujo w Srjejźnej Europje.
Libštok (Levisticum Hill (Syn.: Hipposelinum Britton & Rose)): Něźi tśi družyny su w Afghanistanje, krotkowjacornej Aziji, Europje a pódpołnocnej Americe rozšyrjone; na pś.
Liebstöckel (Levisticum officinale W.D.J.Koch): Spócetna domownja lažy w pódwjacornej Aziji.
Mutterwurzen (Ligusticum L.): Z něźi 48 družynami, na pś.:
↑
Steven R. Downie, G. M. Plunkett, M. F. Watson, K. Spalik, D. S. Katz-Downie, C. M. Valiejo-Roman, E. I. Terentieva, A. V. Troitsky, B.-Y. Lee, J. Lahham, A. El-Oqlah: Tribes and clades within Apiaceae subfamily Apioideae: the contribution of molecular data. In Edinburgh Journal of Botany, 58 (2), 2001, S. 301–330, doi:10.1017/S0960428601000658, (PDF, 10,5 MB).
↑F.-J. Sun, S. R. Downie, & R.L. Hartman: An ITS-based phylogenetic analysis of the perennial, endemic Apiaceae subfamily Apioideae of western North America. In Systematic Botany, 29 (2), 2004, S. 419–431, doi:10.1600/036364404774195601, (PDF).
↑A. R. Magee, C. I. Calviño, M. Liu, S. R. Downie, P. M. Tilney & B.-E. van Wyk: New tribal delimitations in African Apiaceae. In South African Journal of Botany, 75 (2), 2009, S. 410–411, doi:10.1016/j.sajb.2009.02.077.
↑GRIN Taxonomy for Plants. Genera of Apiaceae. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wótwołana dnja 17. decembera 2011 (engelšćina).
↑The Plant List. A working list of all plant species. 2010-01-01 aktualisiert, wótwołana dnja 24. januara 2012 (engelšćina, Apiaceae - Einschätzung von Artennamen hinsichtlich des Wahrscheinlichkeitsgrades ihrer Gültigkeit).
↑Details for: Apiaceae. Included taxa. W: The Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin-Dahlem, 2011-01-00 aktualisiert, wótwołana dnja 24. januara 2012 (engelšćina).
↑C.J.Webb: Breeding Systems and the Evolution of Dioecy in New Zealand apioid Umbelliferae. W: Society for the Study of Evolution (Wud.): Evolution. 33, Nr. 2, St. Louis 1979, ISSN00143820, b. 662 (retrodigitalisiert von JSTOR).
↑Anthony Richard Magee, Ben-Erik van Wyk, Patricia M. Tilney, Fatima Sales, Ian Hedge, Stephen R. Downie: Billburttia, a new genus of Apiaceae (tribe Apieae) endemic to Madagascar. W: Plant Systematics and Evolution. Nr. 283, Springer Verlag, Wien u.a. 2009, ISSN1615-6110, b. 237–245 (Online, wótwołany dnja 18. decembera 2011).
↑Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 190
↑Alessio Papini, Francesca Banci, Enio Nardi: Molecular evidence of polyphyletism in the plant genus Carum L. (Apiaceae). W: Sociedade Brasileira de Genética (Wud.): Genetics and Molecular Biology. 30, Nr. 2, São Paulo März 2007, ISSN1415-4757, doi:10.1590/S1415-47572007000300029 (PDF-Datei Online, 218,26KB).
↑ 25,025,1Taxon: Tribe Echinophoreae. Classification by Systema Naturae 2000. W: The Taxonomicon. Wótwołana dnja 24. januara 2012 (engelšćina).
↑GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Coelopleurum Ledeb.. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wótwołana dnja 5. oktobera 2011 (engelšćina).
↑GRIN Taxonomy for Plants. Taxon: Sphenosciadium A.Gray. W: Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture - Agricultural Research Service, Beltsville Area, wótwołana dnja 5. oktobera 2011 (engelšćina).