In de wereld van vandaag is Kelner een zeer relevant onderwerp dat de aandacht heeft getrokken van miljoenen mensen over de hele wereld. Met een aanzienlijke impact op verschillende aspecten van het dagelijks leven is Kelner het onderwerp geweest van debat en discussie in alle geledingen van de samenleving. Van de impact ervan op de gezondheid en het welzijn tot de invloed ervan op de economie en de politiek: var1 is voor velen een aandachtspunt en zorg geworden. In dit artikel zullen we het fenomeen Kelner diepgaand onderzoeken, waarbij we de implicaties en gevolgen ervan in verschillende contexten analyseren. Vanuit een mondiaal perspectief proberen we licht te werpen op dit onderwerp en een bredere en completere visie te bieden op de reikwijdte en het belang ervan in de wereld van vandaag.
Een kelner, ober of bedieningsmedewerk(st)er (een vrouwelijke kelner noemt men serveerster of kelnerin) is iemand die dranken en maaltijden serveert in een horecagelegenheid. Daarnaast verzorgt hij de mise-en-place en voert afsluitende werkzaamheden uit als opruimen en schoonmaken.
De twee woorden zijn van Duitse oorsprong: "der Kellner" en "der Ober". Ober is een verkorting van Oberkellner, dus: chefkelner. Toch wordt elke kelner met 'ober' aangesproken. Het woord kelner betekent van oorsprong: keldermeester of voorraadbeheerder, en is afgeleid van het ongeveer hetzelfde betekenende Latijnse woord cellenarius, ouder: cellarius. De Latijnse C werd als een K uitgesproken.
Op een schip worden dezelfde werkzaamheden uitgevoerd door een hofmeester of steward. In een vliegtuig is het de steward(ess), die nog meer taken heeft. Een steward(ess) ontvangt geen fooien.
Een kelner staat buiten de sociale gemeenschap van de gasten. Dat betekent dat hij niet hoort wat de gasten tegen elkaar zeggen. Bij een barman is dat anders; deze doet vaak actief aan de conversatie mee.
Een goede kelner kan precies onthouden wat de verschillende gasten hebben besteld, maar het is geen schande als hij notities maakt.
Serveren en afruimen doet hij steeds met de rechterhand - zijn linkerhand komt niet op tafel.
Een kelner kan drie borden op zijn linkerarm dragen. Met de rechterhand zet hij ze op tafel. Voor glazen gebruikt hij een dienblad, dat hij op de vlakke linkerhand draagt, zodat hij de glazen met de rechterhand op tafel kan zetten.
Bij het afruimen draagt hij het eerste bord met etensresten en bestek in de linkerhand. De andere borden stapelt hij op zijn pols, waarna hij de etensresten op het eerste bord schuift.
De "klassieke" hiërarchie is als volgt (van hoog naar laag):
Het inkomen van een bedieningsmedewerker bestaat uit het vaste salaris en fooien. De verhouding tussen beide is afhankelijk van het land.
Bovengenoemde personeelsbezetting wordt voornamelijk door luxebedrijven gevoerd. Door de bank genomen bestaat de staf uit: oberkelner, rangkelner, ranghelper. In weer andere gevallen spreekt men van een restaurantmanager en kelners. Zij worden eventueel bijgestaan door hulpkelners, die ook wel luiklopers worden genoemd, voor het transport van keukenluik naar gastentafel.
Het begrip Kellner of in Zuid-Duitsland en Luxemburg Keller stond van de middeleeuwen tot in de 18e eeuw ook voor een feodaal bestuursambtenaar, een soort rentmeester. Het herenhuis of kasteeltje, waar zo iemand, meestal een lid van de lage adel of vanaf de 16e eeuw een aanzienlijk burger, resideerde, heette een Kell(n)erei. Een voorbeeld is het Vest Recklinghausen dat namens het keurvorstendom Keulen door een Kellner werd bestuurd. Deze resideerde op Kasteel Horneburg bij Datteln. Wellicht is de aanduiding van het huidige horecaberoep hiervan afgeleid.
Bronnen, noten en/of referenties
|