Het onderwerp Belastingdienst (Nederland) is al lange tijd onderwerp van belangstelling en debat. In de loop der jaren is het steeds belangrijker geworden op verschillende gebieden, van politiek tot wetenschap, via cultuur en de samenleving in het algemeen. In dit artikel willen we de verschillende facetten van Belastingdienst (Nederland) en de impact ervan op het dagelijks leven onderzoeken. Vanaf de oorsprong tot de huidige implicaties zullen we in detail analyseren hoe Belastingdienst (Nederland) onze wereld heeft gevormd en nog steeds het onderwerp van studie en belangstelling is. Deze uitgebreide analyse zal ons in staat stellen het belang van Belastingdienst (Nederland) en de relevantie ervan in de hedendaagse wereld beter te begrijpen.
Belastingdienst | ||
---|---|---|
Geschiedenis | ||
Opgericht | 1805 | |
Geschiedenis | ||
Valt onder | Ministerie van Financiën | |
Jurisdictie | Nederland | |
Aantal werknemers | ca. 25.000 | |
Media | ||
Website | https://www.belastingdienst.nl |
De Belastingdienst is in Nederland belast met het heffen en innen van rijksbelastingen. De dienst maakt onderdeel uit van het ministerie van Financiën. Met de Belastingdienst wordt in Nederland dus kortweg de rijksbelastingdienst bedoeld. De Nederlandse Belastingdienst is als organisatie opgericht in 1806.
Onder de Belastingdienst valt ook de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD). De Belastingdienst/Toeslagen keert voor andere ministeries de inkomensafhankelijke toeslagen uit. De Belastingdienst zelf valt onder de politieke verantwoordelijkheid van de minister van Financiën en de staatssecretaris van Financiën. Tot 1 januari 2021 viel ook de Douane onder de Belastingdienst.
De Belastingdienst bedient meer dan 13 miljoen burgers en ruim 2 miljoen ondernemingen en organisaties. Om dit te doen werken er circa 25.000 medewerkers bij de Belastingdienst. De organisatie verwerkt circa 1 miljard euro aan belasting- en premie-inkomsten per dag en honderden miljoenen transacties per jaar. Het overgrote deel van de belastingaangiften en betalingen wordt volledig automatisch verwerkt met behulp van ICT-systemen.
Naast de rijksbelastingdienst bestaan er nog vele andere belastingdiensten, zoals de gemeentelijke belastingdiensten die zich bezighouden met het heffen en innen van lokale belastingen.
De Belastingdienst is verantwoordelijk voor het inzamelen van de inkomsten van de overheid. Uit deze inkomsten worden algemene voorzieningen betaald, zoals wegen, scholen en bepaalde uitkeringen (bijstand, toeslagen, kinderbijslag). Verder worden veel subsidies van bijvoorbeeld theatergezelschappen en sportverenigingen uit de algemene middelen betaald.
De Belastingdienst maakt onderdeel uit van het ministerie van Financiën en bestaat uit verschillende organisatieonderdelen: Particulieren, Midden- en kleinbedrijf, Grote ondernemingen, Centrale Administratieve Processen, Klantinteractie & Services, Informatievoorziening en FIOD.
Aan het hoofd van de Belastingdienst staat de directeur-generaal (DG) en de plaatsvervangend DG (pDG). De onderliggende diensten uit het primaire proces worden rechtstreeks door de DG aangestuurd. De niet-primaire processen worden grotendeels door de pDG aangestuurd.
Bij de Belastingdienst en het ministerie van Financiën werken iets minder dan dertigduizend personen (eind 2018: 27.897, eind 2017: 29.321), van wie de meesten bij Particulieren, Midden- en kleinbedrijf en Grote ondernemingen. Bij de Douane werken ongeveer 1.200 mensen en bij B/CA werken ruim drieduizend mensen. Ter vergelijking: bij de gehele Nederlandse Rijksoverheid ruim honderdtienduizend personen (eind 2017: 110.649).
In het jaarplan 2019 is verdeling van het personeel aangegeven. De verdeling van 29.650 fte is als volgt:
Onderdeel van de Belastingdienst | Aantal fte |
---|---|
Grote ondernemingen | 2.350 |
Midden- en kleinbedrijf | 6.750 |
Particulieren | 2.350 |
Centrale Administratieve Processen | 3.200 |
Klantinteractie & Services | 1.150 |
Douane | 5.500 |
FIOD | 1.400 |
Overige interne processen, inclusief ICT-organisatie | 6.000 |
Totaal | 29.650 |
De ondernemingsraad van de Belastingdienst bestaat uit de Concern Ondernemingsraad (COR), per organisatieonderdeel medezeggenschapsraden en onderdeelcommissies. De meeste leden stellen zich via hun vakbond kandidaat. De vakbonden zijn: NCF, FNV Overheid, CNV Publieke Zaak en CMHF.
Op 11 januari 2020 maakte minister van Financiën Wopke Hoekstra bekend dat er een grote reorganisatie bij de Belastingdienst zou plaatsvinden. De Douane en Dienst Toeslagen werden nu afzonderlijke diensten naast de Belastingdienst zelf.
De Belastingdienst draagt zorg voor de heffing, controle en inning van rijksbelastingen, en als logisch sluitstuk de opsporing van fiscale fraude. Verder is de Belastingdienst verantwoordelijk voor de heffing en inning van de premies volksverzekering (sinds 2006). De Belastingdienst verricht ook nog overige taken voor derden, zoals de ruil- en herverkavelingsrente en de dwanginvordering voor een aantal instanties.
De FIOD (voorheen FIOD-ECD) voert voor derden handhavingstaken uit met betrekking tot economische ordening, financiële integriteit en goederenbewegingen.
De Belastingdienst vindt zijn bestaansrecht in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) en in de Belastingwet BES. In deze wetten zijn bovenstaande taken uitgewerkt en is de organisatie van de Belastingdienst vastgelegd. Daarnaast kent de Awr (samen met de Algemene wet bestuursrecht - Awb) bepalingen met betrekking tot de rechtsbescherming van burgers met betrekking tot bezwaar en beroep. In de Awr staan ook algemeen geldende regels en strafbepalingen.
De heffingen van belastingen staan in aparte wetten uitgewerkt. Zo is in de Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB 2001) en Wet inkomstenbelasting BES uitgewerkt wie er voor de inkomstenbelasting belastingplichtig is en waarover de belasting geheven wordt. Ook staan in de wet de uitzonderingen (aftrekposten) uitgewerkt en het handhavingsbeleid (boetes en de hoogte daarvan).
Bij de uitvoering van wet- en regelgeving komen binnen de Belastingdienst soms vragen op over hoe een bepaalde wettelijke regel moet worden uitgelegd en toegepast. In dat geval kan een kennisgroep van de Belastingdienst hierover een officieel standpunt bepalen, dat dan bindend is. Sinds maart 2023 zijn deze openbaar.