Sot mbyin | a̱nap |
---|---|
A̱byin mbyin | Jami̱ni, Romaniya |
A̱lyoot da̱ a̱lyem mbyin | Herta Müller |
A̱lyoot nang á̱ ku tyia̱ nggu | Herta |
A̱lyoot kyangbwak | Müller |
A̱tuk mbyin | 17 Zwat A̱ni̱nai 1953 |
A̱keang mbyin | Nițchidorf |
A̱tyunswat | Richard Wagner, Harry Merkle |
A̱lyem mbyin | German |
Lilyem a̱ lyen lyiat, lyuut ku tyia̱ bwak ma̱ng a̱nhu a̱ni | German, Romaniya |
A̱lyem lyuut | German |
Fam nta̱m | poetry, essay |
A̱kwok nta̱m | Free University Berlin, Nikolaus Lenau High School |
A̱ ku nat fang hu ma̱ | West University of Timișoara |
A̱vwuonswat | Berlin |
A̱vwuonta̱m | Berlin |
Shi labeang ta̱m (tsa) | 1976 |
Notable work | Nadirs, The Passport, The Land of Green Plums, The Hunger Angel |
Yet kap nsot | Writers' Union of Romania, Literaturkreis Adam Müller-Guttenbrunn, German Academy for Language and Literature |
Genre | novel, poetry, essay |
Has works in the collection | Herta Müller Ad-hoc Collection at CNSAS |
Copyright status as a creator | works protected by copyrights |
Heta Myula ku Herta Müller (Jaman: (fa̱k); byin 17 Zwat A̱ni̱nai 1953) yet a̱tyulyuut novet, a̱tyulyuut lyuut-mak, ma̱ng a̱tyusan Za̱nang Nobet 2009 mi̱ Lyuut a̱ yet A̱tyujaman neet ma̱ a̱byin Romaniya a̱ni. Á̱ ku byin nggu mi̱ Nițchidorf (Jaman: Nitzkydorf a̱lyem Honggi̱ri Niczkyfalva), Sot A̱gwomna̱ti Mali Ti̱mishi mi̱ Romaniya wa; a̱lyem mbyin nggu kya yet Jaman. Neet mi̱ shyip ce-ndyia̱ 1990 hu, a̱lyoot nggu ka ku cyiet mi̱ bibyin swanta hu, a̱wot á̱ ku si̱ mbwan nta̱m nggu na naat mi̱ lilyem ku lan nswak nfeang a̱ni.
Á̱ lyen Myula ma̱ng ntangka̱i nta̱m nggu na na̱ tyai á̱bya̱byia̱ nkyang nang za̱kwa hyaai-á̱niet, za̱kwa a̱nga̱ngak nyia̱ ma̱ng weam a̱sok, di̱n jen ma̱ a̱di̱di̱t ma̱ Ri̱pobi̱lik Soshyalit Romaniya wu tafa tyok ya̱shuk-á̱niet Nicolae Ceaușescu hu zang hu hwa a̱ ku la a̱ si̱ nwuan ma̱ng a̱ghyi nggu ba a̱feang. A̱bansot A̱jaman Romaniya ka ku lyiat tazwa nta̱m nggu na ma̱ a̱di̱di̱t neet mi̱ di̱ li mba hu a̱wot nta̱m á̱na si̱ tyai nkhang a̱zafwun ninia tazwa A̱jaman ba ba̱ shyia̱ di̱ nfam Ba̱nat ma̱ng Ti̱ransi̱li̱vaniya a̱ni. Novet a̱lyia̱ 2009 nggu hu nang á̱ ku dyep ba̱t a̱ni nang á̱ ngyei A̱ta̱m Tswa Zong Wu (Atemschaukel) a̱ni ku tyai nkhang vwuong-a̱byin a̱bansot A̱jaman Romaniya na naat ma̱ A̱yaagulag Soviyet ba di̱n jen Ta̱wap a̱byin Soviyet mi̱ Romaniya ji mat á̱ tyia̱ A̱jaman ba mi̱ khwo nang á̱nietnta̱m ta a̱ni.
Myula ku san si̱ ku swak za̱náng nswak nfeang ba̱ng si̱ tat a̱fwun, mbeang Za̱nang Kleist ji (1994), Za̱nang Aristeion ji (1995), Za̱nang Lyuut Lyulyuut Dubi̱lin Bibyin Swanta ji (1998) ma̱ng Za̱nang Cat A̱ka̱wat Á̱nietbishyi Franz Werfel ji (2009). Ma̱ a̱tuk mam 8 Zwat Swak 2009, A̱ka̱demi Swidin wu si̱ shei nyia̱ á̱ ku nwuak nggu Za̱nang Nobet mi̱ Lyuut Lyulyuut, á̱ si̱ ba̱ wa̱i nggu nang a̱byii̱k "a̱nyan wa, tung tutung bubwom ma̱ng a̱cucuk a̱lyiat-di̱di̱r na, ni̱ tyai lili mba nang á̱ ku vwuong a̱ni".
Á̱vku byin Myula mi̱ kyangbwak Katolika A̱swabya Ba̱nat ghyang hwa si̱ á̱nietkhap ma̱ a̱keang Nițchidorf (Jaman: Nitzkydorf; Honggi̱ri: Niczkyfalva), ba̱ng si̱ tat ce-ndyia̱ 1980 na ka̱ ku yet a̱bakeang ka̱ lyiat da̱ a̱lyem Jaman kya mi̱ Ba̱nat Romaniya ji di̱ fam a̱tak-jenshyung Romaniya, ba̱ng si̱ bai a̱lyia̱ 1920 ka̱ ku yet kap A̱byintyok Honggi̱ri hwa. Kyangbwak nggu hu ku yet kap A̱bansot A̱jaman Romaniya kikya a̱wot a̱zaghyi a̱lyia̱ 1920 kap a̱bansot A̱jaman hu ma̱ A̱byintyok Honggi̱ri. A̱tyia̱-a̱khwop nggu wu ku yet a̱tyukhap a̱ byia̱ zwa a̱ni ma̱ng a̱tyubwuang, a̱wot a̱gwomna̱ti Komyunit ba si̱ ta̱wap nkyang nggu na. A̱tyia̱ wu ku yet kap Waffen SS hu hwa di̱n jen Zwang Swanta II ji, a̱wot a̱ si̱ ba̱ nta̱bat nyia̱ ta̱m a̱tyuluk a̱gba̱ndang ma̱to ma̱ a̱byin Romaniya Komyunit ka. Ma̱ a̱lyia̱ 1945, a̱yang nggu wu, nang á̱ ku byin ma̱ a̱lyia̱ 1928 ma̱ng a̱lyoot ka Katarina Gion, si̱ kin khwu nang gu nshyia̱ ndyia̱ 17 ma̱nyin, a̱wot a̱ ku saan ma̱ng a̱bansot A̱jaman á̱niet 100,000 nang á̱ ku vwuong nat ma̱ a̱suswak khwo nang á̱nietnta̱m ta ma̱ a̱byin Muna̱pyia̱ Soviyet hu, neet a̱ja ba̱ng sị tat jen ji nang á̱ kai nggu a̱ ghwon ma̱ a̱lyia̱ 1950. A̱lyem mbyin Myula kya yet Jaman; a̱ ku myiam a̱lyem Romaniya ka mi̱ di̱n jen ji gu nwuo a̱lifang a̱gi̱rama kikya. A̱ tyak tyak neet ma̱ A̱gba̱ndang A̱lifang Nikolaus Lenau a̱ sii du yet nggwonfang Myiam Jaman ma̱ng Lyuut lyulyuut Romaniya mi̱ Yunuvasi̱ti Jenshyung Ti̱mishwara.
Ma̱ a̱lyia̱ 1976, Myula si̱ tsa nnyia̱ ta̱m nang a̱tyubwan-a̱lyem a̱linoknkyang bwokntswam a̱ghyang, a̱wot á̱ si̱ nvwuong nggu ta̱m hu ma̱ a̱lyia̱ 1979 mat lak nyia̱ shonshyon ma̱ng sot Securitate ji, mmanshan a̱bang a̱byin Komyunit tyok na. Ma̱nang á̱ vwuong nggu neet da̱ a̱vwuo ta̱m ka a̱ni, a̱ ku tsa ta̱bat tyiet di̱ ti̱tam-mman hwa a̱wot a̱ si̱ ma ntyiet a̱lyem Jaman a̱ka̱sa á̱niet ba̱ cat myiam a̱ni mat a̱ shyia̱ kyang yaan a̱ni a̱ nswuan.
<ref>
tag; no text was provided for refs named nobelweb