Gleicheniaceae

Gleicheniaceae
Dicranopteris linearis
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Clade: Tracheophyta Clade: Euphyllophyta Clade: Monilophyta Klasse: Polypodiopsida Orde: Gleicheniales
Familie
Gleicheniaceae (R.Br.) C.Presl (1825)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Gleicheniaceae op Wikispecies
Portaal    Biologie

Gleicheniaceae is een kleine familie met zes recente geslachten en ongeveer 125 recente soorten varens, die verspreid zijn over alle tropische streken van de wereld.

Fossielen van Gleicheniaceae worden voor het eerst aangetroffen in het Krijt (145 tot 65 miljoen jaar geleden).

Naamgeving en etymologie

• Synoniem: Dicranopteridaceae Ching (1954), Gleicheniaceae onderfamilie Stromatopteridoidae Nakai (1950), Stromatopteridaceae (Nakai) Bierhorst 263 (1968)
• Engels: Forking Fern Family

De familie Gleicheniaceae is vernoemd naar het geslacht Gleichenia.

Kenmerken

Gleicheniaceae zijn vaatplanten met een zeer duidelijke generatiewisseling. De sporofyten bezitten een goed ontwikkelde rizoom met een centrale protostele of zelden een solenostele. De bladen zijn alle gelijkvormig, meestal gaffelvormig vertakt, met vrije nerven.

De sporenhoopjes of sori liggen langs de nerven op de onderzijde van het blad en bevatten tussen de 5 en 15 ronde sporendoosjes, die alle tegelijk rijpen. Ze dragen geen of onvolledige dekvliesjes. De sporendoosjes of sporangia bezitten een bijna verticale of licht schuine annulus (een lijn van bijzondere, verdikte cellen van de sporangiumsteel tot de top, die een rol speelt bij het openen van het sporendoosje). De sporen zijn bol- of kubusvormig of tweelobbig.

De gametofyten zijn klein en groen, bezet met knotsvormige haren.

Taxonomie

In de recente taxonomische beschrijving van Smith et al. (2006) is de familie Gleicheniaceae naast de Dipteridaceae en de Matoniaceae opgenomen in de orde Gleicheniales. De voormalige onafhankelijke families Dicranopteridaceae en Stromatopteridaceae zijn daarbij opgenomen in de Gleicheniaceae.

Volgens diezelfde auteurs omvat de familie zes recente geslachten met ongeveer 125 soorten. De familie vormt in deze samenstelling een monofyletische groep.

Daarnaast worden in de Gleicheniaceae enkele fossiele geslachten geplaatst.

• Familie: Gleicheniaceae (incl. Dicranopteridaceae, Stromatopteridaceae)
  • Geslachten:
    • Dicranopteris
    • Diplopterygium
    • Gleichenella
    • Gleichenia
    • Microphyllopteris †
    • Sticherus
    • Stromatopteris

Bronnen, noten en/of referenties (en) A.R. Smith, K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider, P.G. Wolf, 2006: A classification for extant ferns. Taxon. 55 (3), 2006, blz. 705–731. (en) NCBI Taxonomy Browser (en) Tropicos (en) The Taxonomicon[dode link] (en) GBIF, the Global Biodiversity Information Facility (en) Systema Naturae 2000 / Classification - Family Dipteridaceae ↑ A.R. Smith, K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider, P.G. Wolf, 2006: A classification for extant ferns. Taxon. 55 (3), 2006, blz. 705–731. (en) . Gearchiveerd op 7 februari 2012.