Cuneforma, un de la sistemes la plu temprana de scrive, ia es inventada par la sumeres. Lo es distinguida par sua marcas con forma de cuneo sur tabletas de arjila. La marcas ia es creada par un cada nonagu como un stilo.
Emerjinte en Sumer en la milenio 4 aec tarda (la periodo de Uruk IV) per espresa la lingua sumer, cual ia es un lingua isolida, scrive de cuneforma ia comensa como un sistem de glifos e ia veni de un sistem plu temprana de fixes formida ia usa per contablia. En la milenio 3, la representa imajin ia deveni simplida e plu astrata en cuando la cuantia de sinias usada ia redui (Cuneforma hitita). La sistem es composada de un combina de sinia logofonetical, alfabetal consonantal, e silabal.
La scrive sumer orijinal ia es ajustada per la scrive de linguas semita acad (asirian/babilonian), eblaita, e amorita; la lingua isolida elamita e la linguas isolida hatita, hurita, e linguas uratan; e ance linguas indoeuropean hitita e luvita. Lo ia inspira la alfabeta ugaritica semita plu temprana e ance cuneforma persian vea. Scrive de cuneforma ia es gradal recambiada par la alfabeta fenisia tra la Impero neoasirian (911-612 aec). Ante fini de sentenio 2 ec, la scrive ia deveni estinguida, sua indicas final ia es trovada en Asiria e Babilonia, e tota conose de scrive lo ia es perdeda asta cuando lo ia comensa es desifrida en la sentenio 19.
Entra dui un milion e du milion tableta de cuneforma es estimada a ia es escavada en eda moderna, de cual sola aprosima 30 000-100 000 es lejeda o publicida. La Museo brites ave la colie la plu grande (sirca 130 000), segueda par la Museo asian sude-ueste de Berlin, la Louvre, la Museo arceolojial de Istanbul, la Museo national de Irac, la Colie babilonian de Yale (sirca 40 000), e Museo de Penn. La plu de estas 'es retenida en esta colies per un sentenio sin es traduida, studiada, o publicida' car on ave sola sento cuneformiste autorida en la mundo.
Sistemes de scrive | model | ||
Logografias | Cuneforma | Ieroglifos | Xines | Canji | Maia | ||
Silabarios | Tsalagi | Canadianes orijinal | Catacana | Hiragana | Linial B | ||
Abjades | Alfabeta orijinal | Arabi | Fenisia | Arami | Ivri | Maniste | Nabatea | Sogdian | Suri | Tifinagh | Ugaritica | ||
Abugidas | Bangla | Brami | Calinga | Canada | Caxmiri | Devanagari | Granta | Gujurati | Gupta | Gurmuci | Hanunuo | Itiopian | Mianmar | Odia | Sindi | Sinhales | Tai | Tamil | Telugu | Tengwar | Tibetan | Tocarian | ||
Alfabetas completa | Adlam | Bopomofo | Cartuli | Cirilica | Copta | Deseret | Deutx | Elinica | Eres | Etrusca | Glagolitica | Goto | Haieren | Hangul | Latina | Mandaia | Mongol | Ogam | N'ko | Runas | Shaw | Turces vea | Uigur | ||
Otra cosas | Scrive corente | Stenografia | Transcrive | Alfabeta Fonetical Internasional (AFI) | Unicode |