Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Zjwaams. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Premier League is de hoogste Ingelse foetbalkómpetisie.
De kómpetisie besjteit oet twintjig klubs diej tösse augustus en mei in totaal 380 wèdsjtrieje sjpele. Naeve Ingelse klubs kènne ouch klubs oet Wales zich kwalifisere veur ein plaats in de Premier League, mer daoveur motte ziej waal deilnumme aan de Ingelse foetbalpiramide. D'r besjteit 'n promosie- en degradasieregeling tösse de Premier League en de Football League.
Boete Ingelandj waert vaak nao de kómpetisie verweze es de Ingelse Premier League (EPL).
Óndanks 't behaole van Europese suksesse in veurgaonde jaore ging 't eind jaore '80 neet good mit 't Ingelse foetbal. Sjtadions verajerde, hooligans domineerde rondj de velje en Ingelse klubs wore veur vief jaor oetgesjlaote van deilname aan Europese kómpetisies, nao aanleiding van 't Heizeldrama. De Football League First Division, diej sins 1888 de hoogste aafdeiling in Ingelandj waas, raakte achter op de grote Europese kómpetisies, wiej de Italiaanse Serie A en de Sjpaanse Primera División. De klubs in dees kómpetisies trókke meer toesjouwers, haaje baetere sjtadions en baovendeen haolde ze alle goje sjpelers oet Ingelandj weg.
Desóndanks krabbelde 't foetbal in Ingelandj in de jaore '90 weer langsaam op. Op 't WK van 1990 waerde de halve finale behaolt, de Ingelse klubs waerde weer toegelaote toet Europese kómpetisies en sjtadions waerde grónjig gerenoveerd nao aanleiding van sjtrengere veiligheidsveursjrifte.
Ouch de tilleviziegelje krege 'n sjteeds prominentere ról. In 1986 ontving de Football League 6,3 miljoen pondj veur 'n tweejaorige euvereinkóms, mer toen dees in 1988 vernuujd waerde sjteeg de pries in veer jaor tied toet 44 miljoen pondj. De óngerhanjelinge in 1988 weze al op de kóms van 'n nuje 'superkómpetisie'. Toen de sjtadions moderner waerde en de inkomste flink toenaome, waerde door de beste klubs oet 't landj gesjpraoke euver 'n meugelikke aafsjeijing van de Football League, mit es doel om optimaal te kènne profitere van 't väöle geld det in 't foetbal waerde gepómp.
Aan 't inj van 't sezoen 1990/91 loog d'r 'n plan op taofel veur de oprichting van ein nuje divisie diej veur nag meer geld in 't foetbal zou zorge. Op 17 juli 1991 waerde door de klubs in de toenmaolige hoogste divisie ein euvereinkóms geteikend womit de eerste sjtap richting de FA Premier League waas gezat. De nuje hoogste divisie zou kommersjeel ónaafhankelik waere van de FA en de Football League, wodoor de oetzendrechte en de sjponsoreuvereinkomste volledig in henj van de FA Premier League zooje komme. Dit plan waerde óngersjteund door 't argument det Ingelse klubs veurtaan zooje kènne kónkurere mit de top van Europa.
Greg Dyke, direkteur van London Weekend Television, ging in 1990 mit de vief grootste klubs om taofel om de aafsjeijing van de Football League oet te wèrke. Volges Dyke zooj 't veur zien bedrief gunstiger zin es allein de grootste klubs van 't landj op de nasjonale tillevizie zooje versjiene. De vief klubs wore veursjtenjer van de plan, mer de FA numde 't sjlechs 'n meneer om de posisie van de Football League te versjlechtere. En zonger de sjteun van de FA zou de nuje kómpetisie nootj kènne sjlage.
In 1992 trókke de First Division-klubs zich massaal truuk oet de Football League en op 27 mei 1992 waerde de FA Premier League opgerich. Dit beteikende ein inj aan ein periode van 104 jaor mit veer divisies in de Football League. De Premier League zooj gaon operere es 'n inkele divisie en de Football League es 'n kómpetisie mit drie divisies. Aan de opzat verangerde echter nieks. Het aantal klubs in de divisies verangerde neet en ouch 't promosie-degradasiesysteem tösse de twee hoogste aafdeilinge bleef geliek.
Het eerste sezoen van de nuje Premier League ging van sjtart in 1992 mit 22 klubs. Het eerste doelpunt waerde geskoord door Brian Deane names Sheffield United, det Manchester United mit 2-1 versjloog. De eerste 22 klubs diej in de nuje Premier League sjpeelde wore Arsenal, Aston Villa, Blackburn Rovers, Chelsea, Coventry City, Crystal Palace, Everton, Ipswich Town, Leeds United, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Middlesbrough, Norwich City, Nottingham Forest, Oldham Athletic, Queens Park Rangers, Sheffield United, Sheffield Wednesday, Southampton, Tottenham Hotspur en Wimbledon.
Ein opvallend kenmerk van de Premier League in de eerste jaore nao de eeuwwisseling waas de dominansie van de zogenaamde "grote veer": Arsenal, Chelsea, Liverpool en Manchester United. Veural tösse 2002 en 2009 waerde de eerste veer plaatse bienao idder sezoen door dees klubs bezat. In mei 2009 uutde Kevin Keegan zien zorge hiejeuver door te zigke det de Premier League waal èns zooj kènne oetgreuje toet ein van de saaiste kòmpetisies ter werreld. Veurzitter Richard Scudamore relativeerde dees oetsjpraok door te zigke det d'r genog sjommelinge plaatsvinje in de middemoot en de óngerste regione, wodoor de kómpetisie intresant blieft.
In de jaore nao 2009 sjlaagde Tottenham Hotspur en Manchester City d'r in om de top-veer binne te dringe. Tottenham eindigde in 't sezoen 2009/10 op de veerde plaats en waerde daomit de eerste klub diej in de top-veer eindigde nao Everton in 2005. Toch bleef d'r kritiek komme op de kloof tösse de top van de Premier League en de euverige klubs, diej veurnamelik waerde veroorzaak door de sjteeds sjterker waerende finansjele middele van topklubs. Naodet sins 't sezoen 1994/95 gèn inkele klub boete de "grote veer" meer kampioen wis te waere, sjleipte Manchester City in 't sezoen 2011/12 de titel inne wach. In 'tzelfde sezoen eindigde Chelsea en Liverpool zelfs veur 't eers sins 't sezoen 1994/95 neet meer biej de eerste veer.
Op verzeuk van de FIFA waerde in 1995 't aantal klubs in de Premier League truukgebrach nao twintjig. Hiejveur degradeerde einmaolig veer clubs en promoveerde d'r twee. Op 8 juni 2006 deej de FIFA opnuuj 'n verzeuk aan de Europese topkómpetisies om 't aantal klubs in de kómpetisie truuk te bringe toet achteen. De Premier League weigerde sjtellig, wodoor in 2007 geweun weer twintjig klubs aan 't nuje sezoen begóste. De naam van de kómpetisie verangerde in det jaor van FA Premier League nao Premier League.
Op 13 fibberwarie 2018 waerde bekend det de tv-rechte veur de wedsjtrieje in de Premier League tösse 2019 en 2022 verkóch wore veur 4,46 miljard pondj, omgeraekend zon 5 miljard euro. De oeteindelikke opbrings zooj nag hoger oetvalle, omdet twee laifpakkette nag in de verkaup ginge. Sky Sports sjafte veuralsnog veer pakkette aan en BT Sports eine. De letste deal in de Premier League euver de periode van 2015 en 2019 waas 5,14 miljard pondj waard. Det waas toen nag 7 miljard euro.
Sezoen | Kampioen | Topskoorder(s) |
---|---|---|
1992/93 | Manchester United | Teddy Sheringham (Tottenham Hotspur) (22) |
1993/94 | Manchester United | Andy Cole (Newcastle United) (34) |
1994/95 | Blackburn Rovers | Alan Shearer (Blackburn Rovers) (34) |
1995/96 | Manchester United | Alan Shearer (Blackburn Rovers) (31) |
1996/97 | Manchester United | Alan Shearer (Newcastle United) (25) |
1997/98 | Arsenal | Dion Dublin (Coventry City), Michael Owen (Liverpool), Chris Sutton (Blackburn Rovers) (18) |
1998/99 | Manchester United | Jimmy Floyd Hasselbaink (Leeds United) (18) |
1999/00 | Manchester United | Kevin Phillips (Sunderland) (30) |
2000/01 | Manchester United | Jimmy Floyd Hasselbaink (Chelsea) (23) |
2001/02 | Arsenal | Thierry Henry (Arsenal) (24) |
2002/03 | Manchester United | Ruud van Nistelrooij (Manchester United) (25) |
2003/04 | Arsenal | Thierry Henry (Arsenal) (30) |
2004/05 | Chelsea | Thierry Henry (Arsenal) (25) |
2005/06 | Chelsea | Thierry Henry (Arsenal) (27) |
2006/07 | Manchester United | Didier Drogba (Chelsea) (20) |
2007/08 | Manchester United | Cristiano Ronaldo (Manchester United) (31) |
2008/09 | Manchester United | Nicolas Anelka (Chelsea) (19) |
2009/10 | Chelsea | Didier Drogba (Chelsea) (29) |
2010/11 | Manchester United | Dimitar Berbatov (Manchester United) (20) |
2011/12 | Manchester City | Robin van Persie (Arsenal) (30) |
2012/13 | Manchester United | Robin van Persie (Manchester United) (26) |
2013/14 | Manchester City | Luis Suárez (Liverpool) (31) |
2014/15 | Chelsea | Sergio Agüero (Manchester City) (23) |
2015/16 | Leicester City | Harry Kane (Tottenham Hotspur) (25) |
2016/17 | Chelsea | Harry Kane (Tottenham Hotspur) (29) |
2017/18 | Manchester City | Mohamed Salah (Liverpool) (32) |
Klub | /27 | Periode (1992-2019) |
---|---|---|
Arsenal | 27 | 1992-.... |
Chelsea | 27 | 1992-.... |
Everton | 27 | 1992-.... |
Liverpool | 27 | 1992-.... |
Manchester United | 27 | 1992-.... |
Tottenham Hotspur | 27 | 1992-.... |
Aston Villa | 24 | 1992-2016 |
Newcastle United | 24 | 1993-2009, 2010-2016, 2017-.... |
West Ham United | 23 | 1993-2003, 2005-2011, 2012-.... |
Manchester City | 22 | 1992-1996, 2000-2001, 2002-.... |
Southampton | 20 | 1992-2005, 2012-.... |
Blackburn Rovers | 18 | 1992-1999, 2001-2012 |
Sunderland | 16 | 1996-1997, 1999-2003, 2005-2006, 2007-2017 |
Middlesbrough | 15 | 1992-1993, 1995-1997, 1998-2009, 2016-2017 |
Fulham | 14 | 2001-2014, 2018-.... |
Leicester City | 13 | 1994-1995, 1996-2002, 2003-2004, 2014-.... |
Bolton Wanderers | 13 | 1995-1996, 1997-1998, 2001-2012 |
Leeds United | 12 | 1992-2004 |
West Bromwich Albion | 12 | 2002-2003, 2004-2006, 2008-2009, 2010-2018 |
Stoke City | 10 | 2008-2018 |
Crystal Palace | 10 | 1992-1993, 1994-1995, 1997-1998, 2004-2005, 2013-.... |
Coventry City | 9 | 1992-2001 |
Norwich City | 8 | 1992-1995, 2004-2005, 2011-2014, 2015-2016 |
Charlton Athletic | 8 | 1998-1999, 2000-2007 |
Sheffield Wednesday | 8 | 1992-2000 |
Wimbledon | 8 | 1992-2000 |
Wigan Athletic | 8 | 2005-2013 |
Birmingham City | 7 | 2002-2006, 2007-2008, 2009-2011 |
Derby County | 7 | 1996-2002, 2007-2008 |
Portsmouth | 7 | 2003-2010 |
Queens Park Rangers | 7 | 1992-1996, 2011-2013, 2014-2015 |
Swansea City | 7 | 2011-2018 |
Watford | 6 | 1999-2000, 2006-2007, 2015-.... |
Wolverhampton Wanderers | 5 | 2003-2004, 2009-2012, 2018-.... |
Burnley | 5 | 2009-2010, 2014-2015, 2016-.... |
Ipswich Town | 5 | 1992-1995, 2000-2002 |
Nottingham Forest | 5 | 1992-1993, 1994-1997, 1998-1999 |
Hull City | 5 | 2008-2010, 2013-2015, 2016-2017 |
Bournemouth | 4 | 2015-.... |
Reading | 3 | 2006-2008, 2012-2013 |
Sheffield United | 3 | 1992-1994, 2006-2007 |
Bradford City | 2 | 1999-2001 |
Oldham Athletic | 2 | 1992-1994 |
Huddersfield Town | 2 | 2017-.... |
Brighton & Hove Albion | 2 | 2017-.... |
Cardiff City | 2 | 2013-2014, 2018-.... |
Barnsley | 1 | 1997-1998 |
Blackpool | 1 | 2010-2011 |
Swindon Town | 1 | 1993-1994 |
Ein euverzich van de behaolde puntje van de kampioen vanaaf de oprichting van de Premier League in 1992 toet en mit noe. Vanaaf 't sezoen 1995/96 waert gesjpeeld mit 20 klubs in plaats van 22.
Sezoen | Aantal puntje |
---|---|
1992/93 | 84 |
1993/94 | 92 |
1994/95 | 89 |
1995/96 | 82 |
1996/97 | 75 |
1997/98 | 78 |
1998/99 | 79 |
1999/00 | 91 |
2000/01 | 80 |
2001/02 | 87 |
2002/03 | 83 |
2003/04 | 90 |
2004/05 | 95 |
2005/06 | 91 |
2006/07 | 89 |
2007/08 | 87 |
2008/09 | 90 |
2009/10 | 86 |
2010/11 | 80 |
2011/12 | 89 |
2012/13 | 89 |
2013/14 | 86 |
2014/15 | 87 |
2015/16 | 81 |
2016/17 | 93 |
2017/18 | 100 |
Klub | Plaats | Sjtadion | Kapasiteit | Biejnaam |
---|---|---|---|---|
Arsenal | Londe | Emirates Stadium | 60.361 | The Gunners |
Bournemouth | Bournemouth | Dean Court | 12.000 | The Cherries |
Burnley | Burnley | Turf Moor | 22.546 | The Clarets |
Cardiff City | Cardiff | Cardiff City Stadium | 33.280 | The Bluebirds |
Chelsea | Londe | Stamford Bridge | 42.449 | The Blues |
Crystal Palace | Londe | Selhurst Park | 26.225 | The Eagles |
Everton | Liverpool | Goodison Park | 40.157 | The Toffees |
Fulham | Londe | Craven Cottage | 25.700 | The Cottagers |
Newcastle United | Newcastle | St James' Park | 52.404 | The Magpies |
Leicester City | Leicester | King Power Stadium | 32.262 | The Foxes |
Liverpool | Liverpool | Anfield | 54.074 | The Reds |
Manchester City | Manchester | Etihad Stadium | 55.097 | The Citizens |
Manchester United | Manchester | Old Trafford | 75.811 | The Red Devils |
Huddersfield Town | Huddersfield | John Smith's Stadium | 24.500 | The Terriers |
Southampton | Southampton | St. Mary's Stadium | 32.689 | The Saints |
Brighton & Hove Albion | Brighton and Hove | American Express Community Stadium | 30.750 | The Seagulls |
Tottenham Hotspur | Londe | Wembley Stadium | 90.000 | The Spurs |
Watford | Watford | Vicarage Road | 20.877 | The Hornets |
West Ham United | Londe | Olympisch Stadion | 60.000 | The Hammers |
Wolverhampton Wanderers | Wolverhampton | Molineux Stadium | 31.700 | The Wolves |
In Ingelandj is 't gebroekelik det men klubs ein biejnaam (Ingels: nickname) guf. Wiej dae naam bepaald waert, haet versjillende raejes. Om d'r inkele op te numme:
De UEFA Champions League sjtelt idder jaor veer plaatse besjikbaar veur Ingelse ploge om deil te numme aan 't toernooi. De eerste 4 op de eindranglies plaatse zich veur 't Champions League toernooi van 't volgende sezoen.
Aan dit toernooi moge drie Ingelse ploge mitdoon. De FA haet besjlaote om de nummer vief ein plaats te gaeve en de angere twee via de baekertoernooie FA Cup en League Cup te verdeile. Wen ein baekertoernooi waert gewonne door ein ploog oet de top-vief, moog ouch de zesde en es in allebei de baekers ein top-vief ploog wint geit ouch de zevende nao de Europa League.
Sjpelers/traeners, wovan de naam vetgedruk is, zin nag aktief in de Premier League:
Sjpelers, wovan de naam vetgedruk sjteit, zin nag aktief in de Premier League
A
B
C
D
F
G
H
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
V