Сомихаг æвзаг

Сомихаг æвзаг
Хином	Հայերեն լեզու
Бæстæтæ	Сомих, Уæлхох Карабах, Уæрæсе, АИШ æмæ дæсгай æндæр бæстæтæ
Официалон статус	Сомих, Уæлхох Карабах
Æдæппæт дзурджыты нымæц	8~9 млн.
Классификаци
Категори	Евразийы æвзæгтæ
Индоевропæйаг мыггаг Палеобалкайнаг къабаз Бердзенаг-фригиаг-сомихаг къорд Фригиаг-сомихаг дæлкъорд
Фыссынад	армянское письмо
Æвзаджы кодтæ
ISO 639-1	hy
ISO 639-2	arm (B); hye (T)
ISO 639-3	hye
ISO 639-5	hyx
ГОСТ 7.75–97	арм 055
WALS	arz
Ethnologue	hye
Linguasphere	57-AAA-a
ABS ASCL	4901
IETF	hy
Glottolog	arme1241 æмæ nucl1235
Википеди ацы æвзагыл

Сомихаг æвзаг (сом. Հայերեն լեզու) у скæсæйнаг индоевропæйаг æвзæгтæй иу, ис æм иумæйаг миниуджытæ балтаг, славяйнаг æмæ ирайнаг æвзæгтимæ.

Индоевропæйаг æвзæгты ’хсæн у тæккæ рагондæр фысгæ æвзæгтæй иу. Сомихаг алфавит сарæзта Месроп Маштоц 405—406 азты. Фыццаг журнал сомихагау — «Аздарар» («Уацхæссæг») — мыхуырæй рацыд Мадрасы (Инди) 1794-æм азы.

Рагон сомихаг тæлмацты фæрцы аирвæзтысты иуæй-иу рагон бердзенаг тексттæ. Сомихаг уацфыстытæ сты Кавказы историйы иртасынæн тынг ахъаззаг.

2005 азы сомихæгтæ сæ фыссынады 1600 азы бæрæгбон кодтой.

Фонологи

Сомихаг æвзаджы фонологийы ис 6 хъæлæсон фонемæйы æмæ 30 æмхъæлæсон фонемæйы.

Диалекттæ

Дыууæ сомихаг диалектон къордæй иу (скæсæйнаг, «ашхарабар») у нырыккон Сомихы паддзахадон æвзаджы бындур. Ныгуылæн диалекттыл дзурынц диаспорæйы сомихæгтæ АИШ æмæ Европæйы.

Абетæ

Дамгъæ	Дамгъæйы ном					Дзурыны ахаст (ÆФА)			Транс- лите- раци		Нымæ- цон нысани- уæг
	Тра- диц. орфо- гра- фи	Ре- форм. орфо- гра- фи	Дзурыны ахаст			Класси- кон сом.	Скæс.- сом.	Ныгуыл.- сом.	Класси- кон	ISO 9985
			Класси- кон сом.	Скæс.- сом.	Ныгуыл.- сом.
Ա ա	այբ								a		1
Բբ	բեն								b		2
Գգ	գիմ								g		3
Դ դ	դա								d		4
Եե	եչ					, дзырды райдайæны - 1			e		5
Զ զ	զա								z		6
Էէ	է								ē	ê	7
Ըը	ըթ								ə	ë	8
Թթ	թօ	թո							t‘		9
Ժ ժ	ժէ	ժե							ž		10
Իի	ինի								i		20
Լլ	լիւն	լյուն	²						l		30
Խ խ	խէ	խե							x		40
Ծծ	ծա								c	ç	50
Կկ	կեն								k		60
Հհ	հօ	հո							h		70
Ձձ	ձա								j		80
Ղ ղ	ղատ					, or			ł	ġ	90
Ճ ճ	ճէ	ճե							č	č̣	100
Մմ	մեն								m		200
Յյ	յի	հի					³,		y		300
Նն	նու								n		400
Շշ	շա								š		500
Ոո	ո					, дзырды райдайæны - 4			o		600
Չչ	չա								č‘	č	700
Պպ	պէ	պե							p		800
Ջջ	ջէ	ջե							ǰ		900
Ռռ	ռա								r̄	ṙ	1000
Սս	սէ	սե							s		2000
Վվ	վեւ	վեվ							v		3000
Տտ	տիւն	տյուն		5					t		4000
Րր	րէ	րե		6		6			r		5000
Ցց	ցօ	ցո							c‘		6000
Ււ	հիւն	—7					8		w		7000
Փփ	փիւր	փյուր	9						p‘		8000
Քք	քէ	քե							k‘		9000
Օօ	օ								ô	ò	—
Ֆֆ	ֆէ	ֆե							f		—
Дамгъæ	Тра- диц. орфо- гра- фи	Ре- форм. орфо- гра- фи	Класси- кон сом.	Скæн.- сом.	Ныгуыл.- сом.	Класси- ческое арм.	Вост.- арм.	Зап.- арм.	Класси- кон	ISO 9985	Нымæ- цон нымани- уæг
			Дзурыны ахаст
	Дамгъæйы ном					Дзурыны ахаст (ÆФА)			Транс- лите- раци

Литературæ

Нырыккон литературон сомихаг æвзаджы бындурæвæрæг уыд Абовян Хачатур, фыссæг æмæ этнограф.

Фиппаинæгтæ