In de wereld van Evaluatie is er een breed scala aan onderwerpen, discussies en meningen die draaien om hun relevantie en impact op de samenleving. Lange tijd is Evaluatie het voorwerp van belangstelling en debat geweest, wat heeft geleid tot eindeloos onderzoek, analyses en reflecties, zowel op academisch gebied als bij het grote publiek. De invloed ervan strekt zich uit tot diverse terreinen, van politiek en economie tot cultuur en technologie, die elk een uniek perspectief bieden op de betekenis en het belang van Evaluatie in ons dagelijks leven. In dit artikel zullen we verschillende facetten van Evaluatie en de impact ervan op de hedendaagse samenleving onderzoeken, met als doel een panoramisch beeld te bieden van de complexiteit ervan en de impact ervan op ons leven.
Evaluatie is het verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie teneinde de waarde van een resultaat of proces te bepalen. Hierbij kan het gaan om het waarderen van de resultaten van personen of bedrijven, maar ook om het waarderen van alternatieve oplossingen. Het begrip evalueren heeft ook als betekenis het schatten van het belang en de betekenis van een zaak.
Plan- en projectevaluatie is het evalueren van alternatieve plannen en projecten. Bij de evaluatie van plannen, projecten en overheidsbeleid kan onderscheid worden gemaakt naar evaluatie vooraf (ex ante) en evaluatie achteraf (ex post).
Bij het evalueren van alternatieve plannen wordt vaak gebruikgemaakt van een formele evaluatiemethode. Globaal kunnen drie groepen evaluatiemethoden worden onderscheiden die tot verschillende soorten uitkomsten leiden:
Monetaire methoden hebben tot doel om eenduidig aan te wijzen of het voorgestelde project voldoende rendabel is en welk alternatief dan het beste is. Geld is hierbij het enige criterium, hoewel geprobeerd kan worden om niet-materiële aspecten (zoals onveiligheid en milieuschade) zo veel mogelijk in geld te waarderen.
Multicriteria-analyse (MCA) heeft ook tot doel om één alternatief als beste aan te wijzen, maar bij deze methoden worden kosten, interne kwaliteit en externe effecten gelijkwaardig behandeld. Afhankelijk van de voorkeuren van de beslisser kunnen verschillende gewichten worden toegekend aan verschillende criteria. Overzichtstabellen ten slotte hebben nadrukkelijk niet tot doel om een 'beste' of voorkeursalternatief aan te wijzen, maar hebben tot doel om de voor- en nadelen van alle alternatieven zo overzichtelijk mogelijk te presenteren, zodat de beslissers een afgewogen keuze kunnen maken.
In de literatuur worden verschillende formele evaluatiemethoden beschreven, behorende tot een van de drie hierboven beschreven categorieën. Voorbeelden zijn:
In het onderwijs zijn er verschillende mogelijkheden om te bepalen wat de waarde is van onderwijs en leerprocessen. Een aantal van deze mogelijkheden zijn: observeren, het afnemen van tests, het voeren van gesprekken, en dergelijke. Evaluatie kan gericht zijn op de prestaties van de leerlingen, de leraren of het onderwijs in het algemeen.
Binnen het onderwijs wordt een aantal verschillende vormen van evaluatie gebruikt, waaronder:
Merk op dat bij formatieve en summatieve evaluatie niet het moment van evalueren belangrijk is, maar het doel van de evaluatie.
In ieder evaluatieproces, waaronder plan- en projectevaluatie en het evalueren van leerprestaties in het onderwijs, wordt een evaluatieve cyclus doorlopen. De evaluatieve cyclus bestaat uit vier stappen:
Bronnen, noten en/of referenties
|