W dzisiejszym świecie Łodzia (herb szlachecki) stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona odbiorców. Od momentu pojawienia się Łodzia (herb szlachecki) przyciąga uwagę zarówno ekspertów, jak i fanów, wywołując żarliwe debaty i sprzeczne opinie. Jego wpływ rozszerzył się na różne obszary, od polityki i społeczeństwa po kulturę popularną i rozrywkę. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Łodzia (herb szlachecki), analizując jego ewolucję w czasie, jego implikacje dla obecnego świata i perspektywy na przyszłość. Łodzia (herb szlachecki) nadal jest tematem podlegającym ciągłej ewolucji, a jego wpływ nigdy nie przestaje zaskakiwać tych, którzy zagłębiają się w jego złożoność.
Łodzia jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarówlitewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku. Przedstawiciel rodu rycerskiego Łodziów, Mościc ze Stęszewa, adoptował wówczas bojara, Miczusa. Wraz z upływem czasu i rozwojem struktury szlacheckiej, Łodziowie podzielili się na wiele rodzin. Najbardziej znane rody z późniejszych epok, pieczętujące się herbem Łodzia to między innymi: Czarneccy i Górkowie.
Najwcześniejszy znany wizerunek pieczętny należy do Wojciecha, wojewody kaliskiego i był odciśnięty w 1313 roku. Najwcześniejszy zapis o herbie pochodzi z 1411 roku[potrzebny przypis].
Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie:
(...) ex Polonie proceribus genus ducens. Viri prouidi, in ambicionem proni.
Jan Długosz, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae
Etymologia
Pierwsza teoria dotycząca etymologii pochodzi bezpośrednio od nazwy miejscowej Łodzia, dziś Łódź (de Loda 1271); wieś ta stanowiła starodawne gniazdo rodu. Druga możliwość to pochodzenie od apelatywułodzia – łódź, łódka (łac. navis), odpowiadającego wizerunkowi przedmiotu przybranego na tarczę herbu, poświadczonego w opisie herbu Jana Długosza.
Nobilem de armis navem deferentium, ex quo et cognomen sortibus erat.
Jak widać z przytoczonego cytatu, nazwa znaku herbowego funkcjonowała w świadomości społeczności rycerskiej jako podstawa motywująca nazwę rodu Łodzia. Protoplastą rodu prawdopodobnie był Sędziwoj z Łodzi, poświadczony w 1271 roku.
Herbowni
Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.
Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich). Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego,Tadeusza Gajla (277 nazwisk). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Łodzia. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to jednakże dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Łodzia: