Yeth minorita usi kowsys yn Almayn yw Northfrisek (Frasch/Fresk/Freesk/Friisk). Kowsys yw gans 30,000 person yn Frisi Kledh. Keskelmys yw an yeth dhe'n dhew yeth Frisek aral, Saterfrisek usi kowsys yn Is-Saksoni ha Westfrisek usi kowsys y'n Iseldiryow.
An yeth Sowsnek yw keskelmys dhe Frisek keffrys. Klassys yw an dhew yeth yn bagas Anglo-Frisek kemmyn hag Anglo-Frisek yw gorrys yn bagas gans an yethow Jermanek Mor Kledh gans Is-Almaynek.
Yma dew bennvagas a rannyethow Northfrisek: rannyethow an dor bras ha rannyethow enesek. Oll yn oll yma deg rannyeth a Northfrisek ynter an dhew vagas ma.
Treylyans an lavar a-woles yw: "'Spann, loor koth, splann!', Häwelman a grias, mes ny yllys gweles po'n loor po'n ster; i res eth dhe'n gweli seulabrys" (dhyworth: Der kleine Häwelmann gans Theodor Storm).
Fering-Öömrang (rannyeth a Föhr hag Amrum)
HeligolandekHeligolandek (rannyeth a Helgoland)
Frisek Goesharde North, Hoorninger Fräisch eghen a Langenhorn
Halligen Frisian (kowsys y'n enysyow Halligen mes yw rann an rannyethow Dor Bras)
Mooring (rannyeth a Bökingharde)
Sowsnek re beu komprehendyes rag hevelyans.
Rannyeth | Tas | Mamm | Hwor | Broder |
---|---|---|---|---|
Söl'ring | Faaðer | Mooter | Sester | Bröðer |
Fering | aatj | mam | saster | bruler |
Öömrang | bruder | |||
Frisek Hallig | baabe | mäm | soster | bröör |
Halunder | Foor | Mem | Söster | Bruur |
Frisek Wiedingharde | tääte | määm | broor | |
Frisek Karrharde | mäm | brauder | ||
Frisek Bökingharde | taatje | mam | brouder | |
Frisek Goesharde Kres | ate | mäm | broor | |
Frisek Goesharde Soth | fåår, fååðer | brööðer | ||
Frisek Goesharde North | fååje | soster | brår | |
Sowsnek | father | mother | sister | brother |
An niver a Northfrisegoryon yw ynter 8,00 ha 10,000, mes nyns eus arhwithransow kewar. Yn peryll yw an yeth awos ny'n dysk fleghes yn lower a leow. Yn Lyver Rudh an Yethow Peryllys gans UNESCO, klassys yw Northfrisek avel peryllys yn tevri. Gwithys yw an yeth gans an Chartour Europek rag Yethow Ranndiryel po Bian.