In dit artikel wordt ingegaan op de kwestie van Gemeentesecretaris, die de laatste tijd aanzienlijk aan relevantie heeft gewonnen. Gemeentesecretaris is een interessant onderwerp geworden voor een breed spectrum van mensen, omdat de invloed ervan zich uitstrekt tot verschillende gebieden van het dagelijks leven. Van het persoonlijke tot het professionele niveau heeft Gemeentesecretaris zichzelf gepositioneerd als een punt van discussie en reflectie op verschillende gebieden. In dit artikel zullen verschillende aspecten met betrekking tot Gemeentesecretaris worden geanalyseerd, met als doel een alomvattende en verrijkende visie op dit huidige probleem te bieden.
De gemeentesecretaris is de eerste beleidsadviseur van het Nederlandse college van burgemeester en wethouders of het Belgische college van burgemeester en schepenen van een gemeente. Hij/zij wordt in de Nederlandse Gemeentewet echter niet meer bestempeld als het hoofd van de ambtelijke organisatie.
Sinds de invoering van het dualisme in 2002 kent de Gemeentewet twee nevengeschikte functionarissen: de secretaris en de griffier. De secretaris is hierbij de ondersteuner van het college en de griffier van de gemeenteraad. De term gemeentesecretaris is in deze context eigenlijk voorbehouden aan de griffier. Immers de Nederlandse Grondwet hanteert nog steeds de term 'gemeenteraad' en de secretaris van de gemeente is dus de griffier. Duaal gezien is het dan ook beter te spreken van 'collegesecretaris' en 'raadsgriffier'. De secretaris is de eerst aangewezene om het college van burgemeester en wethouders (college van B&W) te ondersteunen. De juridische positie van de secretaris is geregeld in de Gemeentewet. Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor de aanstelling, schorsing en het ontslag van de secretaris (artikel 102 Gemeentewet). In België kan in gemeenten met meer dan 60.000 inwoners de secretaris worden bijgestaan door een ambtenaar die als adjunct-secretaris die door de gemeenteraad aan de secretaris wordt toegevoegd.
Ook in Vlaanderen heeft elke gemeente één gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris wordt aangesteld en ontslagen door de gemeenteraad en wordt geëvalueerd door een bijzondere gemeenteraadscommissie. Onder de door de Vlaamse regering bepaalde voorwaarden kan de gemeenteraad beslissen dat het ambt in deeltijd wordt uitgeoefend. De rechtspositieregeling van de gemeentesecretaris is geregeld in het gemeentedecreet.
De gemeentesecretaris heeft in Vlaanderen verschillende verantwoordelijkheden. Dit zijn onder andere: