Western Xia | |
---|---|
မြို့တော် | Xingqing (modern Yinchuan) |
ကိုးကွယ်မှု | Primary: Buddhism Secondary: Taoism Confucianism Chinese folk religion |
အစိုးရ | Monarchy |
ငွေကြေး | Barter with some copper coins in the cities (see: Western Xia coinage)[၁] |
အနောက်ရှားနယ် (သို) ရှီရှားနယ် ( တရုတ်: 西夏 )ကို တန်ဂုအင်ပါယာအဖြစ် မွန်ဂိုများနှင့် တန်ဂုလူမျိုး တို့ကမှတ်ယူကြသည်။ တိဘတ်တို့က တန်ဂုတို့ကို မိညာဂ်ဟုခေါ်ကြသည်။ [၂] တရုတ်ပြည် အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် တန်ဂုအင်ပါယာအဖြစ်တည်ရှိခဲ့ပြီးထိုအင်ပါယာတွင် ၁၀၃၈ခုနှစ်မှ ၁၂၂၇ခုနှစ်အထိပါဝင်သည့်နယ်မြေများမှာ ယနေ့ခေတ် တရုတ်ပြည်ရှိ နယ်မြေများတွင် Ningxia, Gansu ကွင်ဟိုင်း အရှေ့ပိုင်း၊ ရှန်စီ မြောက်ပိုင်း၊ ရှင်ဂျန် အရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အတွင်းပိုင်းမွန်ဂိုလီးယား အနောက်တောင်ဘက်နှင့် မွန်ဂိုလီးယား တောင်ဘက်စွန်ထိစုစုပေါင်းတိုင်းတာလျှင် အကျယ်မှာ ၈၀၀,၀၀၀ စတုရန်း ကီလိုမီတာ (၃၁၀,၀၀၀ စတုရန်းမိုင်) ရှိသည်။ [၃] [၄] [၅] ထိုဒေသ၏ မြို့တော်မှာ ရှီချင် (ခေတ်သစ် Yinchuan ) ထိုဒေသကို မွန်ဂို မကျူးကျော်ခင် ၁၂၂၇ ခုနှစ်အထိ မပျက်မစီးတည်ရှိခဲ့သည်။ မကျူးကျော်ခင်အထိ ထိုသူတို့ ရေးသားချက်များနှင့်ဗိသု တည်ရှိခဲ့ပါပြီး အများစုမှာ ဖျက်ဆီးခြင်းခံခဲ့ရပြီး ၂၀ရာစု တရုတ်ပြည်တည်ထောင်ပြီးကာစကာလရောက်ရှိလာချိန်တွင် တရုတ်ပြည်အနောက်ပိုင်းတွင် ထိုအင်ပါယာကိုတည်ထောင်ခဲ့သူများနှင့်သမိုင်းမှတ်တမ်းများကို မရှာဖွေနိုင်ကြတော့ပေ။
၁၂၂၆ ခုနှစ်ဩဂုတ်လတွင်မွန်ဂိုတပ်များသည်အနောက်မြောက် Xia အင်ပါယာ၏ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သော ၀ ီဝေ သို့ချဉ်းကပ်ကာဖျက်ဆီးခြင်းမှလွတ်မြောက်ရန်ခုခံခြင်းမရှိဘဲလက်နက်ချခဲ့သည်။ [၆] ဤအချိန်တွင် ianကရာဇ် Xianzong ကွယ်လွန်သွားပြီးနောက်သူ၏ဆွေမျိုး Westernကရာဇ်အနောက်ရှိ Xia မှ မိုဇူ သည်မွန်ဂိုတို့၏ကျူးကျော်မှုကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့သည်။ ၁၂၂၆ ဆောင်း ဦး ရာသီတွင် Genghis Liang စီရင်စု ကိုယူပြီး Helan တောင်တန်းများ ကိုဖြတ်ကျော်ခဲ့သည်။ နိုဝင်ဘာလတွင် Yinchuan မှကီလိုမီတာ ၃၀ သာဝေးသော Lingwu သို့ဝိုင်းရံခဲ့သည်။ [၇] [၈] ဒီနေရာမှာ မြစ်ဝါတိုက်ပွဲမှာ မွန်ဂိုတွေဟာအနောက် Xia စစ်သား ၃၀၀၀၀၀ ကိုဖျက်ဆီးခဲ့ပြီးသူတို့ကိုဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။ [၉]
Genghis, 1227 ခုနှစ်တွင်မြို့ကိုဝိုင်းထား Yinchuan ရောက်ရှိနေပြီနှင့်တဦးတည်းအင်အားစုအဖြစ်ဝေးသောအဖြစ်ရောက်ရှိအတူအနောက်တိုင်း Xia မှစစ်ကူပို့ခြင်းမှသူတို့ကိုကာကွယ်တားဆီးဖို့ Jin ကသို့အကြိမ်ကြိမ်ထိုးစစ်များစတင် Kaifeng, အ Jin ကမြို့တော်။ [၁၀] Yinchuan သည်ခြောက်လခန့်ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ခံရပြီးနောက် Genghis သည်negotiationsကရာဇ်မင်းအားလျှို့ဝှက်စွာသတ်ဖြတ်ရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများစတင်ခဲ့သည်။ [၁၁] ငြိမ်းချမ်းရေးစေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုကာလအတွင်းဂင်းသည် Guyuan အနီးရှိ Liupan တောင်တန်းများတ လျှောက်စစ်ဆင်ရေးများကိုဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး Jin ထံမှငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းချက်ကိုငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး Song နှင့်နယ်စပ်အနီးတွင်ကျူးကျော်ရန်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ [၁၂] [၁၃] သို့သော်ဩဂုတ်လ ၁၂၂၇ တွင်ဂင်ဟစ်သည်သမိုင်းကြောင်းအရမသေချာမရေရာသောအကြောင်းကြောင့်သေဆုံးခဲ့ပြီးဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသောမဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကိုမထိခိုက်စေရန်သူ၏သေဆုံးမှုကိုလျှို့ဝှက်ထားခဲ့သည်။ [၁၄] [၁၅] စက်တင်ဘာ ၁၂၂၇ တွင်Mozကရာဇ်မိုဂျူးသည်မွန်ဂိုတို့လက်သို့လက်နက်ချခဲ့ပြီးချက်ချင်းကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ [၁၆] ထို့နောက်မွန်ဂိုတို့သည် Yinchuan ကိုလုယူခဲ့သည်၊ လူ ဦး ရေကိုသတ်ဖြတ်သည်၊ အနောက်ဘက်ရှိtombကရာဇ်သင်္ချိုင်းများကိုလုယူပြီးအနောက် Xia ပြည်နယ်အားထိရောက်စွာဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့သည်။ [၁၇] [၁၈] [၁၉]
ဒုတိယမဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကာလအတွင်းအနောက် Xia ကိုဖျက်ဆီးခြင်းသည်လုံးဝနီးပါးဖြစ်ခဲ့သည်။ John Man ၏အဆိုအရအနောက် Xia သည် Genghis Khan ၏မူဝါဒအပြည့်အစုံကြောင့်ထိုနယ်ပယ်မှကျွမ်းကျင်သူများ မှလွဲ၍ မည်သူတစ် ဦး တစ်ယောက်မျှမသိရှိပါ။ သူက "ဒါဟာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကို ပထမဆုံးအကြိမ်မှတ်တမ်းတင်ခဲ့တဲ့ဥပမာဖြစ်တယ်လို့ပြောနိုင်တယ်။ ဒါဟာဆက်ဆက်အလွန်အောင်မြင်သောခဲ့ မည်ဆိုလျှင် ။ " [၂၀] သို့သော်အနောက်တိုင်း Xia တော်ဝင်မျိုးနွယ်စုအချို့အဖွဲ့ဝင်များသည်အနောက်တိုင်းမှပြောင်းရွှေ့အခြေချ စီချွမ် မြောက်ပိုင်း တိဘက် ပင်ဖြစ်နိုင်သည် အရှေ့မြောက်အိန္ဒိယ ဒေသခံအစိုးရသောမင်းတို့ဖြစ်လာတချို့ဖြစ်ရပ်အတွက်။ [၂၁] Yalong မြစ် ၏အထက်ပိုင်းတစ်လျှောက်တွင်တိဘက်၌ Western Xia ပြည်နယ်ငယ်လေးကိုတည်ထောင်ခဲ့ပြီးအခြားအနောက်နိုင်ငံများသည်ယခုခေတ် Henan နှင့် Hebei ပြည်နယ်များကိုအခြေချနေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ [၂၂] တရုတ်ပြည်တွင်အနောက် Xia မှအကြွင်းအကျန်များသည် မင်းဆက် အလယ်၌ဆက်ရှိနေသည်။ [၂၃] [၂၄]
တိုင်းပြည်သည်ဖွံဖြိုးလာသည့်အခါ၌ ယခုအခါမျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်နေသော တိဘက် - ဗမာဘာသာစကား ဖြစ်သည့် ၎င်းတို့၏ တန်ဂုဘာသာစကားကို ရေးသားရန် ကိုယ်ပိုင် တန်ဂုအက္ခရာ ကိုတီထွင်ခဲ့ကြသည်။ [၂] [၂၅]
နိုင်ငံတော်၏စီးပွားရေးသည်အဓိကအားဖြင့်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး၊ သင်းအုပ်ဆရာနှင့်ကုန်သွယ်ရေး (အထူးသဖြင့်အာရှအလယ်ပိုင်းနှင့်) ဖြစ်သည်။ [၂၆] [၂၇]
အနောက်ရှားနယ် ရှိ တန္တရစ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ထုံးတမ်းစဉ်လာများသည်လိင်မှုဆိုင်ရာထုံးတမ်းဓလေ့များပျံ့နှံ့စေခဲ့သည်။ သူတို့သည်အသက် ၃၀ အရွယ်သို့ရောက်ရှိသောအမျိုးသားများနှင့်လက်ထပ်ခြင်းမပြုမီ ၁၂ ရာစုရှိ ရှန်ရှီ အွီဂါးရ်အမျိုးသမီးများသည်ဟန်တရုတ်အမျိုးသားများနှင့် လက်ထပ်ပြီးနောက်ကလေးများစွာ ရရှိခဲ့ကြသည်။ သူမသည် တရုတ်လင်ယောက်ျားများ၏ ဇနီးအဖြစ်ခံယူကြပြီး နောက်၌ တရားဝင်ဇနီးဖြစ်လာကြသည်။ [၂၈] [၂၉] [၃၀]