Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας
| |
---|---|
Προσφώνηση | Κύριε Πρόεδρε ή απλώς Πρόεδρε (ανεπίσημα) Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας (επίσημα) Εξοχότατε (εναλλαντικά επίσημα, διπλωματικά) |
Κατοικία | Μέγαρο ντα Αλβοράντα |
Έδρα | Μπραζίλια |
Διορισμός από | Εθνικό Κογκρέσο της Βραζιλίας |
Διάρκεια θητείας | Τέσσερα χρόνια (ανανεώσιμη μία φορά) |
Αρχικός κάτοχος | Ντεοντόρο ντα Φονσέκα |
Δημιουργία | Προκήρυξη της Δημοκρατίας 15 Νοεμβρίου 1889 |
Αναπληρωτής | Αντιπρόεδρος της Βραζιλίας |
Μισθός | 402.151 R$ ετησίως |
Ιστοσελίδα | planalto.gov.br |
Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας (επίσημος τίτλος: Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, πορτογ.: Presidente da República Federativa do Brasil) ή (στο εσωτερικό της χώρας) Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο αρχηγός του κράτους και ταυτόχρονα επικεφαλής της κυβερνήσεως της Βραζιλίας και αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Το προεδρικό σύστημα άρχισε να ισχύει από το 1889, με την ανακήρυξη αβασίλευτου καθεστώτος από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του Αυτοκράτορα Πέτρου Β΄. Από τότε μέχρι σήμερα η Βραζιλία απέκτησε 6 διαφορετικά συντάγματα, γνώρισε τρεις δικτατορίες και τρεις δημοκρατικές περιόδους. Οι προϋποθέσεις εκλογής, οι εξουσίες, οι ευθύνες, η θητεία και ο τρόπος εκλογής του Προέδρου της Βραζιλίας καθορίζονται από το σημερινό Σύνταγμα της χώρας και τις τροποποιήσεις του.
Σύμφωνα με αυτό, ο Πρόεδρος πρέπει να είναι γεννημένος στη Βραζιλία πολίτης της χώρας, να έχει ηλικία τουλάχιστον 35 ετών, να είναι μόνιμος κάτοικος Βραζιλίας πριν την εκλογή του και με πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Επιπλέον όμως, πρέπει να είναι εγγεγραμμένος σε κάποιο πολιτικό κόμμα της χώρας(ανεξάρτητοι υποψήφιοι για το αξίωμα απαγορεύονται).
Ως προεδρική δημοκρατία, η Βραζιλία παρέχει σημαντικές εξουσίες στον εκάστοτε Πρόεδρό της, ο οποίος ελέγχει την εκτελεστική εξουσία, διορίζει τους υπουργούς, αντιπροσωπεύει τη χώρα στο εξωτερικό και, με την έγκριση της Γερουσίας, διορίζει τους δικαστές του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου. Είναι επίσης ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.
Επιπλέον, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας έχει σημαντικές νομοθετικές εξουσίες, που ασκούνται είτε προτείνοντας νόμους στο εθνικό κογκρέσο, είτε χρησιμοποιώντας Medidas Provisórias («προληπτικά μέτρα»), δηλαδή προεδρικά διατάγματα με ισχύ νόμου που μπορεί να εφαρμόσει ο Πρόεδρος σε επείγουσες και αναγκαίες περιπτώσεις. Τα τελευταία δεν μπορούν μόνο να μεταβάλλουν το ποινικό δίκαιο και τον εκλογικό νόμο. Το κάθε προληπτικό μέτρο τίθεται σε ισχύ αμέσως, χωρίς ψήφο του κογκρέσου, και παραμένει σε ισχύ μέχρι 60 ημέρες, εκτός και αν το κογκρέσο ψηφίσει στο μεταξύ να το αναιρέσει. Η περίοδος των 60 ημερών μπορεί να επεκταθεί μόνο μία φορά, μέχρι τις 120 ημέρες. Εάν το κονγκρέσο υπερψηφίσει το μέτρο, αυτό μετατρέπεται σε κανονικό νόμο, με τυχόν τροποποιήσεις που αποφασίζονται από τη νομοθετική εξουσία. Η ισχύς ενός προληπτικού μέτρου λήγει στο τέλος της περιόδου των 60 ημερών (ή των 120), ή και νωρίτερα, αν απορριφθεί από ένα από τα σώματα του κογκρέσου, τη βουλή ή τη γερουσία
Το άρθρο 84 του σημερινού συντάγματος της Βραζιλίας ορίζει ότι ο Πρόεδρος έχει εξουσίες να:
Από το 1994 η θητεία του Προέδρου της Βραζιλίας είναι τετραετής, σύμφωνα με την 5η τροποποίηση του συντάγματος. Από το 1889 ως το 1937 και από το 1945 ως το 1997, ο Πρόεδρος απαγορευόταν να επανεκλεγεί για αμέσως επόμενη θητεία, ενώ το 1997 η 16η τροποποίηση επιτρέπει σε ένα πρόσωπο να εκλεγεί στο αξίωμα για απεριόριστες θητείες, αλλά όχι περισσότερες από δύο συνεχείς.
Ο όποιος αντιπρόεδρος (ή άλλος αξιωματούχος στη σειρά διαδοχής) διαδέχεται στην προεδρία τον Πρόεδρο ή δρα ως προεδρεύων, έστω και για λίγο, κατά τη διάρκεια μιας θητείας (κάτι το οποίο κάνουν όλοι οι Βραζιλιανοί αντιπρόεδροι, καθώς στη βραζιλιανική παράδοση ο εκάστοτε αντιπρόεδρος γίνεται προεδρεύων όταν ο Πρόεδρος βρίσκεται σε ταξίδι στο εξωτερικό) μπορεί στο μέλλον να εκλεγεί ο ίδιος Πρόεδρος μόνο μία φορά (για μία θητεία).
Παρά το ότι η επανεκλογή στο ίδιο αξίωμα επιτρέπεται μία φορά στον Πρόεδρο, αυτός δεν μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για άλλο αξίωμα όσο βρίσκεται στην προεδρία. Για να είναι εκλόγιμος για άλλο αξίωμα, σύμφωνα με το σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας πρέπει να παραιτηθεί 6 μήνες πριν την ημερομηνία των εκλογών για το άλλο αξίωμα. Ο ίδιος κανόνας ισχύει για τους κυβερνήτες και τους δημάρχους.
Τον Φεβρουάριο του 2011 η μηνιαία αποζημίωση του Προέδρου της Βραζιλίας είναι 26.723 ρεάλια Βραζιλίας, και ένα επιπλέον άγνωστο ποσό που καλύπτει έξοδα ταξιδιών, προμήθειες και υπηρεσίες που σχετιζονται με το αξίωμα. Επειδή όλοι οι ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι στη Βραζιλία παίρνουν ένα επιπλέον ποσό ίσο με ένα μηνιαίο μισθό μετά από ένα έτος εργασίας (γνωστό ως «δέκατος τρίτος μισθός»), ο Πρόεδρος παίρνει 13 μισθούς τον χρόνο, δηλαδή ετήσιο μισθό 347.400 ρεάλια.
Ο επίσημος τόπος εργασίας του Προέδρου της Βραζιλίας είναι το Παλάσιου ντου Πλανάλτου στη Μπραζίλια, ενώ το Παλάσιου ντα Αλβουράντα είναι η επίσημη κατοικία του. Η «επίσημη κατοικία του Τόρτου», γνωστή με την κοινή ονομασία Granja do Torto, είναι ένα αγρόκτημα στα προάστια της πρωτεύουσας και χρησιμοποιείται ως εξοχικό από τον Πρόεδρο. Το Παλάσιου Ρίου Νέγκρου στην Πετρόπολη του Ρίο ντε Τζανέιρο είναι μία θερινή προεδρική κατοικία, αλλά χρησιμοποιείται σπάνια.
Η προεδρία της δημοκρατίας διατηρεί επίσης το «Ανάκτορο Τζαμπούρου» (Jaburu) στην πρωτεύουσα Μπραζίλια για χρήση από τον αντιπρόεδρο ως επίσημη κατοικία του.
Για τις επίγειες μετακινήσεις του ο Πρόεδρος της Βραζιλίας χρησιμοποιεί το κρατικό προεδρικό αυτοκίνητο, που σήμερα είναι μία θωρακισμένη παραλλαγή του μοντέλου Ford Fusion Hybrid του 2011. Σε επίσημες τελετές, όπως κατά την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, σε επισκέψεις ηγετών και την ημέρα της ορκωμοσίας του, επιβαίνει σε ένα Rolls-Royce Silver Wraith του 1952. Για όλα τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια του εκτός των μικρότερων, ο Πρόεδρος χρησιμοποιεί ένα τροποποιημένο αεροσκάφος Airbus A319 της πολεμικής αεροπορίας με διακριτικά VC-1A., ενώ δύο τροποποιημένα Embraer 190 με διακριτικά VC-2, χρησιμοποιούνται για τις συντομότερες πτήσεις του. Δύο τροποποιημένα στρατιωτικά Eurocopter AS 332 Super Puma με διακριτικά VH-34 χρησιμοποιούνται σήμερα ως προεδρικά ελικόπτερα.
Τα εξής προνόμια είναι εγγυημένα δια νόμου για τους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας:
|